Ook de overheid moet dan een paar aanpassingen doen. Een beetje milder voor het gezondere bio, wat strenger voor alles wat ongezond is. En veel wat er te koop is, is ongezond. Er zijn publicaties waaruit blijkt dat 90% van wat je in de supermarkt kunt kopen níet in de schijf van vijf staat.
Zelf slimmer kiezen
Consumenten kunnen door andere voedselkeuzes te maken bijdragen aan hun eigen gezondheid en de impact van hun voedingspatroon op het milieu. Denk aan het minder eten van ongezonde voedingsmiddelen met veel verzadigd vet, suiker, en zout of dierlijke voedingsmiddelen, zoals rood en bewerkt vlees.
Die andere keuze maakt dat er bij de kassa minder afgerekend hoeft te worden, maar het zorgt er ook voor dat de kans kleiner wordt dat je ziek wordt van je eetstijl. Gek eingenlijk dat we heel zuinig zijn op onze auto en er zeker niet de verkeerde brandstof in gooien, terwijl we in ons lichaam wel voortdurend verkeerde brandstoffen kieperen.
Overheid moet helpen
Consumenten kunnen niet alleen verantwoordelijk voor ander gedrag gehouden worden, stelt Vellinga. Ze hebben bijvoorbeeld te maken met onder meer het aanbod van (ongezond en niet-duurzaam) voedsel in winkels. Daarom is het volgens haar nu tijd voor meer sturing vanuit de overheid. Ook is voor bedrijven een rol weggelegd, geholpen door duidelijke richtlijnen vanuit de overheid.
Al bij kleine aanpassingen eten we veel gezonder, en met minder impact op het milieu. Zo kan de uitstoot van broeikasgassen met een kwart dalen. Om het voedselpatroon aan te passen, moet de overheid volgens Vellinga inzetten op een verandering van het hele voedselsysteem. Daarvoor is een samenhangend pakket aan effectieve maatregelen, zoals prijsaanpassingen, nodig.
Zo’n pakket aan maatregelen kan consumenten helpen om betere voedselkeuzes te maken. Want het huidige beleid gericht op gezonder en duurzamer eten is volgens Vellinga onvoldoende en te versnipperd. Een overkoepelende, gezamenlijke langetermijnstrategie en meer samenwerking tussen overheden onderling en tussen overheid, bedrijven en consument, kunnen de veranderingen versnellen.
Betaalbaarder maken van gezonde en duurzame voedingsmiddelen
Maatregelen waarvan bekend is dat deze impact hebben, zijn bijvoorbeeld prijsaanpassingen. Denk aan het goedkoper maken van gezonde en duurzame voedingsmiddelen en het duurder maken van ongezonde en niet-duurzame voedingsmiddelen. Zo liet eerder RIVM-onderzoek al zien dat een prijsverhoging (via een hogere belasting) in combinatie met informatie over de milieuschade door vleesproductie, zorgt voor het kopen van minder vlees (-36%).
Maatregelen combineren
Het combineren van maatregelen, zoals het informeren over betere keuzes door een voedselkeuzelogo als Nutri-Score, en een update van de nationale voedingsrichtlijnen, kan helpen om de impact van prijsmaatregelen te versterken. Verder kan het vergroten van het aanbod aan gezond en duurzaam voedsel en de promotie van gezonde en duurzame voedingsmiddelen, zoals via aanbiedingen, consumenten helpen om voor deze voedingsmiddelen te kiezen. Fabrikanten kunnen een bijdrage leveren met de samenstelling van voedingsmiddelen. Wat Vellinga betreft zou het goed zijn om hen te verplichten om voedingsmiddelen gezonder (minder verzadigd vet, suiker en zout) of duurzamer (minder dierlijke ingrediënten/eiwitten/milieu-impact verlagen) te maken.
Vellinga is eind maart gepromoveerd aan de Wageningen University & Research.
Een mooi artikel, echter niet iedereen is altijd in staat om de goede keuzes te maken met een klein ( of groter) budget. Laaggeletterdheid, stress, marketing verleidingen, lakheid door vermoeidheid en daardoor kiezen voor de snelle makkelijke hap is factoren die je niet 1-2-3 aan de kant schuift. En wat te denken van mensen die niet creatief zijn om voedsel te combineren?
Kortom lastige en ingewikkelde thema’s om te kiezen voor gezond en duurzame voeding.
Wie helpt hiermee? Waar vind je goede voorlichting hierover of moet je er zelf achter komen als je echt wil?