Voor het thema voor deze week van Damast in Salland horen wij graag over ervaringen in/ over Salland van inwoners met welke achtergrond dan ook. Eerdere afleveringen over dit onderwerp vindt u hier.
Tja, Hasan, wat is nou typisch Sallands? Nu ik daarover nadenk vind ik dat eigenlijk best een lastige vraag.
Eerlijk gezegd ben ik ook niets anders dan een ‘allochtoon’.
Geboren en getogen op de Veluwe en in 1973 vanwege mijn huwelijk verhuisd naar Heino.
Door Marjan Potze-Walet
Ervaringen van ‘import’ in Heino
Geheel vrijwillig verhuisd. Dat dan weer wel maar ook voor mij was het behoorlijk wennen.
Het Veluws dialect dat we thuis spraken was heel anders dan het Sallands.
Buitenshuis spraken we altijd ABN. (Algemeen Beschaafd Nederlands)
Heino was in 1973 nog een echt slaapdorp met een hoofdzakelijk autochtone Sallandse bevolking. Import was er nog niet veel en dus werd er volop dialect gesproken. ook in de winkels. Ik verstond/begreep er vaak niets van. Bijvoorbeeld wanneer de autochtone Sallanders tegen elkaar aan het oreren waren bij de slager.
De dubbelgies, kwarties en wat voor ‘ies’ dan ook, nee v.d. Worp verkocht toen nog geen ‘ies’, vlogen je om de oren. In de winkels had men dus al snel door dat je van ‘buten ’t dorp’ kwam.
Ik sprak geen Sallands maar ABN. “Woar kom ie weg en woarumme bi’j noar hiertoe verhuusd?”was dan ook een veelgehoorde vraag. Als je dan vertelde dat je na je huwelijk je man gevolgd was die in Zwolle werkte en uit twee opties kon kiezen: 10 hoog op een flat in Zwolle, of een huis in een klein dorp in een hele nieuwe wijk met huurwoningen die toentertijd door de RPS (Rijks Post Spaarbank) als project uit de grond gestampt waren, begrepen ze wel dat je voor Heino gekozen had.
En wanneer ze dan alles van je wisten (‘privacy’ bestond in die tijd nog niet) en je ‘goedgekeurd’ was, kwamen de verhalen van achter de andere kant van de toonbank los.
Foto’s werden van de muur gerukt en vervolgens kwam de hele familiegeschiedenis langs zoals die keer toen we eens bij Geertman aan de Canadastraat een paar sokken voor m’n man gingen kopen en pas twee uur later de winkel weer verlieten.
Evenzo bij Herman Vlierhuis aan de Dorpsstraat. ‘Even’ een lapje stof te kopen kon daar zomaar anderhalf uur duren.
Of bij slagerij Mekers maar ook bij de winkel van Sinkel (Linthorst) zoals wij die altijd noemden…
Een jaar later, ergens in augustus en inmiddels een dochter van twee maanden rijker, werd mij verboden de winkel van Linthorst te verlaten op het moment dat er een enorme onweersbui overtrok. Het hoosde! Vervolgens werd de kinderwagen door mevrouw Linthorst zelf de huiskamer in geduwd en kreeg ik een kopje thee. Nee, nee, geen sprake van dat ik voorlopig de deur uitkwam met zo’n klein wurm in de wagen.
Typisch Sallandse gastvrijheid.
In die tijd kwam er wat meer import naar Heino. Ze werden met argusogen bekeken. Ja inderdaad, de echte Sallander kiekt wel eerst effies de kat uut de boom! Men hield toen niet zo van veranderingen. En zeiden ze: joa, joa, dan moest je niet denken dat ze het met je eens waren…
In de 48 jaar dat ik hier nu woon is er veel veranderd. Heino is allang geen Sallands slaapdorp meer. De bevolking is inmiddels een mix van allochtonen/import en autochtonen. Door de jaren heen kwamen (en verdwenen) er diverse faciliteiten om het dorp leefbaar(der) te maken.
Dreigend gevaar
Willen we dat de Sallandse gastvrijheid blijft bestaan en de dorpen leefbaar blijven dan zal er door de dames en heren politici toch moeten worden ingezet op betaalbare (huur)woningen en werk want een dorp zonder jeugd is een dorp zonder reuring. Zo’n dorp heeft geen toekomst maar zal vergrijzen en vervolgens in rap tempo weer indutten. We moeten niet terug willen naar een halve eeuw geleden maar beter een halve eeuw vooruitkijken!
De Sallandse gastvrijheid van toen, gemixt met o.a. de tomeloze inzet van de Sallandse jeugd van nu mag niet verloren gaan maar moet hoe dan ook behouden blijven voor een leefbare toekomst!
Laat niet alle jeugd vertrekken want wie de jeugd heeft, heeft immers de toekomst!
Heeft u ook een leuk Sallands verhaal, stuur het dan naar info@damastinsalland.nl
