Salland deze Week over zonnepanelen op boerenland: Als alles waar is, wat is dan wijsheid? En spreekt de wethouder wel de waarheid?

Midden in de vakantie kunnen belanghebbenden nog zienswijzen indienen. Dat gaat de buurt eerst afwachten. Als dat geen zoden aan de dijk zet, kan de gemeente Raalte een rechtszaak verwachten. Handvatten genoeg. Landschappelijk is dit een onzalig plan, vindt de buurt. Maar minstens net zo erg: Het Oversticht moet goedkeuring aan de plannen geven. Die zegt dat de wethouder hen verboden heeft die plannen met de bewoners te delen. Zegt het Oversticht in een mail aan de bewoners. Maar Endona – dat de zonneparken gaat bouwen – zat wel heel geregeld bij het Oversticht aan tafel. De wethouder ontkent dat verbod. Wie er gelijk heeft? Het is in elk geval bewezen waardeloze communicatie.

En dus kan de gemeente zeker een rechtszaak verwachten. Op basis van communicatie tussen de gemeente en de bewoners, en op basis van onwaarheden van de wethouder.

Hot topic

Zelden een onderwerp voorbij zien komen dat in diverse appgroepen en de mailbox waar HierinSalland bij betrokken is, aandacht trok. Wat vind jij? Wat zijn de argumenten? Hoe maak je in hemelsnaam zo’n besluit weloverwogen?

Het lastige aan zo’n dossier is: iedereen lijkt gelijk te hebben. Hoe weeg je de verschillende argumenten? Hoe streep je ze tegen elkaar weg? En welke argumenten zijn verzonnen? Want daar moet je ook rekening mee houden. Raalte heeft best wat populisme in de raad zitten, sommigen hangen zelfs het idee aan dat stikstof geen probleem is, want wat je niet ziet is er niet…

Wie zegt: “Je gebruikt landbouwgrond voor iets anders dan voedselproductie” – heeft een punt. Maar als je dat uitdiept: boeren produceren vooral maïs en raaigras. Voor een zo hoog mogelijke opbrengst spuiten ze het hele groeiseizoen door met gif. Loonwerkers sturen bijenhouders zelfs mails als de gifspuit weer boven de aardappels gehangen wordt. Kunnen die bijen een dagje binnenblijven. Maar die 350 soorten wilde bijen leggen het lootje. En die zijn heel belangrijk voor de voedselproductie.

Goed argument dus, maar door de gebruikers van die grond zelf onderuit gehaald.

Wie zegt: “Leg eerst de daken maar vol” – heeft óók gelijk. Want waarom zou je gras opofferen zolang het bedrijventerrein nog glimt van kale daken op het zuiden? Sterker nog: panelen zijn zo goed tegenwoordig, dat daken op oost en west zeer interessant zijn. Dus ja: vooral daken van industriële panden én van huizen volleggen. (Je verdient er nog geld mee ook!!!)

Goed argument dus, maar dat heb je niet morgen al gerealiseerd. En we hebben wel haast!

Wie zegt: “7000 euro per hectare per jaar is lekker boeren voor niks doen” – heeft financieel gelijk. Het is vaak de boer die zich meldt met een aanbieding. En die krijgt echt 7000 euro per hectare. Als ondernemer heeft ie daar groot gelijk in. En de gemeente grijpt zo’n kans natuurlijk aan, want die moet wettelijk op weg (in 2030 al ) naar vijftig procent minder uitstoot dan in 1990 en 100 procent groene energie in 2050!

Goed argument voor de boer dus. En de gemeente haakt daar slim op in. Juist omdat Raalte een heel lakse houding inneemt ten aanzien van die Europees gestelde wettelijke eisen. De wethouder vertegenwoordigt een partij die de verkiezingen inging met de belofte dat er geen windmolens bij zullen komen, de VVD heeft het standpunt dat je bij nieuwbouw niet eisen dat een industrieel park ook zonnepanelen kan dragen, er is geen helder beleid over waar er wel en waar er geen zonneparken zouden mogen komen.

Wie zegt: “Laat de politiek nou zelf eens zoeken waar je wél panelen kunt leggen, in plaats van dat je afwacht tot iets zich aandient”, heeft daarom misschien nog wel het meeste gelijk van allemaal.

Wie zegt: “Geen zonnepanelen in de Velner want landschap en natuur zijn daar uniek, dat krijg je nooit weer terug,” die heeft ook gelijk. Ruilverkaveling heeft aangetoond hoe je landschap naar de kloten kunt helpen. De boer wilde zijn land zo dicht mogelijk bij huis hebben en het liefst aangesloten in grote oppervlaktes, zodat hij er met zijn steeds groter wordende trekkers flink op aan de slag kon. Daarom moest ook het grondwater naar beneden. Dat ging ten koste van coulissen, van bosschages, van leuke kleine slootjes. Ten koste van kruiden en weidevogels.

Goed argument, maar als we door blijven gaan met fossiele brandstof, gaat dat coulisselandschap er ook aan… Je kunt wel altijd blijven zeggen dat het elders geschikter is. Maar je moet aan de andere kant ook ergens een keer beginnen.

