Moet je je nu wel of niet laten inenten. Joop van der Wal is apotheker (niet meer praktiserend) in Wijhe, dus die kan er met kennis en gezag iets over zeggen. ‘Wel doen!’, is zijn advies. Want inenten is niet gevaarlijk. En doe je het niet voor jezelf, dan doe je het wel voor een ander.
Door Joop van der Wal
Mij is gevraagd om, als één van de 17 miljoen virologen die Nederland telt, wat dingen op een rij te zetten. Inenten is begonnen toen de pokken bestreden konden worden met een verzwakte levende vorm van het pokkenvirus.
Die vaccinatie werd verplicht vanaf 1853. Inmiddels komt nergens op de wereld meer pokken voor. Tegen veel meer (kinder)ziekten is inmiddels vaccinatie mogelijk en de uitbraken die er zijn, vinden voornamelijk plaats in een omgeving met een lage vaccinatiegraad. Het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma RVP heeft ervoor gezorgd dat de kindersterfte hier zeer laag is.
Nog steeds is het mogelijk om zelf immuniteit op te bouwen door een besmetting met de veroorzaker te overleven. Er is echter altijd een zeker risico om zo’n infectie niet te overleven, de overheid heeft niet voor niets besloten iets in het RVP op te nemen.
Het gaat allemaal echt niet veel te snel
Hebben we dan al vaccinaties tegen alle ziektes die we kunnen oplopen? Nee. De uitbraak van een nieuwe variant van een coronavirus bewijst dat: bij covid19 staan we met lege handen. Beter gezegd: stonden we met lege handen. Er zijn intussen meerdere vaccins beschikbaar waarvan de veiligheid voldoende is aangetoond om het op de wereldbevolking los te laten. Veel gehoord: dit gaat toch allemaal veel te snel!? Het is inderdaad heel snel gegaan, maar ik kan u verzekeren dat de deskundigen (ik ken een paar van hen persoonlijk) die werken bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen en het European Medicines Agency zich NIET laten ringeloren door de farmaceutische industrie. Als zij de werkzaamheid en veiligheid voldoende aangetoond zien, dan mag je daar op vertrouwen.
Ze zitten niet stil, die virussen
Nou is het onaardige van virussen dat die nooit stilzitten, ze zijn altijd op zoek naar mogelijkheden om langs de verdedigingsbarrières van het lichaam heen te werken. Steeds opnieuw ontstaan varianten. Dat gold al voor het influenzavirus (de ‘gewone’ griep) waarvan het vaccin jaarlijks wordt aangepast. Dan nog kun je worden verrast door een plotseling ontstane nieuw variant waar je dan toch weer ziek van wordt. Daar is de Spaanse Griep (1919) een voorbeeld van, en ook de Mexicaanse Griep (2009). Wanneer het merendeel van de bevolking zal zijn gevaccineerd tegen covid19 kan er nog steeds een variant langskomen waar je ziek van wordt. Of dat beter wordt in de loop van de jaren hangt mede af van de varianten die (nog zullen) ontstaan. Ook na een griepspuit verloopt de infectie met een nog onbekende variant vaak iets milder. Wellicht zal dat bij covid ook gebeuren, maar dat zal de tijd leren. Die ontwikkeling wordt door de wetenschap nauwlettend in de gaten gehouden. Waarschijnlijk duurt het nog wel vijf jaar voor men een beetje het idee heeft dit virus te kennen.
Het gele Internationale Vaccinatiepaspoort
We kennen al sinds jaren het gele Internationale Vaccinatiepaspoort. Daarin wordt bijgehouden welke vaccinaties van kracht zijn. De bescherming tegen de verschillend ziektes door een vaccin is niet voor alle aandoeningen even lang. Tegen hepatitis is hij minimaal 25 jaar, DTP mag elke 10 jaar opnieuw gehaald worden, een BCG tegen TBC geldt levenslang. Om problemen te voorkomen hebben veel landen een verplichting voor vaccinaties ingesteld, zonder een geldig stempel kom je het land niet in!
Afwegen van risico’s
(Laten) vaccineren is een afweging van risico’s. Daarbij is voor mij het volgende een zwaarwegend argument: weegt het risico van de vaccinatie op tegen de ellende van het doormaken van de ziekte die ermee wordt voorkomen? Het antwoord op deze vraag is al gauw ja. Het ertegen in stelling gebrachte ‘Ja-maar-ik-doe-altijd-heel-voorzichtig’ houdt geen rekening met de ongelukken die overal in kleine hoekjes verstopt zitten. Oplopen van een ziekte kan ook komen door een ander.
Ik had het zelf
Ik heb een corona-infectie doorgemaakt, maar ik hoef er beslist nooit meer een. Dus als ik een oproep krijg: liever morgen dan overmorgen. Mijn korte versie van een reisadvies: wees volledig gevaccineerd, eet niet alles op wat je op straat vindt, drink betrouwbaar water en duik niet met iedereen de koffer in.
