Want zo’n bordje zegt vooral: hier is het wél nog een beetje in orde. Op alle andere plekken — eigenlijk overal — is het dus níet goed. Elders wordt de natuur nog steeds weggemaaid, geminimaliseerd, opgeofferd aan overzicht en netheid. Zelfs op plekken waar niemand loopt, waar geen verkeer komt, wordt keurig kortgeschoren.
HierinSalland wordt gemaakt vanuit reacties en discussies in onze mailbox, vaak door meerdere schrijvers
Waarom eigenlijk? Waarom maaien we nog zoveel bermen zonder reden? Voor het aanzicht? Uit gewoonte? Het is alsof je één kamer in huis koud houdt en daar trots een bordje ‘klimaatbewust’ ophangt, terwijl de rest van het huis op 23 graden staat.
De omgekeerde logica van wat ‘normaal’ is, zien we ook in de supermarkt. Daar krijgt biologisch voedsel een speciaal hoekje, een apart etiket, een vaak hogere prijs. Alsof ‘biologisch’ een afwijking is — een luxeproduct voor de bewuste consument. Maar feitelijk is het omgekeerd: het is het enige voedsel waarbij géén chemische gewasbescherming, géén synthetische meststoffen en géén systematische vergiftiging van het bodemleven plaatsvindt.
De rest, dat is pas afwijkend.
Gangbare groenten worden geteeld met een keur aan bestrijdingsmiddelen. In Nederland zijn er tientallen soorten pesticiden toegelaten, waaronder glyfosaat (verdacht kankerverwekkend), neonicotinoïden (schadelijk voor bijen), captan (mogelijk schadelijk voor de vruchtbaarheid), en prosulfocarb (waargenomen tot kilometers buiten de akker).
Op een gewone appel of aardbei zitten soms resten van wel vijf of zes verschillende stoffen. Sla uit de kas is behandeld tegen luis, schimmel, rotting en soms ook nog om ‘de houdbaarheid te verlengen’.
En toch: dáár staat géén etiket bij.
Stel je voor dat er bij een zak spinazie een kaartje hing: “Deze groente is behandeld met middelen die giftig zijn voor insecten, de bodem en mogelijk ook voor u. In de omgeving van het teeltbedrijf is een daling van biodiversiteit waargenomen.”
Dat zou pas eerlijke informatie zijn.
Maar nee. De tomaten liggen er glanzend bij. De wortels worden gewassen tot ze hun herkomst niet meer verraden. En het enige wat opvalt, is dat biologische groente ‘anders’ zou zijn.
Zolang deze omkering van waarden in stand blijft, blijft natuur herstelwerk in de marge. Een bordje bij een berm. Een hoekje in de winkel. En ondertussen doet het systeem alsof dit de uitzonderingen zijn.
En toch — toch zeggen die bordjes ook iets positiefs. Misschien zijn ze een teken van een ambtenaar die ergens in een vergaderruimte een kleine overwinning boekte. Iemand die zei: “Laten we ergens beginnen.” Misschien is dit zo’n eerste stap die nog wiebelig is, maar wel een richting aangeeft. Iedereen begint met kleine stapjes. Ook de mensen die verantwoordelijk zijn voor onze buitenruimte en voor onze gezondheid.
Na zo’n eerste voorzichtige stap volgen er vaak meer. En ben je over tien jaar lacherig verbaasd over hoe je er toen over dacht. Laten we maar hopen dat dat in Raalte ook aan de gang is.
Tip: ga eens kijken in Olst-Wijhe en Dalfsen. Daar kun je leren hoe je de volgende stappen maakt.
Bij deze berm in het Raalter buitengebied had ook wel een bordje mogen staan. Die wordt in die zin biologisch beheerd, dat die op verzoek van aanwonenden níet beheerd wordt.
Dit verhaal geeft aan hoe het precies in elkaar steekt !