Steeds meer agrarische ondernemers overwegen de teelt van noten. De vraag naar noten groeit, het past goed bij huidige ontwikkelingen als kringlooplandbouw en natuurinclusieve landbouw, de afzetmogelijkheden zijn divers en het bevordert de biodiversiteit. Hoe integreer je notenteelt in jouw agrarische bedrijfsvoering? We leggen het uit aan de hand van 3 concepten! We informeerden hierover bij De Nederlandse Notenvereniging.
In dit artikel vind je 5 redenen waarom notenteelt een goed idee is!
3 concepten voor notenteelt
Hoe integreer je notenteelt in jouw agrarische bedrijfsvoering? We leggen het uit aan de hand van deze 3 concepten: ‘Leisure Farm’, ‘Sustainable Farm’ en ‘Production Farm’. Bij het concept Leisure Farm is notenteelt een aanvulling op de bestaande beleving van jouw bedrijf. Bij het concept Sustainable Farm draagt notenteelt bij aan de verduurzaming van jouw bedrijf en bij het concept Production Farm draait het om volleveldsteelt van noten op jouw percelen.
Leisure Farm
Bij de ‘Leisure Farm’ ligt er geen nadruk op het behalen van hoge opbrengst door middel van notenteelt. Investering of onderhoud zijn relatief laag en basiskennis is ruim voldoende. Notenteelt is een aanvulling op de bestaande beleving van jouw bedrijf en is daarom zeer geschikt voor bijvoorbeeld een camping, zorgboerderij of belevingstuin.
Volgens dit concept biedt notenteelt een goede bijverdienste voor agrarische ondernemers die in de multifunctionele branche opereren. Notenbomen bieden schaduw, aankleding en zijn ook een product dat verkocht kan worden. Ook kun je ervoor kiezen om de noten te verwerken in gerechten of olie.
Het levert daarnaast interessante gesprekstof op met bezoekers: je zou workshops kunnen organiseren en uitleggen hoe gezond en lekker noten voor mensen zijn. Dit past goed bij agrarische bedrijven met een ontvangstruimte.
In het Leisure Farm concept is de arbeid om de notenbomen te onderhouden beperkt. Vaak is het handwerk waarvan je een bezoekersactiviteit kunt maken. Het oogsten van de noten kan met eenvoudige hulpmiddelen, maar je zou ook gebruik kunnen maken van vrijwilligers of klanten. Het sociale aspect van oogsten staat dan voorop.
Sustainable Farm
Bij en ‘Sustainable Farm’ zijn de inkomsten van de notenteelt neveninkomsten naast de hoofdtak van het bedrijf. Daarnaast is het een geschikte manier om extra biodiversiteit op het bedrijf te realiseren. De investering is beperkt en de winst zit hem, naast de financiële winst (het verdienmodel), in de vermindering van emissies naar grond- en oppervlaktewater en imago verbetering.
Het Sustainable Farm concept draait om het verduurzamen van het bedrijf met behulp van notenteelt. Denk aan het verminderen van de uitspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar grond- en oppervlaktewater, het verhogen van de biodiversiteit, het verbeteren van het landschap en het verkrijgen van aanvullende opbrengsten door een nieuw product.
Volgens dit concept worden notenbomen vooral geplaatst langs watergangen in de vorm van bufferstroken, als erfafscheiding, , windhagen of als strokenteelt (agroforestry) in de akkerbouw en walnotenbomen met grasland in de veehouderij.
Doordat notenteelt als extra activiteit ingezet wordt ontstaat er een nieuwe dynamiek in de agrarische bedrijfsvoering, denk aan een nieuw dier-plant systeem of een nieuw plant-plantsysteem.
Denk hierbij aan:
- Walnotenbomen in combinatie met weidegang van koeien (of schapen)
- Walnoten en hazelnoten in de uitloop van kippen of varkens
- Bufferstroken van hazelnoten langs de watergangen en kuil- en erfscheidingen
- Strokenteelt van notenteelt met andere gewassen
- Windhagen
Door de extra (noten)opbrengsten verbetert het rendement. In het Sustainable Farm concept is het oogsten vaak handwerk, maar kan aangevuld worden met ondersteunende apparatuur.
Production Farm
In een Production Farm wordt notenteelt de hoofdtak van de agrarische bedrijfsvoering. Het kost een flinke investering, zowel in kosten als kennis, maar het draagt ook bij aan de vermindering van emissies naar grond- en oppervlaktewater of imagoverbetering. Een Production Farm heeft gemiddeld 100 tot 200 walnootbomen per hectare. In het geval van hazelnoten kunnen dit zelfs 600 bomen per hectare zijn.
Bij dit concept is het zeer belangrijk om na te denken over de te gebruiken rassen, oogstsystemen en de realisatie van arbeid. Kennis van de teelt is een vereiste, je moet ook weten wat je met de noten wilt gaan doen of nadenken over de afzetmarkt. Wil je de noten direct verkopen, oelie persen of een tafelnoot voor de winkels produceren? Neem de nodige tijd voor het ontwikkelen van een plantschema!
Op basis van de huidige markt kun je bij een juiste opzet van het systeem een hoge notenopbrengst per hectare verwachten. De marktvraag naar lokaal geproduceerde noten – bij voorkeur biologisch – is er en blijft naar verwachting groeien. De Nederlandse notenketen is goed ingericht, verwerkende bedrijven zijn aanwezig en met de kennis van de techniek in Nederland en het kennisniveau van
de ondernemers zijn de juiste randvoorwaarden aanwezig.
Achtergrondinformatie: ‘Notenteelt, een nieuwe inkomstenbron voor agrariërs?’
Andere voordelen van notenteelt
Notenbomen hebben landschappelijke waarde: ze leggen CO2 vast, bieden een schuilplek aan diverse dieren en dienen als voederplek voor dieren zoals vogels en eekhoorns.
Over de Nederlandse Notenvereniging
De Nederlandse Notenvereniging is enkele jaren geleden opgericht en telt inmiddels 80 leden. Het doel van de vereniging is om de notenteelt in ons land te stimuleren en ondersteunen. Jaarlijks worden er bijeenkomsten georganiseerd, waarbij ervaring en kennis op het gebied van de teelt, van de veredeling en kwekerij en van de oogst en verwerking uitgewisseld wordt. Vanuit de vereniging is een monitoringprogramma opgezet om de ontwikkeling en productie van verschillende notenrassen vast te leggen. De Nederlandse Notenvereniging gaat ook het gesprek aan met de overheden en andere stakeholders.
