En wat was úw reactie op de uitslag van de verkiezingen in Amerika? Blij? Boos? Verdrietig? Bang? Of misschien wel allemaal tegelijk en had u eigenlijk geen idee hoe u zich zou moeten voelen?
Het zou allemaal kunnen en het past allemaal in de fasen van verwerking van slecht nieuws zoals dat in een artsenpraktijk met enige regelmaat voorkomt. Ik had bijna geschreven ‘grote regelmaat’, maar dan had ik iets over het hoofd gezien. Minstens de helft van de mensen die een arts bezoeken zijn op zoek naar een nou-dat-valt-gelukkig-wel-mee bevestiging van het eigen bange vermoeden.
Terug nu naar Amerika. Ik had het niet zo op één van de twee kandidaten. Mijn argwaan stak vooral de kop op als ik Amerikanen moedwillig de ogen zag sluiten voor zijn overduidelijke leugenachtige volksmennerij. Als je maar hard genoeg en lang genoeg blijft roepen dat de ander niet deugt… Vroeg of laat gaat dan het ‘waar rook is, is vuur’ duiveltje met onze hersenen aan de haal.
Waar of niet waar, het is altijd fijn om te horen dat je het niet zelf gedaan hebt. Dat de schuld ligt bij de buren, bij het personeel, bij de vakbonden, bij de moslims, bij de joden… Wie een hond wil slaan, kan altijd wel een stok vinden.
Op die manier een andere dan je eigen groep collectief de schuld geven loopt voorbij aan de individualiteit en de keuzevrijheid van ieder mens. We hebben daar ook een spreekwoord voor in het Nederlands: één rotte appel in de mand, maakt al het gave fruit te schand. “Dan zal de rest ook wel niet deugen”.
Er zijn vast mensen die een bak druiven in de vuilnisbak laten verdwijnen omdat ze twee wat bruinige exemplaren tussen de helder groene zien zitten. Nergens voor nodig. Of mensen die een glas frisdrinken door de gootsteen kieperen als er een vlieg zwemles in heeft. De vlieg eruit halen en de bruine druiven een functie elders geven is voldoende om van de rest heerlijk te genieten.
En nog maar weer even terug naar de Amerikaanse verkiezingsuitslag. Ze zouden daar op zijn minst moeten overstappen naar een one man, one vote systeem. Los daarvan hoeven wij ons geen zorgen te maken over het leven daar. Elk volk krijgt de regering waarop het stemt.
Dat geldt niet alleen in Amerika maar ook in Europa en in Nederland. Nu alleen maar hopen dat die regeringen het belang van het volk blijven dienen, ook dat van de minderheden. Dat ze niet slechts achter de eigen (waan?)ideeën aan gaan lopen en op zijn minst doen wat ze je hebben beloofd.
Dat we niet terechtkomen in een situatie zoals met pastoors in een volksmis die in een conference van Fons Jansen ooit werden aangeduid als volksmisleiders.
