Even vaststellen: we moeten het klimaat redden, anders gaat het fout. Er staat niks minder op het spel dan ons vege lijf te redden. Anders staan we voor het eind van deze eeuw verder dan tot aan onze middel in het water.
Want het water komt! Zeker als we nu niks doen. Dat maakt Rutger Bregman in zijn brief ‘Het water komt’ duidelijk. Bregman eindigt zijn brief met een checklist, met als eerst te zetten vinkje: deel deze brief zo veel mogelijk. Ik heb dat vinkje bij deze gezet. Onderaan deze recensie de te downloaden pdf.
Bregman haalt in zijn brief drie karaktertrekjes van Nederlanders aan: dat we goed zijn met water, dat we een slecht geheugen hebben en dat we stront eigenwijs zijn. Die laatste twee staan ons nu in de weg met dat eerste te doen wat we móeten doen. In actie komen tegen de dreigende watersnoodramp. Einde eeuw staat heel het land onder water!
Bregman: “Johan van Veen was een ambtenaar bij Rijkswaterstaat en voorspelde de Watersnoodramp van 1953. Niet één keer, maar twintig jaar lang. ‘Ja, dit kan in Nederland, want ze begrijpen er niets van’, had hij in 1952 nog tegen een journalist van Elsevier gezegd. De hoofdredacteur schrapte het interview toen uit het blad. ‘Paniekzaaierij’, vond hij het. Het eindresultaat, een heus Deltaplan, lag op 29 januari 1953 op het bureau van Jacob Algera, de minister van Verkeer en Waterstaat. 48 Uur later braken de dijken.”
Elsevier heeft het ook nu weer over ‘de paniekfabriek van klimaatverandering’, helaas nemen veel media vandaag de dag dat standpunt in. In ’s lands grootste talkshow roept Johan Derksen dagelijks op eerst echte problemen aan te pakken en dat gezeur van stikstof later een keer te doen. Had Genee maar een beetje dezelfde zorgen over de toekomst van zijn kinderen als de zorgen die hij zich maakte toen zijn zoon een been brak. Dan had als gespreksleider Derksen el eens terug mogen fluiten met stapels dikke rapporten.
‘Als je nu kinderen krijgt’, stelt Maarten Kleinhans, hoogleraar fysische geograe aan de Universiteit Utrecht, ‘dan heb je het over mensen die mogelijkerwijs straks geen Nederlander meer zijn, omdat er geen Nederland meer is. Dáár hebben we het over.’
De watersnoodramp in ‘53 had nog veel erger kunnen zijn als schipper Evegroen zijn Twee Gebroeders niet overdwars in het gat van de dijk bij Nieuwekerk has gelegd, want dan waren Amsterdam en Rotterdam ook ondergelopen. Maar we zijn dat vergeten. ’t Is lang geleden. We legden de Afsluitdijk aan en daarmee was het klaar. Maar die is gebaseerd op veertig centimeter zeespiegelstijging. We hebben het nu over twee meter.
Geograaf Kim Cohen vreest hetzelfde. ‘Ik denk dat we twee meter zeespiegelstijging aankunnen in Nederland. Maar als het 3, 4 of 5 meter wordt, dan beginnen we met het opgeven van steden.’
Bregman: “Als de wereld niet snel genoeg de uitstoot van broeikasgassen inperkt, kunnen we in 2100 op een bijna 3 meter hogere zeespiegel uitkomen. Nog een eeuw later kan dat 5 tot 8 meter zijn. 9. Want we zijn op weg naar Intussen zijn we op weg naar ‘tipping points’ – momenten waarop de gletsjers op de Zuidpool zo instabiel zijn dat er geen houden meer aan is, wat we ook doen. ‘We weten niet precies waar deze punten liggen, maar ze zouden al in de komende twintig jaar bereikt kunnen worden.’
Als mensen zeggen: ‘Die energietransitie wordt peperduur’, dan hebben ze gelijk. Natuurlijk wordt ze peperduur. Wat hadden we anders gedacht? Sinds 1953 hebben we niet voor zo’n uitdaging gestaan. Het is alle hens aan dek.
Alle reden dus de hele brief te lezen.