Wie zegt: “Zonneparken kun je steeds natuurinclusiever plaatsen” heeft ook gelijk. Dat gebeurt in de Velner. De panelen draaien met de zon mee – dat heeft voordelen voor de opbrengst – maar ze staan daarom ook hoog boven de grond. Op palen. Veel ruimte dus voor natuur op de grond er onder.

Goed argument. Maar hoe natuurlijk wordt de boerengrond op betreffende locaties nú beheerd? Intensief of extensief. In geval van intensief boeren, is voor de grond zo’n zonnepark een verademing.

Wie zegt: “de zonneparken leveren geld op, geld dat via Endona in de lokale gemeenschap blijft en waarbij de winst ten goede komt van de lokale omgeving,” heeft ook een goed argument.

Wie zegt: “De panelen helpen ons nú van de fossiele brandstof af, dus dringen we de CO2 terug, dus gaat de opwarming van de aarde minder snel. En dan kunnen die parken over vijftien jaar misschien wel weer weg,” heeft ook gelijk.

Goed argument, maar gaan die parken over vijftien jaar weg?

Gemeentebestuur

Nou, en dan ben je dus als raadslid als vrijwilliger voor de samenleving aan het werk. Je steekt uren in je raadswerk en krijgt er een habbekrats voor betaald. Dan sta je ineens aan de lat om beslissingen te nemen van deze omvang. Kies je dan voor de natuur, voor het ecosysteem, voor boeren, voor economie, voor populisme, voor partijbelang, voor de kans herkozen te worden straks in maart?

Dat laatste, daar heeft de wethouder geen last van. Die is ingevlogen van elders en die zien we na de verkiezingen niet meer terug hier. Wethouder Bisschop (zo heet de brave man) zegt in de De Stentor dat ie in gesprek gaat met het platteland om te kijken wat ze daar eigenlijk willen.
Huh? Nu pas? Weet ie dat dan niet? Nee, want de wethouder komt uit Hoogeveen en zit hier nog maar een paar maanden. Daar was hij weggestuurd (hij heeft nooit verteld waarom). En in Raalte was Ben Nijboer net opgestapt (ook nooit helemaal duidelijk geworden waarom).
Hem is blijkbaar ontgaan dat we net het hele circus van consultatie gehad hadden vanwege de Omgevingswet! Jaren lang is op weg naar die wet met iedereen en alles gepraat over wat er waar mag en kan… (En uiteindelijk heeft de raad al die adviezen vertaald naar partijbelangen en op basis daarvan besloten. Groene inbreng tijdens de hoorzittingen zijn genegeerd.)

De wethouder wil nog eens praten. Als een bestuurder nog eens gaat praten, rekt ie tijd, zoekt ie een uitweg. In de Stentor zegt Bisschop: „We gaan consulteren; de inwoners, bezoekers, ondernemers, stakeholders als Landschap Overijssel en het waterschap willen we mee in gesprek. Alle partijen die belang hebben in het gebied of in het gebied bezig zijn, willen we aan de tand voelen en hun mening horen.”

Benieuwd of hij ook gaat praten met IVN, Raalte op Groen en Salland Zoemt. Vast niet. Want daar zit de kracht van ‘nog eens praten’. Selecteren en uitsluiten met wie je praat. Zou hij ook met de natuur praten? Denken vanuit het belang van de natuur? Denk het niet hè? Hij zit op het pluche voor een partij die de kiezer beloofde geen windmolens te zullen plaatsen. (En daarom moeten er nu zonneparken komen…)

Maar dat ‘nog eens praten’, daar zal de rechter ook wel gehakt van maken. Als je nu nog moet praten, hoe zit dat dan met die zo geroemde communicatie in het proces? Je geeft dan gewoon aan dat die niet goed genoeg was. In dat kader is de haast in verband met subsidie en terinzagelegging midden in de zomer toc eigenlijk ook een lachertje?

Je kunt ook écht te regie nemen!

Als je echt regie wilt nemen, als je als gemeente echt je verantwoordelijkheid wilt pakken, dan stel je een daad náást de discussie over de zonneparken in de Velner. Dan ga je nu al op zoek naar volgende locaties. Niet achteraf schrikken van protestborden aan de rand van het coulisselandschap. Niet pas in actie komen als er haast is met subsidie.

Er zijn alternatieven. Richt je op plekken waar de natuur toch al zwaar onder druk staat, waar Engels raaigras en glyfosaat regeren, waar boeren met megastallen de grond al hebben uitgeput. Raalte heeft er daar genoeg van! Dáár valt winst te behalen: de boer krijgt zijn inkomsten, de grond krijgt rust, de natuur krijgt adem, en de gemeente krijgt haar groene stroom.

Ook dan krijg je weerstand. Want daar woont óók iemand. Daar ondernemen maatschappen. Daar fietst iemand langs. Daar is óók een horizon. Maar daar verbeter je de natuur. Wat goed is voor onze gezondheid, voor recreëren, voor voedselproductie op de lange termijn.

Laat de Velner daarom niet het einde zijn van het gesprek, maar het begin van meer regie. Meer visie. Minder ‘de markt volgt de boer die zich meldt’, meer: ‘de overheid bepaalt waar ruimte is voor wat’.

Mail je reactie naar HierInSalland