De laatste loodjes en weer terug in Salland.
Dinsdag 9 november 2021
Tijdens de hondenwacht wordt er nog gewoon gezeild, een goede wind en een vaartje van ongeveer 4,5 knopen. Met die snelheid komen we om een uur of zes in de buurt van de aangewezen plek waar we voor anker (moeten) gaan. Tijdens de wacht zien we veel andere wachtende schepen, lui die al weer op weg naar zee zijn. Wel leuk om als uitkijk regelmatig weer iets te rapporteren dat in zicht komt. Gisteren Dan aangesproken op de toon waarop hij terugmelding geeft op de rapportages van het voordek en het klinkt nu aangenamer (niet meer ‘we dachten al waar blijven ze, we hadden het op de radar al…’). Na afloop van de wacht is er nog van alles te doen met de zeilen dus ik lig pas 0450 in mijn kooi. Om 0644 uur hoor ik het geratel van het anker dat valt. Het heftige van het rollen en stampen is weg en pas om 0845 ben ik weer wakker. Ik ga eruit en ontbijt voordat dat om 0900 wordt afgeruimd. Er ligt roggebrood! Met kaas een traktatie.
De wachten zijn nu opgeschort. Domino gespeeld met Jules, Eduardo en Boukje. Tijdens het twee-uurtje horen we dat er mogelijk iets geregeld gaat worden voor de mensen die eerder dan zaterdag van het schip af willen. En dat er een lijst voor de (vrijwillige) ankerwacht wordt opgehangen waar ik alvast ook mijn naam op zet. In de middag help ik mee om het dekhuis en de reling te ontzouten met een natte lap zoet water. We eten vandaag gele rijst en bobotie.
De ankerwachtinstructie van Dan is duidelijk: het is iets meer dan alleen maar kijken of we van onze plek schuiven, we mogen ook de marifoon beantwoorden (this Europa, standby please, ‘ogenblikje alstublieft’). En we weten bij welke grens we iemand erbij mogen/moeten roepen.
Dan is er de Pop(-ulaire onderwerpen)-quiz, een gezellige bende met uiteraard een totaal oneerlijke telling waar niemand om maalt. Ik ben met Piet Hein, Anja, en Marina het team Grey Whales. We worden uiteindelijk derde van de vijf. Mooi toch?!
Bij de ankerwacht samen met Marina roepen we eerst Teymour en dan ook Dan erbij. De wind is gedraaid en flink aangetrokken, van 17 naar ruim 22 knopen. Het anker lijkt te krabben. Er wordt een halve en later nog een hele shackle ankerketting uitgelegd, 1 shackle is ruim 27 meter. In de loop van de nacht komen we toch wat verderop te liggen en ’s morgens zie ik dat ook het bakboordanker is uitgebracht en dat een van de motoren is aangezet om de ankerlijnen te ontlasten. Ook ’s morgens nog staat er een flinke deining waardoor het water ‘knobbelig’ is. Het schip maakt van die springerige bewegingen waardoor je heen weer stuitert als je van voor naar achter loopt. Door al die beweging blijft ook de ankerketting niet rustig liggen zoals de bedoeling is ook al zijn er intussen 4 schackles uitgelegd.
Woensdag 10 november 2021
Lang geslapen, voor mijn doen dan, iets na middernacht erin en pas tien voor zeven er weer uit. Lekker hoor om meer dan vier uren achtereen te slapen. Ontbijt en thee op een schip dat wel danst maar niet meer continu scheef hangt.
De zon schijnt, het is licht bewolkt en ik schat de temperatuur op 16 graden, maar het voelt kouder door de oostelijke 3Bft die er staat.
Na de ochtendkoffie houdt Klaas een fraai geïllustreerd verhaal over de historie van de Europa die in 1911 is begonnen als de ‘Senator Brockes’, bedoeld en ingezet als lichtschip 4 en later 3 op de Elbe voor Cuxhaven. In 1986 is ze gekocht door de Nederlander Harrie Smit. In 1993 is ze weer begonnen te zeilen en vanaf 1994 als trainingsschip gaan varen, meer dan als ‘passagiersschip’ zoals de Stad Amsterdam. Mooi verhaal, leuke anekdotes.
De hele middag wordt er gewacht op een boot die de vier mensen komt ophalen die al van boord willen.
