Zondag 24 oktober 2021
De zonsopgang is voor het eerst vanaf de horizon te zien. Daarna wel even een laagje wolken maar het eerste stukje was prachtig! Om acht uur rustig ontbijten na de wacht van 04-08 uur. En als steeds: die eerste slok thee, heerlijk. Het is weer persoonlijke wasdag, tijd om de tropisch volgezweten polootjes maar weer eens op te frissen. Doorgaans zijn ze al na een uur klam aan het worden.
Ik blijf op na de wacht en help mee de aardappelen voor vanavond te schillen. Dan houdt Bram een verhaal over thermodynamica en determinisme. Energie gaat nooit verloren: het kan van vorm veranderen maar het kan niet uit niets ontstaan en het kan niet in het niets verdwijnen. Het determinisme zegt hem dat alles wat we doen wordt bepaald door wat daar aan voorafgegaan is. Een cel die eenmaal cel geworden is, kan alleen doen wat van die cel verwacht wordt. “Sinds de oerknal is elke volgende stap onvermijdelijk geworden.” De meeste toehoorders duizelt het. Hijzelf is ervan overtuigd dat dit niet hoeft te leiden tot predestinatie of fatalisme. Dat wij als mensen niet zelf beslissingen zouden kunnen nemen anders dan wat logischerwijs volgt op grond van de voorgeschiedenis tot aan die beslissing, gaat veel mensen te ver. Het leidt in elk geval tot mooie gesprekken. De lezingen op de Europa zijn geen praatjes voor de vaak.
Na de lunch wordt dan toch de lang aangekondigde Pin Rail Chase gehouden tussen de drie wachten en een groep van de PC. Die laatste krijgt bij de opdrachten wel steeds een extra moeilijkheid erbij zoals bv een aardappel tussen je knieën houden of zelfs geblinddoekt de actie uitvoeren. Twee ronden is de opdracht een bepaalde pin te zoeken en die als eerste aan te raken. Dan kon er een ronde estafette met het doorgeven van een knoop. En tenslotte moet er met de hele wacht een zeil gestreken en weer gehesen worden en alle lijnen weer netjes op gehangen. Die ronde gaat op tijd, en we worden bij het strijken/hijsen verrast door de brandspuit met zeewater als extra complicatie. De witte wacht wint het eindklassement dat is opgesteld en geteld door quizmaster Cri die zich lekker uitleeft.
Maandag 25 oktober 2021
Ik ben (te) vroeg wakker, al om 2248 uur sta ik naast mijn bed voor de hondenwacht 00-04 uur. De maan is pas om 2300 opgekomen, we gaan dus na nu een aantal donkere nachten tegemoet. Het eerste half uur van de wachten in de nacht is meestal nodig om de overtollige warmte uit de kooi en de hut kwijt zien te raken. Daarna komt er een jasje bij. In de tijd die het kost om het stuurboordnavigatielicht (driemaal 3x woordwaarde) te repareren let de uitkijk extra goed op aan stuurboord.
Met enige regelmaat pak ik in mijn telefoon de aantekening Zegen erbij om die weer even te lezen:
De heer zij voor je om je de juiste weg te wijzen. De heer zij achter je om je in de armen te sluiten en om je te beschermen tegen gevaar. De heer zij onder je om je op te vangen wanneer je dreigt te vallen. De heer zij in je om je te troosten als je verdriet hebt. Hij omgeve je als een beschermende muur wanneer anderen over je heen vallen. De heer zij boven je om je te zegenen. Zo zegene god jou, vandaag, morgen en tot in eeuwigheid.
In de niets- en alles-heid van alleen maar zee en uitspansel geeft mij dat troost, omdat ik weet dat ik een unieke plaats heb in dat geheel, hoe dat ook moge heten, hoe je het ook allemaal wilt noemen. Tijdens de wacht filosofeer ik met Bram nog na over zijn praatje van vanmorgen. Als je alles energie noemt en weet dat niets daarvan verloren gaat, dan mag ik die energie ook liefde noemen. Ook daarvan gaat niets verloren ook al krijgt het een andere kleur, een andere richting, een andere lading, een andere temperatuur, staat het in een ander licht. En als ik dat met hoofdletters wil schrijven, Energie, Liefde, Niets, Alles, dan is er niemand die daar iets over heeft te zeggen behalve ikzelf. Zware gesprekken op het voordek in een lichtheid van maan en zwerk, aangestaard door een vallende ster die langskomt.
Om 0238 uur passeren we de zon, virtueel dan. Als ik de kapitein vraag of dat echt scherp te berekenen is van tevoren is het antwoord lachend: “Nee hoor! Er hoeft maar een paar uren windstilte te zijn en je hele berekening loopt in de soep. Bepalend is de snelheid van het schip en die valt niet te voorspellen.”
