In Raalte is de frustratie over het uitblijven van aanpassingen aan de N35, met name bij kruispunt Bos, opnieuw opgelaaid. De lokale politiek wijst al dertig jaar steevast naar Den Haag als de schuldige, maar vergeet daarbij de eigen verantwoordelijkheid te nemen. Het is tijd om het denken vanuit de auto los te laten en te kijken naar duurzame en toekomstbestendige oplossingen.
Een hardnekkig probleem
Al wel dertig jaar wordt er gesproken over aanpassingen aan de N35 en het kruispunt Bos. De focus ligt daarbij vrijwel uitsluitend op het verbeteren van de doorstroming voor autoverkeer en het veiliger maken van het verkeer. Alternatieven zoals het stimuleren van de fiets, samen rijden, thuiswerken of het creëren van kantoorhubs in dorpen worden nauwelijks overwogen. Waarom niet? Omdat er gedacht wordt vanuit de auto als heilige koe. We vinden het heel gewoon honderden miljoenen aan asfalt te besteden voor mensen die stoïcijns allemaal alleen in hun autootje iedere dag maar weer in de file gaan staan. Je kunt toch op zijn minst eerst van die mensen eisen zelf met een oplossing te komen? Is dat niet hoe kiezers op de partij van de auto denken? Waarom moet als het om asfalt gaat ineens de overheid aan de bak?
Meer asfalt is niet de oplossing
Het idee dat meer asfalt leidt tot minder files is achterhaald. Onderzoek toont aan dat elke wegverbreding op termijn leidt tot meer verkeer en nieuwe files. Dit fenomeen, bekend als ‘induced demand’, is uitgebreid gedocumenteerd in mobiliteitsstudies. Daarentegen kan een vermindering van het autoverkeer met 15% al leiden tot het oplossen van de meeste files. We zagen dat tijdens corona.
De Raad van State adviseert dat er geen nieuwe wegen meer aangelegd mogen worden zonder dat eerst aan ecologische en gezondheidsvoorwaarden is voldaan. Het moet volgens de RvS vooral gaan over de effecten op het milieu en stelt het belang van lokale gemeenschappen boven die van snel van Zwolle naar Twente kunnen. Maar de milieueffecten voor gezondheid, externe veiligheid, water en bodem sturend, klimaatadaptatie, landschap en natuur, inclusief stikstofdepositie zijn nog niet eens beschreven, stelt Tjeerd Gorter, Senior werkgroepsecretaris van de Commissie voor de milieueffectrapportage. “Wij hebben de ontwikkelaars van die plannen geadviseerd los van de drukte op de weg te omschrijven wat de plannen die ze hebben allemaal doen met natuur en milieu, met gezondheid en veiligheid. Op lokaal niveau! Eerst die dingen in kaart brengen en dan nog eens kijken welke aanpassingen er voor deN35 mogelijk zijn.”
Rondom de N35 is daar tot op heden niet eens aandacht voor geweest. De focus ligt nog steeds op doorstroming, terwijl dit niet langer een valide reden is voor wegverbreding. Dan weet je dat 2030 ook een verkeerde stip op de horizon is.
Gezondheid en leefbaarheid
Minder autoverkeer betekent niet alleen minder files, maar ook een betere gezondheid voor omwonenden. Kinderen hebben minder kans op astma, en bewoners kunnen ’s avonds met de ramen open slapen zonder geluidsoverlast. Het verbeteren van de leefbaarheid zou een centrale rol moeten spelen in de besluitvorming over infrastructuurprojecten.
Alternatieven zijn voorhanden
In plaats van naar Den Haag te wijzen, kan de lokale en provinciale politiek al best het een ander regelen. Te beginnen met carpoolen te stimuleren. Je kunt carpoolers nog financieel belonen als je in ruil géén weg hoeft te verbreden. Er zijn al stappen gezet om het openbaar vervoer in de regio te verbeteren, zoals investeringen in de stations van Raalte en Heino. Een verdere stimulans zou kunnen zijn – een idee dat bij de redactie binnenkwam – om iedereen die wegenbelasting betaalt, ook een gratis OV-optie aan te bieden. Dit geeft mensen de keuze tussen auto of openbaar vervoer, en kan het autoverkeer aanzienlijk verminderen.
Daarnaast kunnen initiatieven zoals het stimuleren van thuiswerken en het opzetten van lokale kantoorhubs bijdragen aan het verminderen van de verkeersdruk op de N35. Hoe mooi zou het voor de leefbaarheid van dorpen zijn als bijvoorbeeld personeel van de provincie in hubs werkt in kantoorruimte in de dorpen. (Zou ook een idee voor de gemeente Raalte zijn: het gemeentehuis niet vergroten, maar personeel in kleine units in de kerkdorpen vestigen.)
Conclusie
Het is tijd voor een paradigmaverschuiving in het denken over mobiliteit in Salland. In plaats van te blijven hangen in het oude denken van meer asfalt, moeten we kijken naar duurzame en toekomstbestendige oplossingen die de leefbaarheid en gezondheid van onze regio verbeteren.
En bovenal zou de VVD haar eigen denkwijze op andere domeinen ook hier moeten laten gelden: laar mensen eerst zelf maar hun problemen oplossen. Je mag lekker alleen in je autootje in de file gaan staan, je kunt ook samen rijden.
