We leven in een tijdsgewricht waarin we ‘monologische taal’ gebruiken, stelt filosoof Eva Meijer. Dat is een taalgebruik vanuit ikke, ikke, ikke in plaats vanuit jij en wij. In het essay ‘Misschien is een ander woord voor hoop’ bepleit ze van die monologen af te stappen. Want als je interesse hebt in de standpunten van de ander, krijg je heel andere gesprekken.
Het is het verschil tussen het debat en de dialoog. Bij dat debat probeer je andere te overtuigen van jouw gelijk. Bij een dialoog deel je kennis en kunde en kom je samen tot nieuwe inzichten. Maar waar kom je de dialoog nog tegen? Niet aan de talkshowtafels, niet in het politieke debat en al helemaal niet op social media. De raden van Olst-Wijhe en Raalte hebben het vier jaar geprobeerd met zo’n dialoog via een raadsbreed coalitieakkoord. Maar de huidige coalitie in Olst-Wijhe verkoos een snellere besluitvorming boven een breed gedragen soort. In Raalte is de huidige coalitie met list en bedrog aan de macht gekomen. Weg dialoog. Terug ‘gestold politiek debat’, zoals Eva Meijer dat noemt.
Woorden zijn een machtig wapen, ze leiden tot liefde en tot oorlog en tot alles wat daar tussenin zit. We herkennen de uitersten: een doodsbedreiging of een belediging is gauw gemaakt, net als de liefdesverklaring met Valentijnsdag.
Maar als je er dieper op inzoomt, dan zijn de argumenten die de VVD gebruikt voor vuurwerk tijdens oud en nieuw een prachtvoorbeeld van misbruik van woorden, van wegblijven bij de dialoog. De VVD staat zich voor op liberalisme, maar dat woord is door de ikke, ikke, ikke-cultuur van die partij uitgehold en wordt misbruikt. Want die vrijheid voor die paar mensen die hun vrijheid van vuurwerk afsteken opeisen, is een gevangenschap voor veel meer anderen: voor de mensen die hun vingers en ogen kwijtraken, voor de astma-mensen onder ons, voor het klimaat, en voor al die dieren die als de dood zijn voor vuurwerk.
Er zijn ook heel veel mensen en dieren die in hun vrijheid beknot worden omdat sommige mensen vlees willen eten: al die dieren die naar de slachtbank gejaagd worden, de uitbeenders in de slachterijen, zelfs de boeren die onderbetaald worden door de slachterijen.
Als je het woord ‘liberaal’ loskoppelt van hoe de VVD het vormgeeft, kom je in een dialoog tot heel andere waarden en normen. Normen… Normaal… Doe zelf normaal! Over wiens normaal hebben we het dan? En waarom moeten we eigenlijk normaal doen?
Eva Meijer doet daar een heel mooi boekje over open waarin ze uitlegt dat ons debat gestold is en dat we hoognodig op zoek moeten naar meerstemmigheid in het gesprek.