De volgende wacht wacht, 12-14 uur in een stralende dag met de zon “door het noorden.”
Dinsdag 26 oktober 2021
Sinds een paar dagen gonst de boot van de gesprekken over een ruiling in het wachtschema. Er zijn drie mensen die wel willen wisselen. Een nieuw schema valt verkeerd en er wordt een meeting bij elkaar geroepen om 2000 uur, na onze 16-20 wacht. Een derde versie wordt met nog meer aanpassingen geaccepteerd en gaat overmorgen in.
Woensdag 27 oktober 2021
Op tijd wakker en zoals meestal een paar minuten te vroeg de uitkijk overgenomen tijdens de 04-08 wacht. Aardappels geschild en meegeholpen de vlieger te zetten, dat is het voorste hoge zeil aan de boegspriet. Daarbij krijgt Thom per abuis een enorme mep van een lijn op de nagel van zijn rechterduim en zit daar bleek weggetrokken een uur lang met een koelpak erop.
Tijdens de middagwacht van 14-16 uur begint het zachtjes te regenen, warm water, maar dat koelt in de 15-20 knopen wind snel af. Bij de koffietijd van 1600 uur zit iedereen ineens in het dekhuis om het droog te houden. Ik verlies glansrijk een potje schaak van Jules, we zijn een competitie gestart. Ook het potje tegen Daniel gaat verloren.
Waardige afsluiter van de dag is dat Bram de fles wijn voor het winnen van de zon-inhaal-voorspelling deelt met de witte wacht.
Donderdag 28 oktober 2021
Moeizame hondenwacht in de zin dat ik moeite had met wakker blijven. De maan komt pas na 0130 op en zit dan nog een tijdje achter wolken waardoor het uitzicht uitsluitend zwart of donkergrijs is. We verzeilen in een bui met veel wind dus er gaat weer van alles aan zeilen naar beneden en we worden flink nat. Na 0400 naar bed. Ik slaap uit tot 0945 uur. Teymour geeft een lesje over speciale takelingen, leerzaam. Tijdens de 12-14 wacht krijgen we weer een bui over ons heen. Vandaag hebben we nog iets meer dan 1400 mijlen te gaan waar we nog 14 dagen voor hebben. Moet kunnen zou je zeggen, maar dan moet het wel blijven waaien uit een bezeilde richting. We zullen zien.
Ik ben aan de beurt voor het geven van een lezing die de titel heeft Why medicines work and why not (waarom weken medicijnen (niet)). Wat kan er in het lijf allemaal fout lopen waardoor medicijnen anders werken dan we verwachten. Het praatje gaat goed, goede reacties en dito discussie en vragen achteraf. De wacht van dienst vraagt of ik het nog eens wil herhalen.
Vrijdag 29 oktober 2021
Ik kom er bij het sturen met nieuwe wachtgenoot Daniel achter dat hij nog nooit gezeild heeft en de Europa bestuurt of het de motorboot is. Mijn uitleg verheldert wel wat.
Na 1200 krabben en schuren van een bankje. De oude vernislaag moet er af, dan schuren, lakken schuren en aflakken, een projectje van een paar dagen.
De 16-20 wacht wordt ingezet met een aantrekkende wind en regen. We hellen irritant veel, het is moeilijk om over het schip te lopen. De nodige zeilen gaan naar beneden. In de loop van de wacht trekt de wind door naar soms boven de 25 knopen (6 Beaufort). Er kan in deze wacht weer een koers van 205 worden gehaald, anders waren we misschien in de Braziliaanse olievelden terechtgekomen. Na de nattigheid is er zuurkool met spekjes en een saucijs, HEERLIJK als je balend en kletsnat binnenkomt.
Zaterdag 30 oktober 2021
Ik zou de registratie van deze dag kunnen beginnen met het volgende: op tijd wakker en aan de thee voor de wacht van 04-08 uur en dan: breek uit in jubel en juicht want het regent niet meer! Het waait lekker en we hangen nog wel steeds erg scheef. Door het schip lopen is veelal stuiteren en in het rond gesmakt worden in de vaak onvoorspelbare huppeltjes van het schip. Koers is nu 200 en als de wind zakt tot 15 knopen worden de gisteren gestreken zeilen opnieuw gezet.
Het voelt of er iets van de diverticulitis terug is, even goed opletten met drinken vandaag. Met alle zeil op en koers 200 maken we een snelheid van meer dan zeven knopen op een wind die varieert tussen 15 en 18 knopen. Het is zwaarbewolkt en de zon doet moeite maar de regenwolken zijn zwaar en zwart. Er omheen wordt het voorzichtig lichtig. De roergangers krijgen een waarschuwing dat er van stuurboord een schip aankomt. Als we op koers blijven gaat het goed dus even scherp sturen is de vraag van de brug. Aye aye kapitein. Het is een vrachtschip dat op weg is naar Lagos, Nigeria. Ik heb hem als eerste in zicht.
