Dat vergt nog wel wat tekst en uitleg. Die waterbergingen, een jaar of tien geleden zag je ze goed liggen: afgravingen om water op te vangen van overstromende weteringen. Retentiegebieden heten die afgravingen aan de vergadertafel. Ze zijn bedoeld om water langer vast te houden ‘in het gebied’. Dat is een omgekeerde actie ten opzichte van het beleid dat eerder gevoerd werd: water zo snel mogelijk het gebied uit. Dat was bedoeld om boerenland beter begaanbaar te maken. Maar het klimaat is veranderd: het is langer droog en als het regent, gaat het met donder en geweld. Dat komt omdat één graadje temperatuurverhoging er voor zorgt dat de lucht dertig procent meer water vast kan houden. Maar áls het dan gaat regenen, dan waart oe mar.
Eerst het water zo snel mogelijk weg, nu wat langer vasthouden. Dat spel wordt gespeeld met het recht graven van sloten en het verbeden van weteringen enerzijds, maar anderzijds met sluizen die je naar believen wat hoger of lager zet. Als WDOD het wil, is overvloedig water binnen een etmaal weg. Maar WDOD wil dat niet meestal niet meer: vandaar die retentiegebieden.
Dat de spelregels veranderen, heeft te maken met een veranderende kijk op het platteland. Het Waterschap is een democratische bestuurslaag in ons land, dus hoe zij het spel meespelen wordt ook bepaald door wie wij als samenleving op het pluche kiezen. Aan de vergadertafel wordt dan bepaald of bijvoorbeeld boer, recreatie of natuur voorrang krijgt.
Die grote machines die nu het riet maaien zijn er voor de natuur. Echt waar! Die retentiegebieden die je tien jaar geleden nog zo opzichtig in het landschap zag, zijn uitgegroeid tot prachtige natuur. Samen met Salland Zoemt heeft WDOD daar onderzoek naar gedaan. IVN Olst-Wijhe en Raalte en de Sallandse Vlinderfotograaf namen dat deel voor hun rekening. Flora doet het er perfect. En ook de vlinderpopulatie staat er goed bij. Salland Zoemt is daar blij mee, want die wil de waterwegen gebruiken als insectensnelweg tussen de verschillende natuurlijke tuinen die zo’n 25 particulieren hebben aangelegd, samen met Salland Zoemt. Die 25 tuinen liggen verspreid in de driehoek Heino-Raalte-Lemelerveld. Daar ligt ook al een netwerk van wetereringen, hoe biodiverser hun oevers worden, hoe sneller insecten zich zoemend kunnen verspreiden.
Om én het water te kunnen blijven beheren én de natuur ruimte te geven, moet je wel zo af en toe aan de slag in het riet. Daarvoor zijn die zware machines nu aan de slag. Dat klinkt tegenstrijdig, dat je daar zulk zwaar materieel voor inzet, maar die brede rupsbanden zorgen juist voor minder druk op de grond. Als je er met naaldhakjes loopt, zak je weg. Maar die machine verdeelt de druk, maakt geen gaten in de grond, dus komt er geen zuurstof in de veenachtige ondergrond die dan alleen maar zou verteren.
Overigens hebben de machinisten van die zware machines op het hart gedrukt gekregen waar ze wel en waar ze niet moeten maaien: vanwege inspectie vooraf is precies in kaart gebracht waar de natuur het ook zonder maaien al wel goed doet of zelfs gebaat is om met rust gelaten te worden.
