Waarschijnlijk uit angst voor het verliezen van zieltjes door de partijen schept onze overheid veel onduidelijkheid door gebrekkige communicatie. Hierdoor verkeren veel mensen in onzekerheid over hun toekomst. Dit heeft weerslag op hun denken en handelen wat dan weer zowel sociaal als economisch gevolgen heeft.
Door Kees Huls
Moeilijke positie
Deze houding is best te begrijpen. Onze democratie is gebaseerd op kiezers die hun eigen partij kiezen (helaas zijn er veel te veel die dit niet doen) wat in de hand werkt dat duidelijkheid zich tegen hen keert en kiezers kunnen weglopen. Het feit dat er telkens weer partijen in beeld komen die zich er niet op richten om constructief het land te besturen maar alleen maar willen afbreken en chaos creëren zonder zelf ooit verantwoordelijkheid te nemen maakt de taak van het landsbestuur wel delicaat.
Covid19 crisis
Volstrekt normaal dat er geen draaiboeken klaarliggen voor zo’n onbekend, telkens weer muterend virus en dat er fouten gemaakt worden bij het bestrijden daarvan. Hoewel veel minder snuggere toetsenbordterroristen ons anders willen doen geloven deden regeringen in andere landen het niet beter, waren zelfs meestal veel strenger. Het enige land dat echt succesvol was, was China met draconische maatregelen. De wappies die zich zorgen maken over autoritaire maatregelen die hier genomen zouden worden kan men beter een enkele reis China geven. De situatie nu is vergelijkbaar met de Spaanse Griep in 1918/ 19 waarbij een derde van de toen veel kleinere wereldbevolking besmet raakte en tussen de 30 en 100 miljoen doden vielen. Er werd toen ook veel minder gereisd, hoewel deze griep via Amerikaanse militairen naar Europa kwam in de 1e Wereldoorlog. Lees hier. Verkeerde inschattingen en het dilemma tussen gezondheid, maatschappij en economie kunnen dan ook best ruiterlijk toegegeven worden.
Klimaatverandering
Het is duidelijk dat op lange termijn gezien er voortdurend een klimaatverandering gaande is. Zo komen wij aan onze prachtige Sallandse Heuvelrug. Maar als we eerlijk zijn weten we dat we met zijn allen de wereld aan het uitwonen zijn. Dit moeten wij met alle middelen waarover wij beschikken gaan bestrijden om deze ontwikkeling zoveel mogelijk te beperken, maar wel zonder te gaan luchtfietsen.
De vervuiler betaalt
Een loze kreet, omdat de vervuiler de kosten daarvan altijd zal doorberekenen aan de consument. Dus: de consument betaalt altijd en zal dat helaas ook moeten accepteren. De klimaattransitie zal ons mogelijk een tijdje een beetje welvaart gaan kosten. Als we egoïstisch blijven en niets doen zullen onze nakomelingen de dupe worden. Wel moeten alle vervuilende bedrijfstakken op dezelfde wijze aangepakt worden, niet de best georganiseerde belangengroepen bevoordelen.
Volledige overschakeling naar elektriciteit en waterstof
Prachtig streven maar maak wel duidelijk wat de gevolgen zijn. Veel mensen willen bijvoorbeeld overstappen op een elektrische auto maar zijn onzeker over de toekomst daarvan. Nu wordt de motorrijtuigenbelasting berekend naar het gewicht van de wagen. Elektrische wagens hoeven deze belasting de eerste 5 jaar niet te betalen, maar daarna? Dit type is door de batterijen veel en veel zwaarder en bezitters zullen zich wanneer de zelfde regels blijven gelden blauw gaan betalen aan motorrijtuigenbelasting. Hetzelfde gebeurde 10 jaar geleden, toen kleine auto’s met dieselmotoren door hun lage uitstoot als milieuvriendelijk aangemerkt werden en 5 jaar lang vrijgesteld werden van MRB. Daarna moesten de eigenaars zich blauw betalen, vaak twee keer zoveel als wanneer ze een meer vervuilende benzine-uitvoering van het zelfde model gekocht zouden hebben. Geeft weinig vertrouwen in de overheid.
Alleen nog maar energie uit zon en wind is onmogelijk
Dit zou alleen kunnen wanneer het klimaat zo snel verandert dat we geen nacht meer hebben met de hele dag dezelfde hoeveelheid zon en windsnelheid. Dit is natuurlijk absoluut onrealistisch. Tenminste zolang er geen grootschalige opslag van door zon en wind opgewekte energie mogelijk is en niets wijst er op dat dat op redelijke termijn gaat lukken. Wij zullen een steeds groter gat tussen winderig/ zonnig weer en windstil/ donker moeten opvangen. Doordat we steeds meer overschakelen naar elektra wordt dit gat steeds groter. Natuurlijk moeten zon en wind de primaire energiebronnen worden, die wanneer nodig aangevuld moeten worden door andersoortige energiecentrales. Het meest voor de hand liggend zijn de al bestaande gasgestookte centrales. De uitstoot hiervan kan afgevangen en gereinigd worden. Deze technieken bestaan al. België en Duitsland zijn volop bezig nieuwe gascentrales neer te zetten. In deze landen krijgen particulieren ook subsidies wanneer ze gasverwarming nemen en op gas gaan koken. Kernenergie zou ook een oplossing kunnen zijn, op dit gebied zijn er interessante ontwikkelingen, met name in China. Het probleem met kernafval mogen we niet verzwijgen, maar ook niet overdrijven. Onze enige kerncentrale in Borssele geeft per jaar twaalf kruiwagens afval.
