Plasticvervuiling is iets wat iedereen in eigen omgeving en op het nieuws ziet. Van weggegooide snoeppapiertjes op straat tot zeeschildpadden op het nieuws die vastzitten in spooknetten. De oceaan is waar uiteindelijk al het plastic terechtkomt en elk jaar komt er ongeveer 1.5 – 2.4 miljoen ton plastic van de rivieren bij. Dat is ongeveer 3000 tot 6000 ton per dag!
Er zijn verschillende formaten plastic. Hoe groter de stukken, hoe makkelijker ze uit het water verwijderd kunnen worden. Dit is ook waar de meeste opruimacties zich op focussen. The Ocean Cleanup is zo’n initiatief dat in 2021 1000 kg per dag heeft verwijderd en nu aan schaalvergroting werkt. De stukken zijn niet alleen een fysieke bedreiging voor het waterleven, zoals in het geval van spooknetten, maar ze breken af ook door blootstelling aan zonlicht, golven, zeeleven en temperatuur en vormen zo samen veel kleinere stukken plastic die aanzienlijk moeilijker te verwijderen zijn.
Microplastics zijn kleiner dan 5 mm en zijn erg moeilijk op te sporen en te verwijderen. Deze microplastics worden door het waterleven vaak aangezien als voedsel, waardoor ze in de voedselketen terechtkomen. Hierdoor bioaccumuleren de microplastics en komen ze uiteindelijk in de mens terecht. Het duurt tientallen tot honderden jaren voor plastic om af te breken in de natuur en de overgrote meerderheid bevat een vorm van hardnekkige organische micro verontreinigende stoffen zoals BPA, DDT en nonylfenolen, die oplossen in vloeistof wanneer ze langzaam worden afgebroken. Deze microverontreinigingen komen dan terecht in het water, of in de organen van de organismen.
Reeds in de oceaan aanwezige microplastics zijn onmogelijk te verwijderen, maar ze zijn niet alleen afkomstig van het breken van grote stukken plastic, maar ook van huishoudens en industrieën. Synthetische vezels van kleding of machines, slijtage van plastic apparatuur, micro plastic in bijvoorbeeld tandpasta of huidverzorging producten, plastic voor eenmalig gebruik, enzovoort.
Het water – met deze microplastics – passeert de lokale waterzuiveringsinstallatie voordat het de natuur ingaat en aan zijn route naar de oceaan begint. Dit betekent dat deze waterzuiveringsinstallaties hotspots zijn waar de kans het grootst is om de toename van microplastics in de natuur significant te verminderen. Een poging om deze hotspots aan te pakken wordt gedaan door Wasser 3.0, een non-profit organisatie, die werkt aan de opsporing en verwijdering van microplastics uit afvalwater. In oktober 2021 is Van Remmen UV Technology samen met Nouryon een AOP onderzoeksproject gestart bij een afvalwaterzuiveringsinstallatie als aanvulling op het Wasser 3.0-proces.
Microplastics en microverontreinigende stoffen gaan hand in hand omdat het ongewenste stoffen zijn die bijzonder moeilijk te verwijderen zijn door middel van conventionele behandeling en innovatieve oplossingen vereisen om aan te pakken. Vervanging van plastic door gemakkelijk biologisch afbreekbaar materiaal en afvalbeheer zijn noodzakelijk om de instroom en verwijdering van grote stukken plastic en microplastics uit oceanen en afvalstromen te stoppen. Hetzelfde geldt voor microverontreinigingen: gebruik van milieuvriendelijker farmaceutische producten en pesticiden en afbraak daarvan door middel van geavanceerde (oxidatie) zuiveringstechnologieën. Beide om onze wateren schoon en veilig te houden voor iedereen; mens, vis, of bloem.
