Een uur lang stelden de leerlingen hun vragen aan het drietal. Schrijver, programmamaker en columnist Akyol reageerde op de vraag of hij het wel eens lastig vindt om zijn mening te delen. “Ik ben niet bang, maar wel steeds meer op mijn hoede. De reacties op mijn stukken worden met name het laatste halfjaar steeds extremer en ik krijg vaker persoonsbeveiliging. Soms vraag ik me wel af of dit het waard is, maar als ik het niet doe hebben de mensen gewonnen die je vrijheid willen afpakken.”
Onderwijs
De Kruif, voormalig commandant der Landstrijdkrachten, beantwoordde een vraag over de situatie in Oekraïne. “We wisten al vijf jaar wat Poetin zijn plannen waren. Daarover waren al rapporten volgeschreven. Ik worstel er nog mee. Toen hadden we tegen Poetin kunnen zeggen: laten we eens even gaan praten en hem voor de keuze stellen. Of hij zette zijn plannen door met ruzie en een groot probleem tot gevolg óf we gingen aan tafel zakendoen. Dat is niet gebeurd. Ik schaam me ervoor dat we het zo hebben laten gebeuren. Wij betalen de prijs, maar vooral de inwoners van Oekraïne.”
Werkwoord
Vrijheid betekent volgens kapitein-luitenant-ter-zee Van Peski ‘mogen worden die je bent’ en haalde de zeventien SDG-doelen van de verenigde Naties aan om van de wereld een betere plek te maken in 2030. “Vrijheid is een werkwoord”, benadrukte De Kruif. “Als ouders langs de lijn lopen te schelden of Eus (Özcan Akyol, red.) wordt bedreigd moet je daarvan wat kunnen zeggen. Als je niet oppast, glipt vrijheid door onze vingers.” Of we naar de problemen in de wereld met een té Westerse bril kijken, was een vraag. “Ja, kijk maar naar Qatar”, antwoordde Akyol. “Ik merk dat we ons moeilijk kunnen verplaatsen in deze mensen.
Verwerpelijke ideeën mag je nooit goedkeuren, maar heb wel begrip voor anderen. Je daarin te verplaatsen, is vaak erg moeilijk.”
Verbieden
“Normen en waarden zeggen me niet zoveel, wél wat je ermee doet”, aldus De Kruif. “Als er een auto met inzittenden op de kop in het water ligt, vinden we dat allemaal erg. Veel belangrijker is echter wat je ermee doet. Als je te veel angst hebt, gaat dat ten koste van de vrijheid.” Eén van de leerlingen haalde het vele nepnieuws op social media aan. De Kruif zei vijf jaar geleden te zijn gestopt met social media; Van Peski zit er juist op om te zien wat er in de samenleving leeft. Akyol hield de leerlingen voor dat ze zich moesten wapenen tegen desinformatie. “Het is goed veel boeken te lezen en het nieuws te volgen. Zo leer je teksten op een juiste manier te lezen.”
Op de vraag of deze generatie een derde wereldoorlog gaat meemaken, antwoordde De Kruif stellig ‘nee’. “Alle landen in de wereld zijn zo van elkaar afhankelijk dat ik dat niet meer verwacht. Het kwaad in de mens is niet weg, maar gelukkig is er de afschrikkende werking van kernwapens.”
De voormalig commandant had tot slot nog een bemoedigend woord voor de leerlingen. “Als ik jullie zo zie, zou ik ook wel graag jong willen zijn in deze tijd. Ik ben trots op jullie en weet zeker dat het met jullie goedkomt.” Gespreksleider Jolmer Versteeg, voormalig leerkracht van de Capellenborg en artistiek leider van Theatergroep De Jonge Honden uit Zwolle, sloot daarop de bijeenkomst af.
(door Erik-Jan Berends)
