Het gaat niet goed met ons grond- en oppervlaktewater. Nederland heeft het smerigste water van de Europese Unie. En dat komt niet alleen omdat alle rivieren hier de delta instromen. Ook de snelle onnatuurlijke manier waarop we ons water afvoeren naar de zee en he gebruik van landbouwgif spelen een essentiële rol. Nederland, maar dus ook Overijssel en Salland, overtreden met de waterkwaliteit hun eigen wetten. De kans is groot dat de rechter daarom nieuwe economische plannen gaat verbieden.
Halen bijvoorbeeld vergunningen voor megastallen, zoals de Raalter politiek (als uitzonderingsgemeente in de regio) ze graag goedkeurt, de toets van de wetgeving eigenlijk wel?
De Kaderrichtlijn Water (KRW) is Europese regelgeving om er voor te zorgen dat uiterlijk in 2027 al het oppervlakte- en grondwater in Europa van goede kwaliteit en kwantiteit is. Dus geen vervuiling meer en goede omstandigheden voor een divers planten- en dierenleven. Natuurmonumenten gaf de Deventer bedrijven Twijnstra/Gudde en Witteveen+Bos opdracht onderzoek te doen naar de richtlijnen en de naleving daarvan. Hier lees je het hele rapport.
Landbouwgif niet meegerekend
In Nederland voldoet geen enkel oppervlaktewater aan de norm. Landbouw en industrie zijn de boosdoener. En dan zijn normen voor stoffen die boeren gebruiken om ongewenst gewas dood te spuiten nog niet meegenomen. Wel is het overvloedige gebruik van mest en kunstmest meegerekend en de kunstmatig snelle afvoer van water. Op diverse plekken worden normen voor gif, voornamelijk gewasbeschermingsmiddelen, overschreden.
De rechter kan vergunningen terugschroeven
Het is tijd voor een wake-up call, vindt KRW, “We zijn niet vrijblijvend, maar verankerd in de wetgeving. De Europese Commissie kan forse boetes opleggen. En er kunnen rechtszaken worden aangespannen (nu al) om vergunningen (zoals grondwateronttrekkingen of lozingen) aan te vechten, als een activiteit tot achteruitgang van de waterkwaliteit leidt. De kans op succesvolle rechtszaken neemt toe en kan economische activiteiten in Nederland ook ernstig gaan hinderen.”
Maar #hoedan?
Maar hoe dan verbeteren als we nu al het slechtste jongetje van de klas zijn?
Voorkom dat de relevante chemische stoffen niet langer in het water terecht komen door ze te verbieden: eruit halen lukt immers vaak niet.
1: De nutriëntenbelasting, waarvan de landbouw de grootste bron is, dient te worden teruggedrongen.
2: Vervolgens moet de inrichting en het beheer van ons watersysteem worden verbeterd ten behoeve van de ecologische waterkwaliteit en grondwaterstanden.
3: Ga over natuurlijker waterbeheer: vertraag de snelle waterafvoer en zorg voor infiltratie van neerslag in de bodem.
4: Ook is er verbetering nodig van de grondwaterstanden door onttrekkingen te verminderen.
Gevolg is dat de boer niet zomer en winter op zijn land kan. Maar anders gaat het niet goed komen.
Waterschappen leveren niet
Volgens KWR kunnen de waterschappen de transitie niet aan. “Er is iemand nodig die bij belangentegenstellingen knopen doorhakt die nodig zijn om de doelen te bereiken. Het ligt voor de hand dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat deze rol vervult.”
Waarom zouden de waterschappen die transitie niet aan kunnen? Peil verhogen en een verbod op gif lozen op waterschap water. Ingewikkelder is het niet. Volgend jaar zijn er weer waterschapsverkiezingen. Stem daar een groene partij en het kan snel geregeld worden.