Herschel Grynszpan was een Jood van Poolse ofkomst. Op 7 november l938 vèrmoardn hij een Duutse diplomaat. Een moard die deur de Nazi’s as excuus gebruukt wun um in de nach van 9 op 10 november in een georganiseerde jacht duuzenden synagogen, joodse huuzn, begraafplaatsn, zíéknhuuzn, winkels en bedríém te plundern en in braand te stekn. De braandweer had een verbod e-kreegn um te blusn!!
Honderden Joodn wun die nach vèrmoard. De nacht van ut gebrökn glas, de Kristalnach, was een feit.
E.e.a. kwaam natuurluk nie zo mà uut de luch valn. Hoe det precies zit kuj hier lēēzn.
Disse gebeurtenis (en eigenlijk ut hele decennium plus de joaren die d’r op volgndn) is een gitzwarte periode in de geschiedenis. De Keulse band BAP hef d’r een lied oaver skreem det in 1983 een hit was in oons laand. Kristallnaach wut in’t Keuls dialect e-zöng. Hieronder heb ik (op volgorde) wat info oaver sommige woardn of regels noteert um enkele begripm uut de tekst te vèrduudelukn:
1) Bruegel en Bosch bint de Nederlandse schilders Pieter Bruegel de Oude en Jheronimus Bosch.
2) Heil Halali is een Duutse jachtkreet.
3) Piet de Smeerpoets is een moraliserende bestseller uut 1871, een vertaling van Der Struwwelpeter van Heinrich Hoffman
4) Claustrofobie is ut teegnoavergestelde van Lebensraum, de gewenste uutbreiding van ut Duutse grondgebied woar ut Darde Riek noar streevm.
5) ‘Hosanna’ en ‘Kruusig hum’ is een vèrwíézing noar Marcus 15:1-15, woarin de menigte, deur de leiders op-e-hitst, opröp Jezus te kruuzigen, terwijl sie 5 dagen doarveur nog Hosanna reupm en Hem tot Koning wildn kroon (zie Marcus 1:1-11).
Okee. En dan is’t noa ol disse woardn noe tied um te luustern.
En juust det zol iederíéne vèdaage de dag is wat meer mun doen; noar mekaare luustern
Klik hier voor de video
