Niemand minder dan Generaal (Buiten Dienst, dat dan weer wel) Mart de Kruif kwam in het Holstohus tekst en uitleg geven over de IJssellinie. Maar het werd vooral toch een praatje over de oorlog van Rusland tegen de Oekraïne. Die link is er natuurlijk ook wel. Rusland is de agressor, in de Koude Oorlog waren we er bang voor dat dat ook zou gebeuren. Maar Kruif gaf daarover toe: “mangs bi’j ok te bange”. Want een directe aanleiding voor een Russische aanval was er toen niet persé en juist in die Cubacrisis waren – anders dan we op school geleerd hebben – de VS de agressor, de kruisraketten vanaf Cuba waren een reactie op de raketten van de VS vanuit Italië en Turkije op de USSR.
Die IJssellinie blijft een gek verhaal. Het is jaren geheim gebleven dat dat plan er was. “Maar goed ook” gaf De Kruif toe, “want anders was er vast protest gekomen.” Ons landsbestuur bleek immers bereid een waterlinie te organiseren om het westen te beschermen, maar gaf het oosten al bij voorbaat op. Ons mochten ze nog wel hebben. Dat de linie niet gebruikt hoefde te worden, bleek achteraf maar goed ook, want de Russen waren die linie vermoedelijk al lang voorbij tegen de tijd dat de IJsselsdelta goed en wel onder water zou staan, vermoedde De Kruif.
Broekgerrits staat in Bremen klaar om een brug op te blazen
Of dat helemaal zo is, valt te betwijfelen, want de NAVO had op meer strategische punten in ondermeer Duitsland legereenheden liggen die bruggen op moesten blazen als het zo ver zou komen. Gerard Broekgerrits uit Raalte was destijds gelegerd in Fallingbostel-Oerbke in Duitsland. “We hadden de opdracht om een brug in Bremen op te blazen mocht het tot een oorlog komen, wij hadden bij deze brug al een keer geoefend met oefenspringstof. Alle voertuigen stonden al klaar voor vertrek. Op een zeker moment kregen wij te horen dat de opdracht niet door ging en wij naar onze kamers konden gaan. Dat was voor veel soldaten toen best spannend. Ik weet nog dat vaandrig huilend over het exercitieterrein liep.”
Foto’s van Gerard Broekgerrits onder dit verhaal.
Oppassen voor een totaaloorlog
Terug naar de oorlog in Oekraïne. De Kruif: “Wij hebben een regering die niet zo veel met visie heeft, maar het had wel geholpen dat we vijf jaar geleden even bij Poetin op bezoek waren gegaan dat wij zijn expansiedrift heus wel zien. Dat dat maar eens moest zijn afgelopen of dat we hem anders helemaal zouden afmaken. Dan hadden we heus de oorlog in de Oekraïne nu niet gehad. In dat licht moet je het bezoek van Nancy Pelosi aan Taiwan ook zien. Een signaal aan China, tot hier en niet verder, en als je wel verder gaat, dan gaat dat economisch niet veel goedes betekenen voor jouw land. Dat bezoek, daar was heus wel van te voren goed over nagedacht.”
Grootste uitdaging gaat volgens De Kruif worden hoe we met Rusland omgaan na de oorlog: “want die met de Oekraïne hebben ze al verloren. We moeten echter voorkomen dat Poetin er daarna een totale oorlog van gaat maken.”
Vraag uit de zaal: De IJssellinie is pas ontmanteld, is het gezien het huidige tijdsbeeld wellicht verstandig hem weer operationeel te maken?