Om 1725 komt hij met veel gestamp langszij, een enorme vierkante bak van de havendienst die in een vloek en een zucht een figuur heeft overgezet die van Klaas wat papieren en stempels moet hebben. Hij brengt ook wat bestellingen mee, onder andere een reserve onderdeel voor de airco. Ineens zijn ook de tassen en de vier mensen overgezet, de mannen op de Carlot, zo heet ‘ie, hebben dit trucje kennelijk wel vaker uitgevoerd: hup de tassen, even wachten op de golfslag, NU stappen en hup klaar alweer. En dan zijn Piet Hein, Caterina, Wei en Eduardo vertrokken als ook de officieel uitziende figuur met de papieren van Klaas is overgestapt.
Na het eten presenteert Jordi het reisverslag dat ik intussen op een Europa stickje van 16GB heb staan. Het ziet er mooi en volledig uit. Als hij klaar is vraag ik aan de verzamelde goegemeente of ik mijn slotbijdrage vrijdagavond zal doen of nu. “NU!” klinkt het in koor. Voor iedereen heb ik een gedichtje of een liedje gemaakt waarvan de tekst is aangepast. Er wordt gelachen, soms is het even stil, natuurlijk is de ene beter getroffen dan de andere. Over het algemeen wordt het goed ontvangen!
Ik heb me aangemeld voor de ankerwacht van 22-24 uur met Marina. De motor draait nu mee op 1000 toeren om schip en ankerkettingen een beetje op hun plaats te houden. De zeebodem zit 7 meter onder de kiel en is pap waarin het anker bijna geen stevigheid vindt. Het is een kwestie van de kaart en de radar in de gaten houden. Er zit permanent iemand (Thom) van de vaste bemanning bij die de gashendels bedient: iets meer, iets minder gas, als het spul maar op zijn plek blijft.
Donderdag 11 november 2021
Ik slaap tot 0525 als de wekker gaat voor de ankerwacht van 06-08 uur, nu samen met Martin. De motor is om 0400 uitgezet omdat de wind intussen ver genoeg is afgenomen. In plaats van de soms meer dan 30 knopen staat er nu een gemiddelde van ongeveer 15 knopen wind. Daardoor is de golfslag niet meer zo heftig en is het risico voor de ankerkettingen acceptabel geworden.
Op de Europa heerst nu een ontspannen sfeer. Er komt een nieuwe lijst voor de ankerwachten, maar een poosje later heeft Klaas ineens de mededeling dat we vanavond om 2300 uur het anker ophalen. Rond 0100 uur komt de loods aan boord waardoor we mogelijk iets eerder dan gedacht in de haven aanleggen.
Na het diner houd ik een privé-reprise van de liedjes en gedichten voor Marianne, Klaas, Thom en Benthe. Film Intouchable gekeken in de lounge. Het duurt na 2300 uur een hele poos voordat de beide ankers zijn opgehaald. De ankerlier draait al niet zo snel, maar de bijbehorende 100 meter ketting is over elkaar heen gesleept in alle gestamp. Dat moet toch weer netjes in het kabelgat terecht komen voor de volgende poging om te ankeren. We gaan op de motor in de richting van Montevideo, iets naast de diepwatergeul om de veel grotere schepen niet te hinderen.
Vrijdag 12 november 2021
Na kletsen in het dekhuis ga ik 0130 uur nog even liggen. Als ik 0240 uur terug aan dek kom, draait net de loodsboot om ons heen om aan bakboord de loods over te zetten om 0245 uur. Ik ben mede-uitkijk op het voordek, maar er wordt niet van ons verwacht dat we iets melden met een loods en Klaas in het stuurhuis. Er staat een koude wind, maar het is goed te doen. Om 0349 varen we tussen de havenlichten van Montevideo. Ze hanteren hier IALA-B, wat betekent dat we niet kleur-op-kleur binnenlopen maar dat we een groen havenlicht aan bakboord hebben en een rood havenlicht aan stuurboord. We worden naar een hoekje van de haven gedirigeerd en om 0418 uur ligt de eerste lijn vast. Pal voor onze neus staan twee havenkranen die ze later op de dag een beetje aan de kant rollen, dat is wel zo makkelijk met afstappen. Weer naar bed rond 0500. Ik sta om 1000 uur weer aan dek als het koffietijd is. Uit de kombuis een bakje muesli met yoghurt meegekregen. De eerste ronde leveranties is al weer geweest, er is weer vers fruit en groente. Er is een bulkschip voor ons komen liggen dat gigantisch is vergeleken met het kleine tuffertje dat er op zeker moment lang vaart.
