Als ik het boek Menyala opensla, merk ik dat ik eerst op zoek ga naar de hoofdstukken over de schoolgijzeling en treinkapingen. Bovensmilde, Wijster en De Punt. Die gebeurtenissen spelen vaak door mijn hoofd als iemand te ver gaat in zijn reactie nadat hem onrecht is aangedaan.
Je begint zo’n vergelijk altijd met ‘wat ze doen is natuurlijk niet goed te praten, maar…’ En dan neem je een standpunt in waarin je de reactie verdedigt.
Zo van:
– Ik begrijp dat je geen schilderijen mag beschadigen, maar ik snap die actievoerders van Extinction Rebellion wel. Is de aarde niet het grootste kunstwerk?
– Je moet niet het land plat leggen met je trekkers, maar ik begrijp de agressie van de boeren wel. Die houden zich steeds aan wet- en regelgeving, is het weer niet goed.
– Wat Poetin doet is natuurlijk verwerpelijk, maar vanuit Russisch oogpunt snap ik wel dat zij net zo bang voor de opmars van Europa zijn als wij voor die van Rusland.
“Dus jij bent pro-Rusland?” is dan niet zelden de tegenreactie.
Toen ik op de sociale academie zat hadden we de discussie of je als opbouwwerker op de uitkijk zou gaan staan als ‘jouw jongens’ ergens een kraakje zetten om weer wat geld te organiseren voor een fatsoenlijke maaltijd. Dat je daar sowieso verschillende opvattingen over kunt hebben, werd al vreemd gevonden.
Mag je een trein kapen?
Mag je een waanzinnige oorlog voeren in Indonesië?
Velen van ons zullen over dat eerste veel vaker een oordeel gehad hebben.
Een paar klassen van een lagere school gijzelen of een trein kapen, als je het op zich bekijkt is dat gekkenwerk. Maar wat te denken van de vernedering tot op het bot van de Molukkers in en na de nog veel krankzinniger oorlog die ons land voerde in Indonesië?
Toen de Tweede Wereldoorlog afgelopen was, gaven de meeste Europese landen hun koloniën op. Ze hadden door de oorlog ervaren dat het geen pretje is bezet te zijn, dus stopten ze daar ook mee in de overzeese gebieden. Behalve Nederland. Dat wilde Indonesië er onder houden, vierde thuis de bevrijding en vocht aan andere kant van de wereld een oorlog uit om te blijven bezetten.
In die onafhankelijkheidsoorlog, vanuit Indonesisch perspectief, vochten Molukkers aan Nederlandse zijde, in ruil voor een onafhankelijke eigen staat. Maar Nederland kwam die afspraak niet na. Ons land loog de Molukkers voor dat ze eerst even hier voor een paar maanden naar toegehaald werden, en dan terug naar een vrij Ambon.
13.000 Molukkers kwamen in 1951 deze kant op. Zo’n 3.000 daarvan kwamen in een van de zeven Drentse woonoorden in Drenthe terecht. Jongelui vaak, met nog een heel leven in het verschiet, een leven straks in een eigen vrij land. Zoals beloofd
‘Menyala, de buitengewone geschiedenis van de Molukkers in Drenthe’ is een prachtboek om bovenstaande thema’s nog eens door je hoofd te laten gaan. Een koffietafelboek om eens lekker door te bladeren, maar ook om een aantal prachtige verhalen te lezen. In het boek worden.
Menyala vertelt aan de hand van verhalen van zeven jongeren het Molukse verhaal. Waarom de Molukkers kwamen, hoeveel moeite ze moesten doen om hun weg in Nederland vinden, wat hun ambities en idealen waren en hoe hun integratie in Drenthe verliep: en dat dan door de ogen van zeven huidige Molukkers.
Het boek volgt de tentoonstelling Menyala – Maleis voor ‘schitteren’ – dat tot en 1 oktober nog te bezoeken is he Drents museum in Assen.
