In een steekproef heeft PAN-NL in 13 bakjes gangbare aardbeien in totaal 12 verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden, gemiddeld per bakje 3,0 verschillende stoffen; in 2021 en 2022 waren dat gemiddeld 3,5 en 3,7 verschillende stoffen.
Het lijkt dus iets af te nemen. Desondanks troffen we op 69% van de onderzochte gangbare aardbeien 1 tot 3 verschillende PFAS-pesticiden aan; 46% van de gangbare aardbeien zijn met 1 tot 3 verschillende ‘Kandidaten voor Vervanging’ (KvV) besmet.
Deze KvV zijn stoffen waarvan de Europese wetgever heeft bepaald dat ze slecht afbreekbaar en zo giftig zijn, dat de lidstaten ze daar waar mogelijk moet vervangen door alternatieven die veiliger zijn. Sinds 2015 is ook Nederland (Ctgb) daartoe verplicht, maar er is nog geen enkele vervanging doorgevoerd.
“Daar moet nu verandering in komen“: aldus Margriet Mantingh, voorzitter van PAN-NL. “Ook moeten we snel stoppen met PFAS-pesticiden. Deze stoffen breken heel slecht af en brengen schade toe aan onze gezondheid en ons milieu”. In slechts één van de 13 bakjes gangbare aardbeien zijn geen PFAS-pesticiden en/of KvV aangetroffen. In de twee onderzochte biologische monsters zijn geen resten van pesticiden gevonden.
Het onderzoek
De aardbeien zijn op 24 en 25 juni 2024 in verschillende supermarktenketens en in verschillende gemeenten gekocht: Albert Heijn (AH), Aldi, Jumbo, Lidl, Dirk, Odin en Ekoplaza. Dat gebeurde in de plaatsen Amsterdam, Wageningen en Assen. Volgens de informatie op het etiket van de bakjes zijn alle aardbeien van Nederlandse telers afkomstig.
Aardbeien van Aldi en Lidl met het keurmerk `on the way to PlanetProof´ het hoogste aantal residuen
In deze steekproef zijn in de gangbare aardbeien gemiddeld 3,0 verschillende pesticiden gevonden, variërende van 1 tot 6 stoffen. In de aardbeien van Aldi en Lidl met het keurmerk `on the way to PlanetProof´zijn gemiddeld het hoogste aantal (3,3) verschillende residuen aangetroffen. Bij de aardbeien van AH van `beter voor Natuur & Boer´ is gemiddeld het laagste aantal residuen (2,7) gevonden.
Bij de gangbare monsters varieert het totale gehalte aan residuen van 0,046 mg/kg tot 1,214 mg/kg; het gemiddelde gehalte is 0,437 mg/kg. Gemiddeld hebben de aardbeien van Lidl het hoogste gehalte aan residuen en de aardbeien van Aldi het laagst.
Behalve een bakje aardbeien van AH, Wageningen, voldoen alle aangetroffen residuen aan de wettelijk vastgestelde maximumwaarden (MRL) in aardbeien. Er is geen norm voor het maximaal aantal verschillende residuen of voor de som van de gehalten.
Alleen biologische aardbeien voldoen aan de norm voor baby- en peutervoeding
Geen van de onderzochte gangbare aardbeien voldoet aan de maximaal toelaatbare gehalten voor bestrijdingsmiddelen in potjes baby- en peutervoeding van 0,01 mg/kg. De gesommeerde normoverschrijding is 12 tot 120 keer. Alleen de twee biologische bakjes aardbeien van Odin en Ekoplaza voldoen aan deze norm.
Lichte afname van residuen?
Zowel wat het aantal residuen als wat het gehalte betreft, is de tendens dat ten opzichte van 2021 en 2022 de gemiddelde belasting van gangbare aardbeien in 2024 iets is afgenomen.
Het aantal onderzochte monsters en jaren zijn te gering om te beoordelen of deze afname structureel is.
Advies
PAN-NL adviseert de consument en in het bijzonder kwetsbare groepen, zwangere vrouwen en gezinnen om voor baby´s, peuters en kinderen, met klem alleen aardbeien (en andere levensmiddelen) te kopen, die zonder chemische bestrijdingsmiddelen zijn geteeld.
Op basis van de Europese normen voor verpakte baby en peuter voeding is dit de enige logische conclusie die getrokken kan worden uit de gevonden meetresultaten.
Download hier het rapport