Naast ons ligt nu een Braziliaans marineschip met in seinvlaggen boven de brug aangegeven het callsign PWZT. In de loop van de middag komt daar een hotemetoot aan die met de bemanning in de houding wordt ontvangen. Daaraan vooraf gaat een hele riedel van bootsmansfluitjes. Die laatste blijken te verschillen voor iedere marine, je weet tenslotte maar nooit wanneer de vijand meeluistert.
We nemen vers water in, er kon al tijdens het ankeren geen water meer gemaakt worden, teveel modder kwam in de filters terecht. Dat werd opgeroerd door de waterbewegingen vanwege de golven in de harde wind.
Vanaf vroeg in de middag worden de PCR-tests uitgevoerd en daarna kunnen we op de laptop van de ‘agent’ het verplichte formulier voor de Uruguayaanse immigratiedienst invullen. Hij neemt de hele zwik mee om de paspoorten gestempeld te krijgen. Later blijkt dat hij alles al voor elkaar heeft weten te maken, we hoeven niet zoals eerst gedacht met zijn allen naar het kantoor van de dienst te lopen. Dat valt dan weer mee. Hij zegt dat hij morgenvroeg terugkomt om ons naar ons hotel te brengen. Met de papieren en de paspoorten in orde wachten Boukje, Koen en Daniel niet langer, ze vertrekken. Ik krab nog een blok schoon en geef het een eerste ronde schuurpapier. Dat was dan mijn laatste bijdrage voor het onderhoud van de Europa.
Lasagne is er en een toetje van vers fruit dat geserveerd is in de leeggehaalde enorme watermeloen die vandaag aan boord kwam. Benthe heeft de schil zo bewerkt dat er een shellback op tafel staat. Schitterend in een woord. Bij de boeken ligt de legpuzzel van de Bark Europa in de baai bij Manhattan. Met Marina een tijd aan het puzzelen geweest. Om 2300 uur is het mooi geweest, puzzel terug in de doos en naar bed. Morgenvroeg afrekenen, inpakken en wegwezen.
Zaterdag 13 november 2021
Ik had al bijna helemaal ingepakt, dus na de douche om 0715 lekker rustig aan het ontbijt. Bij afrekenen van de ‘lat’ blijkt het grootste bedrag opgegaan te zijn aan mailverkeer. De bar heeft een aantal consumpties niet geteld, maar die worden door Dan weggewuifd, met dank. Om 0800 uur kant en klaar. Nog een kuiertje over de boot, nog een eitje opeten, nog een kop thee en aan de klets met Bram, met Anja en met Jules. Dan rijdt er een busje voor waaruit een berg bagage en veertien nieuwe pc-leden rollen. Een paar zijn bekend en er komt ook wel een gevoel van ‘blij dat de trip hier stopt’. Het is mooi geweest, letterlijk en figuurlijk. Nu terug naar huis, naar andere zorgen.
Klaas houdt nog een (weinig zeggend) afscheidspraatje en dan is het handen schudden, een paar knuffels en wegwezen in hetzelfde taxibusje dat de nieuwe crew heeft gebracht. Ik zit in hetzelfde hotel als Anja, de ouders van Iris hebben intussen een ander hotel geboekt voor haar.
We zijn veel te vroeg om al op een kamer te kunnen, dus zitten we even op het dak bij het zwembad. Iets na 1200 gaan we op stap om een restaurantje op te zoeken dat de receptioniste aanraadt. El Italiano blijkt een geweldige tent waar op de vrije zaterdag veel families van de lunch komen genieten. Schitterend om het gedoe te aanschouwen.
Na 1400 uur is de kamer beschikbaar. Lui een tukje doen en dan nog even op de wifi naar de mail kijken.
We gaan om 1900 uur ‘dineren’ bij hetzelfde El Italiano en komen in een uitgestorven gelegenheid terecht. In plaats van de zestig bezette tafels van vanmiddag, zijn er nu mensen aan drie tafeltjes. Dat verandert na acht uur en om 2100 uur zit het al weer voor tachtig procent vol. Toch de Spaanse eettijden aan moeten houden. Het was weer heerlijk.
In de nu weer functionerende wifi bekijk ik na terugkeer op de kamer nog even alle mail die is binnengekomen. De poging om voor de vlucht van maandag al in te checken strandt nog. De online verplichte gezondheidsverklaring voor binnenkomen van Spanje gaat wel goed.
