Joop van der Wal: Vrijwillig

In de loop van de geschiedenis zijn er veel geheime genootschappen geweest. Jarenlang blijken ze al te bestaan, maar er is nooit iemand geweest die in naam van de leden, broeders of zusters, naar buiten getreden is. Het doel van deze groeperingen verschilt sterk, net zoals dat het geval is bij de duizenden verenigingen en stichtingen die Nederland kent. Een paar keer per jaar valt mij op dat in de krant veel meer (verplichte) publicaties staan van voorgenomen opheffingen en fusies. Dan nadert er weer een mooie datum om de boeken voorgoed af te sluiten. Er staat in de advertentie een adres bij waar de ‘stukken als bedoeld in het Burgerlijk Wetboek’ (artikel zus en zo), ter inzage liggen. Ik fantaseer over hoe men aan de naam van een bedrijf is gekomen. Vaak is dat niet veel ingewikkelder dan het woord in twee delen hakken en er de weggelaten rest weer bij verzinnen: Impex blijkt een bedrijf dat IMPorteert en EXporteert. Zo behartigt Horeca Nederland de belangen van HOtels, REstaurants en CAfé’s.
Volgens het statuut van verreweg de meeste clubs mag een bestuur zich bedienen van ‘alle middelen die aangewend kunnen worden om het doel te verwezenlijken’. De uitleg van ‘alle middelen’ loopt niet altijd in de pas met wat de samenleving passend vindt. Bovendien is de menselijke geest niet altijd bestand tegen de verleidingen die een positie in een bestuur met zich meebrengt. Een spreekwoord zegt: “Het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen.” Een groot positief saldo in de clubkas brengt gemakkelijk de knieën van een penningmeester aan het knikken. Dan komt er een kaartje met ‘veel plezier daar in Holland’ van de Bahama’s…
Niet geheim maar veelal wel in stilte zijn er dus talloze bestuurders van verenigingen en stichtingen die moeite doen om de doelen van de club zo goed mogelijk te behartigen. En naast die bestuurders staat een enorm leger van vrijwilligers die de praktijk handen en voeten aan geven. Zonder de ‘dames van de koffie’ zou een uitvaart een dooie boel zijn. Zonder de man die de lijnen trekt zouden voetballers niet weten wanneer ze de perken te buiten gaan. Zonder opruimers en uitleners was de bieb al lang een gesloten boek.
Als al die vrijwilligers er morgen de brui aan zouden geven, lag de hele BV Nederland op zijn gat. Het beroep dat de overheid zo langzamerhand na alle bezuinigingsrondes doet op het stille genootschap van onbetaalde vrijwilligers mag wel eens afgelopen zijn. Er maar domweg vanuit gaan dat er ‘wel iemand opstaat die het doet’ kan ook te ver gaan. Ik wil maar zeggen dat er best wat meer waardering mag zijn voor de Vrijwilliger. Waarvan akte.