Als kind werden we door onze ouders op de vingers getikt wanneer we grof taalgebruik lieten horen. Dit schiet door mijn hoofd als ik langs het weiland een dikke haag zie van braamstruiken waardoor heen zich de haagwinde heeft gevlochten. Massa’s witte bloemkelken aan lange ranken tussen het groen, pispotjes genoemd in de volksmond. Wij mochten vroeger wel pispotjes zeggen maar het niet hebben over pissen want dat was niet netjes. Dus vonden we het leuk om vaak pispotjes te zeggen…
In Vlaanderen noemen de mensen deze plant ‘Onze-Lieve-Vrouwe-glazeke’. De legende gaat als volgt:
Lang geleden reed er een paard en wagen zwaar beladen met vaten wijn over een modderige zandweg. Opeens zakte de kar weg in de blubber en de voerman kreeg hem er niet meer uit. Wanhopig zat hij op de bok en was bang voor rovers helemaal wanneer het avond zou worden. Na uren piekeren zag hij in de verte iemand aankomen. Dichterbij gekomen zag hij dat het een oude vrouw was die hem helaas ook niet zou kunnen helpen. De vrouw vroeg hem iets te drinken en hij gaf zijn drinkzak met de woorden: “Drink gerust wat, maar niet teveel want meer heb ik niet”. De vrouw wees op de wijnvaten. “Helaas, die zijn voor de landheer”, was het antwoord. Toen de voerman aan de vrouw vroeg om ergens hulp te gaan halen in de buurt liep ze naar het paard, aaide hem en fluisterde iets in zijn oor. Het paard begon zo hard te trekken dat het schuim om zijn bek stond maar warempel de kar kwam na enige tijd los.
“Daar moet eigenlijk op gedronken worden’, zei de voerman dankbaar en blij, “maar ik heb helaas geen glazen”. De oude vrouw liep naar de kant van de weg en plukte een paar grote witte bloemen die daar groeiden. “Schenk hier maar wat van die wijn in”, zei ze. Terwijl de man dit deed veranderden de bloemkelken in kristallen glazen en toen begreep hij dat de vrouw eigenlijk de heilige Maagd Maria was. En zo komt de haagwinde in Vlaanderen aan de naam ‘Onze-Lieve-Vrouwe-glazeke’….
Ik sta hier te kijken naar een vlinder, een groot dikkopje, die neerstrijkt op zo’n witte bloem van de haagwinde. En ik bedenk me dat het nogal een verschil is: in het ene land vergelijkt men de bloem met een pispotje en in het buurland met een kristallen glas….