Zondag 14 november 2021
Iets voor 0700 wakker en opgestaan. Het inchecken lukt nu wel, dus alles lijkt nu voor elkaar te zijn met QR codes en papierwinkel. Heerlijke warme douche met voldoende bewegingsruimte, hoewel ze wel nog even moeten kijken naar het bewegen van de douche… hihi, een beetje landziekte. Vandaag maar weer verder op zoek naar mijn evenwicht. Om half negen ontbeten samen met Anja. In het hotel zit ook een rugbyploeg met een stel enorme kleerkasten die veel en vaak in de sportschool hebben gezeten.
Om elf uur Anja uitgezwaaid, die vliegt vandaag. Een bestandje met de teksten van de poëzie tussen Scheveningen en Montevideo gemaild aan alle mensen die hun mailadres hadden opgegeven. Dan weer naar El Italiano voor de lunch.
Mijn bijna 7000 mijlen over de oceaan eindigen op een terras in Montevideo met zicht op zee. Van Scheveningen naar Montevideo met alles tussen windkracht nul en een dikke zeven (0,2 tot 35 knopen), dagenlang scheef hangen en tegen één kant van je kooi gedrukt worden. En nu zit ik te kijken naar al die mooie mensen die op deze zondag 14 november met de hele familie op een terras buiten de deur eten. Is dit een sterrenrestaurant? Niet zoals Michelin er naar kijkt. Maar wel als het gaat over de gezelligheid en de vriendelijkheid. In de loop van de middag komt het hele grasveld om de oorspronkelijke keet heen vol te staan. Dan zijn er wel tien keer zoveel tafeltjes als waarmee ze zijn begonnen.
Na een aantal pogingen ben ik de tel kwijt van het aantal mensen dat hier in de bediening werkt. Volgens mij zij het er minstens twintig. Ze slepen af een aan met de alleen maar visgerechten die in een niet aflatende stroom de keuken verlaten. Daar wordt gefrituurd en gebakken. Aan de aan elkaar geknutselde afvoerpijpen op het dak is te zien dat ze moeite hebben gedaan om de vraag bij te houden. Tot ver in de omtrek, benedenwinds althans, loopt het water je in de mond bij de geuren die worden weggeblazen. De vis is vers, aan de achterdeur van het restaurantje zitten maar liefst vier viswinkels en de haven is drie minuten lopen. Enorme planken met inktvisringen en andere gebakken vis vormen een zeebanket zoals ik dat in Nederland nog niet heb zien serveren. “Hè jakkes, inktvis?” Oh ja! Met olijfolie en zout en knoflook, en natuurlijk met een goed glas wijn erbij. Mij hoor je de komende uren niet.
Ik vind het alleen al een genoegen te kijken naar de mensen die ik vrijwel niet versta maar wier lichaamstaal boekdelen spreekt. In die boekdelen zit van mijn kan de nodige inlegkunde, ik kan alleen duiden wat in mijn denkraam past. Ik geniet met volle teugen, ook van de wijn. Het loopt nu tegen half drie en de drukte is op zijn hoogtepunt. Ver buiten de tent staan de tafeltjes in de zon, maar het voorjaar begint hier op het zuidelijk halfrond nu lekker op gang te komen. Die zon hebben ze ook hier een poosje gemist.
Mijn knoflookgarnalen zijn in de inwendige Joop verdwenen. Voor het uitzoeken van het toetje moet ik tijd maken, er is om mij heen zoveel te zien dat de menukaart er bij in schiet. Nog iets waarom Michelin hier niet in de picture is: als je thee bestelt komt er een ‘hebbenweniet’ terug. Dan maar koffie, maar wel na de kom met vers fruit en ijs.
Mijn tas helemaal leeg gehaald en alles opnieuw opgevouwen, dan past het beter, zowel in tas als rugzak.
Maandag 15 november 2021
Reiskleren aan en in de rugzak dingen mee die in een koud Nederland van pas kunnen komen. Buiten zie ik een stralende dag, geen vuiltje aan de lucht. Ik hoop dat dat ook geldt voor alle controles die mij deze dag en verder op weg naar huis nog staan te wachten.