Laat de mensen zich niet rijk rekenen
Terecht worden mensen en bedrijven gestimuleerd om klimaatvriendelijke investeringen te doen, verstandig en in deze tijd van extreem lage rentestanden ook nog eens financieel interessant. Hierbij worden voor zonnepanelen en warmtepompen terugverdientijden van 6- 10 jaar voorgespiegeld. Op dit moment volkomen juist, maar er wordt niet bij verteld dat er al maanden een wet panklaar ligt om de saldering af te schaffen. Deze wet is zoals dat in politieke kringen heet controversieel. Dit betekent dat deze niet door de huidige demissionaire regering afgehandeld kan worden. Dat moet een nieuwe regering doen. De afnemer van elektra zal dan niet meer zijn zelf opgewekte stroom volledig aan het net kunnen terugleveren zoals nu en dit verrekenen met wat van het net afgenomen wordt. Gedurende vijf jaar wordt deze mogelijkheid afgebouwd en daarna zal teruglevering nog slechts op basis van een vergoeding van de marktprijs plaatsvinden, normaal zo rond de € 0,05/ KW in plaats van € 0,22. Het begrip marktprijs is in dit opzicht heel gevaarlijk omdat deze ook negatief kan zijn. In maart hadden wij een zonnige en winderige week met hoge opbrengsten. De netbeheerders waren genoodzaakt dit overschot op de internationale markt te dumpen en moesten geld toe betalen. Dit risico neemt steeds verder toe naarmate er meer panelen en turbines geplaatst worden. Als dit op de afnemers afgewenteld wordt, ontstaat er een totaal andere terugverdientijd. Men mag zich dus afvragen of het wel zinvol is om maar ongebreideld zonnepanelen en turbines bij te plaatsen. Zeker wanneer we tot een acceptabele oplossing kunnen komen voor het opvullen van het “gat.”
Oplossing vluchtelingenprobleem
We kunnen wel denken dat je een brand kunt blussen door met alle middelen deuren dicht te gooien, maar we weten al lang dat dit niet werkt. Typisch voorbeeld van politiek handelen zonder dat het teveel mag kosten. Vrijwel alle vluchtelingen komen uit voormalige koloniën van de westerse landen, die na onafhankelijkheid aan hun lot overgelaten werden. Zonder noemenswaardige compensatie voor alles wat daar weggesleept werd en met culturen die vernietigd waren. Sterker nog, democratische ontwikkelingen in die landen werden daarna door de rijke landen en het IMF bewust tegengewerkt omdat het nu eenmaal eenvoudiger onderhandelen is met dictators die alleen aan zichzelf denken dan met landen met democratische regeringen die het belang van alle inwoners voorop zetten. Veel mensen leven daar in onaanvaardbare omstandigheden, vaak nog erger gemaakt door lokale oorlogen. Deze problemen zullen verder toenemen door de klimaatverandering die misoogsten tot gevolg zal hebben en dus toenemende hongersnoden. Heel begrijpelijk dat deze mensen een fatsoenlijk (echt geen rijk) leven willen. Doordat de wereld zo klein geworden is door internet etc. weten de mensen daar nu ook veel meer over hoe wij leven. Stel jezelf eens voor wat een enorm ingrijpende stap het is om alles achter te laten omdat je niet de meest elementaire noodzakelijkheden hebt. De enige oplossing is om met alle landen die, vaak eeuwenlang, van deze landen geprofiteerd hebben, te zorgen dat in die landen naar een redelijk welvaartsniveau geholpen worden. Dat kost geld op korte termijn maar op langere termijn zal het ons voordeel opleveren als in deze landen de koopkracht gaat toenemen.
Er is trouwens ook nog een pragmatische reden om deze landen onder de arm te nemen omdat Afrika verreweg de meeste grondstoffen bezit voor het maken van bijvoorbeeld batterijen en aluminium. Zo belangrijk het Midden Oosten nu is, wordt bij voortdurende elektrificatie Afrika. China heeft dit al lang in de gaten en investeert daar enorme bedragen in infrastructuur en industrie. Ze laten zich daar dik voor betalen en als dat niet lukt nemen zij steeds meer zekerheden waardoor zij het geleidelijk aan volledig voor het zeggen krijgen. Dit zal ertoe leiden dat alle andere landen in de wereld afhankelijk worden van China, zeer gevaarlijk! Dachten we door de energietransitie net van de ijzeren greep van de OPEC af te zijn, krijgen wij er nog iets veel ergers voor terug. China!
Belangrijk is dat de extra kosten voor de transitie niet de nekslag worden voor de minima, die de laatste jaren al onevenredig veel achteruit geboerd zijn.
