Kijk, die meidoornhagen waren ons ook wel opgevallen, helemaal omdat we na het snoeien van een van die hagen de wielrenband er op hadden lek gereden. Maar nu we met Diny Heidenrijk tussen de hagen door op pad zijn geweest ga je er toch anders naar kijken. Bijna met meer respect.
Door Diny Heidenrijk
Langs de IJssel zie je rondom weilanden en akkers veel meidoornhagen. Ze dienen als natuurlijke bescherming en omheining zodat het vee niet weg kan. In het voorjaar is het genieten van het frisse groen als de struiken weer uitlopen. Wat later zijn ze getooid met wolken van witte geurende bloesems en trekken heel veel insecten aan. Zoals bijen, vlinders en libellen waar dan weer vogels op af komen. Daarnaast bieden deze heggen onderdak aan talrijke zangvogels, konijnen en zelfs dassen.
Maar nu in de herfst zitten de meidoornstruiken vol met vuurrode bessen. We wandelen door de uiterwaarden en zien merels en een lijster daar gulzig van eten. De ene na de andere bes wordt losgetrokken en naar binnen geschrokt.
Kijk eens, daar zie ik ook wintergasten die zijn afgekomen op onze meidoorns. Een groepje kramsvogels is neergestreken op de meidoornhaag. Deze vogels die veel op een lijster lijken komen in het najaar uit oost Europa hier naar toe net als de koperwieken uit het hoge noorden. Zij vliegen voor de kou uit en weten feilloos de plekken te vinden waar ze hun kostje bij elkaar kunnen scharrelen. Mocht het hier echt gaan winteren dan trekken ze verder naar het zuiden.
Jammer genoeg zijn in de afgelopen halve eeuw de meidoorn- en sleedoornhagen op veel plekken ingeruild voor onderhoudsarme afrasteringen van prikkeldraad en/of schrikdraad. Er lopen momenteel gelukkig projecten om terug te gaan naar aanplant van hagen om de biodiversiteit zo weer te verhogen.
Meidoorns zijn ook eetbaar voor mensen, zowel bessen, jonge blaadjes als bloemen kunnen we desgewenst gebruiken. De bessen worden ook wel meelbes genoemd omdat hun smaak niet bijzonder is. Er zijn zelfs gezegdes die daarop wijzen: ‘Zijn wijsheid is nog geen bes van een meidoorn waard’. Maar ook: ‘Als alle vruchten zijn mislukt, wordt de meidoorn bes geplukt’.
In de volkscultuur speelde de meidoorn een belangrijke rol. Bij de Kelten werd feest gevierd als de meidoorn bloeide en dan werd er getrouwd. Bij de Grieken versierde men tot ver in de vorige eeuw het trouwaltaar met meidoornbloesem. Het verhaal wil dat een maagd voor altijd mooi zal blijven als ze zich op de eerste meidag besprenkelt met de dauw van de bloeiende meidoorn (had ik eerder moeten weten…).
Ik pluk nog wat bessen om vogels op mijn tuintafel te lokken en dan op naar huis.