Wij wonen over de IJssel. Maar voor wie in Salland woont, ligt de Veluwe over de IJssel. Een natuurlijke grens, maar heel dicht bij. Vanaf Deventer of Zwolle hoef je alleen maar de brug over. Of, als je het mooier wilt doen, pak je bij Wijhe of Olst het pontje. En wie het écht goed wil aanpakken, stapt op het voetveer bij Hattem of Fortmond. Even de IJssel over, en daar is-ie dan: de Veluwe.
Wat we dan zien, kennen we vaak wel: uitgestrekte heidevelden, eindeloze bossen, golvende zandverstuivingen. Prachtig, zeker. Maar wie denkt dat de Veluwe alleen maar natuur is, zou zichzelf tekortdoen. Want als je het boek Atlas van de Veluwe openslaat, dan blijkt: er is veel meer te ontdekken.
Een boek om mee te kijken
Auteur Tjirk van der Ziel, samen met W Books, heeft een boek gemaakt dat ergens tussen een naslagwerk, een wandelgids en een kunstobject in ligt. De Atlas van de Veluwe is een koffietafelboek dat je uitnodigt om te bladeren, maar dat je ook – als je eenmaal begint te lezen – niet zomaar meer dichtdoet. Je komt werkelijk alle facetten van het gebied tegen: van bodem en bebouwing tot erfgoed en economie. Waarom liggen de dorpen zoals ze liggen? Hoe hebben oude zeearmen, stuwwallen en afwateringen zoals de IJssel het landschap gevormd? Waarom zijn sommige heuvels eigenlijk géén heuvels?
Juist die verbinding tussen landschap, cultuur en geschiedenis maakt dit boek zo bijzonder. Het helpt je zien wat je normaal over het hoofd ziet. Geen droge opsomming, maar een verhalende atlas die je de Veluwe leert lezen.
Dichterbij dan je denkt
Voor ons hier aan de Sallandse kant van de IJssel is de Veluwe misschien wel dichterbij dan we beseffen. Niet alleen geografisch – een fietstocht en een pontje verder – maar ook als verwantschap. We delen een rivier. We delen oude handelsroutes, boerenland en zandgronden. En misschien delen we ook het verlangen naar ruimte, stilte en betekenis.
Atlas van de Veluwe is geen boek om in één ruk uit te lezen. Het is een boek om bij de hand te houden. Voor als je weer eens gaat wandelen bij Hoog Buurlo, fietsen bij Epe of simpelweg verdwalen tussen Loenen en Garderen.
Aanrader? Zeker.
Wil je de Veluwe niet alleen zien, maar ook begrijpen? Koop dit boek. Leg het op tafel. Lees een stuk. En ga dan de IJssel over, het liefst met het voetveer.