De natuur zit vol kleurige tegenstellingen. Neem het Jakobskruiskruid, een prachtige, felgele inheemse bloeier die bijdraagt aan biodiversiteit én tegelijk risico’s met zich meebrengt voor vee. Hoe ga je daar nou goed mee om?
‘‘Als ik gezoem hoor boven weilanden van Dalfsen en omstreken, dan word ik blij’’ vertelt Merel. ‘‘Wat een feest, bloemen en kruiden tussen het gras! Vooral het Jakobskruiskruid trekt me aan – vlinders, zweefvliegen en bijen doen zich eraan tegoed. Maar ik hoor gemopper vanaf de grond: niet iedereen is blij met deze plant. Tijd om op onderzoek uit te gaan.’’
Jakobskruiskruid is een inheemse plant die een belangrijke rol speelt voor insecten. Tegelijkertijd is de plant giftig voor vee, vooral als hij in hooi terechtkomt. Vers laten dieren hem meestal staan, maar in gedroogde vorm herkennen ze hem niet meer – en dan is het in grote hoeveelheden gevaarlijk. Dat maakt het een plant die bewondering én bezorgdheid oproept.
De gemeente Dalfsen kiest daarom voor een zorgvuldige aanpak. Op plekken waar het risico voor vee groot is – zoals in bermen grenzend aan paardenweides – wordt het kruid vroegtijdig gemaaid, nog vóór de plant zaad kan vormen. Zo beperken ze verspreiding. Op ecologisch waardevolle plekken blijft de plant juist staan, om insecten te ondersteunen en biodiversiteit te bevorderen.
‘‘Als iedereen nu in het wilde weg gaat maaien, gaan ook de veilige plekken voor vlinders en bijen verloren,’’ flapt Merel er verontwaardigd uit. ‘‘Wat kunnen de mensen zodat er genoeg te eten blijft voor mij en m’n gevleugelde vrienden – én dat het vee gezond blijft?’’
Je kunt Jakobskruid herkennen als een felgeel bloeiende plant, die vanaf de tweede helft juni tot in oktober bloeit. Belangrijke kenmerken zijn de duidelijke rozetten als de planten nog niet bloeien en de paars gekleurde stengels waaraan de bloemen groeien. De bladeren hebben gelobde randen en zijn donkergroen. Niet te verwarren met het Boerenworm- of Sint Janskruid, deze planten zijn niet giftig.
Kom je Jakobskruiskruid tegen op je eigen terrein? Verwijder de plant dan handmatig, inclusief wortel, en voer deze af via het restafval. Composteren is geen goed idee: de giftige stoffen blijven actief. Zie je de plant ergens anders in de omgeving? Meld het dan bij de gemeente. Zo kunnen de maaiploegen gericht te werk gaan.
Dat kan bij Martijn Dijkman via m.dijkman@dalfsen.nl of kijk op www.dalfsen.nl/biodiversiteit.