Iets voor tien uur rijdt de afgesproken taxi voor met Regitze en Iris en een enthousiast zwaaiende Fran uit een van de raampjes. Alle tassen gaan er weer even uit om te herschikken als die van mij er ook bij komt. De chauffeur is een scheurdoos dus we rijden vlot een klein halfuurtje door buitenwijken van Montevideo op weg naar het vliegveld Carasco. We zijn er om 1015 en staan eenmaal binnen direct voor de goede incheckbalie. Dan duurt het nog wel een half uur in de rij voordat de bagage afgegeven kan worden. Ze boeken meteen door naar Amsterdam met een groot TRANSFER label voor Madrid. We blijken in verschillende delen van de 787-9 Dreamliner van Air Europa te zitten. ‘We’ is Regitze, Iris en ik, Fran vliegt een uurtje later met Iberia. We zitten nog even samen in een restaurantje, een laatste foto, een laatste lullepotje. In een winkeltje nog wat boekenleggers scoren en een pin met de Uruguayaanse vlag, een hebbedingetje.
Bij de controles gaat alles goed, alle papieren zijn in orde, en de QR codes van Uruguay en van de Spaanse overheid geven groen licht. Ze willen nu zelfs al het Nederlandse papier zien dat je verklaart gezond te zijn om Nederland binnen te mogen.
De route gaat over São Paulo langs Fortaleza de oceaan op. We passeren Cabo Verde tussen dezelfde eilanden door als waar we hebben gevaren en ook over de Canarische Eilanden lijken we Tenerife te passeren. Het is nacht dus te zien is er niks. Wel een gek idee dat we nu in amper tien uren dezelfde weg in omgekeerde richting hebben gereisd als waar we met het schip zes weken over deden. Over Faro komen we nog en dan starten we op zo’n 200 kilometer voor Madrid de daling van 37000 voet naar terug op aarde. Om 0415 uur lokale tijd rijden over de landingsbaan. Het is nog een eind rijden naar de gate waar we van boord mogen. Iris en Regitze moeten ergens anders zijn dan ik voor mijn transfer. We schudden handen en zwaaien gedag.
Het is nog 20 minuten lopen langs controles door covid-lui, politie, douane en opnieuw security. Alles blijkt in orde en de vlucht naar Amsterdam vertrekt op tijd. Het is weer een vlucht van Air Europa, een sub van Iberia, wat betekent dat er voor mij te rap Spaans en even onverstaanbaar Engels uit de speakers komt. Even denk ik te horen dat ze zelfs een poging doen tot een mededeling in het Nederlands?! Het zal wel de gebruikelijke riedel zijn. Omdat we hoog zitten zien we de zon iets eerder opkomen in een prachtig voorspel van hemelsblauw en knaloranje. Beneden ligt vrijwel heel Europa onder een egaal wolkendek. Ruim voor half tien staan we aan de grond en taxiën naar D46.
Het is een eind lopen naar de bagagehal, maar gek genoeg kom ik geen enkele controle tegen. Alleen de douane is aanwezig maar ook daar kan ik niks-aan-te-geven gewoon doorlopen. Al voor half elf sta ik buiten met het besef dat ik nu al ruim 24 uur lang continu een mondkapje op heb dat intussen een beetje zeer aan mijn oren is gaan trekken. Niks gewend hè die reizigers…
Marjoke komt mij ophalen en na een koffie bij Starbucks gaat het richting huis waar we 1245 aankomen. Dat is voor haar mooi op tijd om even later naar de schildercursus te gaan. Alvast de gescoorde boekenleggers gegeven. Ik pak de tas uit en doe mijn was. Een pizza in plaats van koken vandaag, lekker.
Dat was het einde van een zeereis met alles erop en eraan. En wat heb je daar nou van overgehouden reizende meneer? Ik schreef er het volgende over:
Wekenlang deelde ik een huis
alleen de eigen kooi was mijn thuis.
Ik deelde ideeën, rijpe en groene,
at van de erwtjes, ik at ook pompoenen,
maakte wat grappen, trok veel grimassen,
ik zette lijnen en trok aan de brassen.
En nu ik er ben aan het eind van de trip
ligt op de horizon een andere stip.
Mijn kijk op dingen ging er aan
ik was immers op de oceaan.
Ik zag het water, het verre verschiet,
voelde wat waar is en wat ook echt niet.
Meningen gingen aan gruzelementen
het rammelt behoorlijk in mijn fundamenten.
Ik hoop te zien dat in mijn hoofd
nog iets blijft van wat ik steeds heb geloofd.
Dat mijn beelden van weken op zee
in de zorgen die echt wel weer komen
een licht zullen zijn op mijn pad voortaan
dat mijn voet in vertrouwen verder kan gaan.
Onze columnist Joop van der Wal was met zeilbark Europa onderweg van Tenerife naar Montevideo, Uruguay. Meer verslagen kun je hier lezen.