Om 1403 uur hangt Dan aan de toeter om aan te geven dat we de Steenbokskeerkring passeren, we verlaten de tropen. Nu we een eerste serie Braziliaanse olievelden voorbij zijn gaat de koers van 200 naar 215. Na de wacht gekeken naar een Planet Earth aflevering over de oceanen (met name over het leven dat er zich in bevindt, met het zalvende commentaar van David Attenborough).
Ik upload een blogje “Een hand” op de Europa laptop. Ik stuur ook een berichtje naar familie over mijn Halloween praatje dat ik van plan ben te houden. We eten spaghetti met een goeie saus.
Naar bed na 2000 uur om nog even wat uurtjes te pakken voor de hondenwacht morgenvroeg.
Zondag 31 oktober 2021
Ik ben 2330 terug boven, ruim op tijd voor de wacht 00-04 ingaat. Tijdens een van de uitkijkperioden zie ik een schijnsel op de horizon dat te breed is om van een ondergaande ster te komen. Als ik het meldt aan de brug blijkt het een werkschip te zijn op een afstand van 23 mijl! De verlichting kaatst tegen het wolkendek waardoor ik de lichte vlek waarnam.
Ik ben 1000 uur terug in het dekhuis dat vannacht versierd is. Een groot spinnenweb van enkele strengen van een uitgerafeld touw hangt er nu met overal zwarte vleermuisjes. Desmond, de aap-pop-mascotte, zweeft op een bezem boven een tafel met een heksenmuts op zijn kop. Het is Halloween vandaag en dat zullen we weten. Een feestelijke (zondags)maaltijd met kip. Veel mensen zijn geschminkt en hebben zich verkleed. Het ziet er wel feestelijk uit. Voor het toetje spreek ik mijn Halloween wens uit: ik vraag een moment stilte om te denken aan “hen die ons zijn voorgegaan.” De wacht van 20-24 uur is aardedonker, de maan zal pas rond 03 uur zijn gezicht laten zien. Ook praktisch geen sterren te zien door alle bewolking. De wind komt nu ruimwinds in van bakboord en samen met de schuin achterop lopende golven is het sturen een crime! Blij dat ik na 0000 uur naar bed kan.
Maandag 1 november 2021
Om 0800 uur is de zwaarbewolkte hemel van voor naar achter grijs dat zich weerkaatst ziet in het water. Het sturen van het schip is drie keer zo makkelijk geworden als gisteravond, gelukkig maar, ik had er erg tegenop gezien. Het blijft droog en om elf uur komt er zelfs een waterig zonnetje bij. Ik schuur een blok dat opnieuw gelakt zal worden en waaromheen een nieuwe grommer gemaakt wordt.
Bij het twee-uur-praatje horen we dat het record van gisteren, 180 mijl in een etmaal, nu staat op 188 mijl. Er is nog 785 mijl te gaan tot Montevideo en daar hebben we nog 11 dagen voor. Zou gek zijn als dat niet lukt. Er komt nog wel slechter weer aan. Een hogedrukgebied op de oceaan gaat botsen met een kouder hogedrukgebied boven Argentinie. Daar zit een waarschijnlijk actief lagedrukgebied tussen waar we nog doorheen moeten.
Tijdens de 16-20 wacht regent het, eerst rustig maar de laatste twee uren een gestage plensregen. Als er om zeven uur gegeten kan worden vraag ik of ze het even opzij kunnen zetten tot na afloop van de wacht. Ik heb geen zin om alles natte zooi uit te trekken en die na een kwartier weer aan te doen. Irish stew en appelcrumble met ijs toe, erg lekker. Ik kijk nog een halfuurtje mee naar Jesus Christ Superstar, maar dan toch maar naar bed 2100 uur.
Dinsdag 2 november 2021
De wekker kan ik uitzetten voordat het tijd is, ik ga 0310 uit bed. Wit heeft de wacht van 04-08 uur. Het is volgende afgaande wacht droog geworden, een zucht van verlichting, mijn spullen waren nog niet eens helemaal weer droog geworden. Er is gebrast want de wind is gedraaid en de koers van 220 ligt nu bijna voor de wind. We rollen weer en het sturen is veel lastiger dan gisteravond ondanks de regen toen.
Op een enkel dun moment in de wolken is er een ster te zien, de maan zien we niet. Als het tijd is voor de nieuwe dag, verbleekt het donkergrijs zoals het gezicht van een ouderling die een zonde begaan ziet worden. Een grauwsluier hangt over het anders zo vlot verlopende oplichten van de dag. Een klein beetje ochtendroze is te zien in hele hoge wolken een eind verderop naar het westen.
Onze columnist Joop van der Wal is met zeilbark Europa onderweg van Tenerife naar Montevideo, Uruguay. Meer verslagen kun je hier lezen.
