Het eind van de zeereis van Joop van der Wal komt in het zicht: Montevideo.
Dinsdag 2 november 2021
Mijn wacht is van 04-08 uur. Het is de voorafgaande wacht droog geworden, een zucht van verlichting, mijn spullen waren nog niet eens helemaal weer droog geworden. Er is gebrast want de wind is gedraaid en de koers van 220 ligt nu bijna voor de wind. We rollen weer en het sturen is veel lastiger dan gisteravond ondanks de regen toen.
Op een enkel dun moment in de wolken is er een ster te zien, de maan zien we niet. Als het tijd is voor de nieuwe dag, verbleekt het donkergrijs zoals het gezicht van een ouderling die een zonde begaan ziet worden. Een grauwsluier hangt over het anders zo vlot verlopende oplichten van de dag. Een klein beetje ochtendroze is te zien in hele hoge wolken een eind verderop naar het westen.
Op het bord in het dekhuis staat voor vanmiddag een herhaling van de lezing over het bouwen van schepen door de eeuwen heen. Ik schrijf op het bord: a ship is made of steel and beams, a home is made from love and dreams. (een schip maak je van staal en bomen, een thuis maak je met liefde en dromen)
Ik schil de aardappels van vandaag. En ik maak de vertaling naar het Engels af van “Ik zou wel eens willen weten” van Jules de Corte. Het duurde even voordat de hele tekst weer boven kwam borrelen maar het resultaat is zingbaar.
Bij het twee-uurtje meldt Klaas dat er nog allerminst volkomen duidelijk is hoe we in Montevideo aan land mogen. Hij heeft wel de ETA bijgesteld: dat zou 12 november zijn, maar er is een gerede kans dat dat al 8 november zal worden. Onduidelijk is nog wat we dan tot de ontschepingsdatum 13 november gaan doen, maar er zijn nog wel de nodige (onderhouds)klusjes. De haven wordt zeker niet Piriapolis maar Montevideo zelf.
Woensdag 3 november 2021
Hondenwacht, zeer donker buiten, verschil tussen lucht en zee bijna niet te zien. Geen bijzonderheden. Na 0400 snel te kooi om de rest van de nacht af te maken. Tien uur weer boven water, op tijd om nog een van de laatste keren de plastic zeven uit te zoeken.
Dan volgt de 12-14 wacht. Ik zie een schip aankomen dat nog 7-8 mijl recht achter ons zit. Ik meld het aan Dan. Een poosje later komt hij terug met het bericht dat ze geen AIS (automatische identificatie) aan hebben staan en in een contact per marifoon willen ze ook niet zeggen waar ze naar toe gaan. Het blijkt een schip te zijn van de Britse Marine (A174), zeer waarschijnlijk op weg naar de Falklands en South Georgia en Antarctica, daar zijn ze ook door Klaas vaker gezien. Ongeveer een mijl achter ons wijkt hij iets uit naar stuurboord en passeert ons in een kalm tempo.
In het twee-uurtje horen we dat er 90 mijl is afgelegd en dat er nog 570 mijl te gaan is. Het uurgemiddelde over de hele reis ligt nu op 5,4 mijl. Dan klinkt het Man Over Boord Alarm en komt iedereen in beweging. In rap tempo verdwijnen alle zeilen, de motor gaat aan en er zijn mensen die de drenkeling in het oog houden. Als we het zogenaamde slachtoffer (een boei) dicht genoeg genaderd zijn, ongeveer twintig meter, dan springt een aangelijnde zwemmer (Jordi deze keer) te water en maakt contact. Als hij teruggetrokken is naar de boot, springt Dan als echt slachtoffer in het water en hij moet volgens de regelen der kunst weer aan boord gehesen worden. De dokter oefent ook weer met de beschikbare materialen. Er mag gezwommen worden nu we toch stil liggen en daar wordt door een paar mensen gebruik van gemaakt. Wanneer alles weer tot rust gekomen is, gaan alle zeilen weer omhoog behalve de steunzeilen. En dan blijft aan dek een enorme puinhoop over van alle in de MOB-manoeuvre inderhaast afgegooide lijnen die nu allemaal weer opgeschoten moeten worden.
Piet Hein geeft een lezing over transparantie die wordt uitgestort over de wereld die verslaafd raakt aan zijn smartfoon. Er heerst een zogenaamde totale openheid terwijl er Big Brothers overal meekijken, maar is dat erg? Hij vindt voorlopig dat de positieve kanten de overhand hebben. Het blijft vooral ook een kwestie van goede wetgeving op het gebied van de privacy om uitwassen te voorkomen of binnen de perken te houden. Mooie discussies!
We doen de 20-24 wacht, wel een heel vliegtuig gezien!
Woensdag 4 november 2021
In de 08-12 wacht komen albatrossen langs vliegen van een mij nog niet bekende soort en er vertoont zich ook een wandering (zwervende) albatros, de grootste van de soort met een spanwijdte van ruim 3 meter. Als altijd schitterend om te zien!
Even voor tien uur is er opwinding want ik zie een haai. Was het geen dolfijn? Nee, want dan zou de staartvin in het horizontale vlak hebben gelegen, en het staartje, een meter verder dan de driehoekige rugvin, stond op dezelfde manier rechtop als de rugvin.
Bij het twee-uurtje meldt Klaas dat we nog vier dagen hebben voor 490 mijl. En ook dat er nu voor morgenmiddag een gebied met 7 Beaufort en regen aankomt. Dat is nog steeds de botsing tussen koud Argentinie en het warmere oceaan-hoog. We zullen zien.
In de loop van de middag zien we een aantal forse buien rondom ons heen tot ontwikkeling komen en ook de regen die daar uit valt is duidelijk te zien. Ik heb de wacht van 16-20 uur. Als de wind aantrekt is dat het sein om de hoogste dwarse zeilen en de vlieger aan de boegspriet alvast maar weg te halen. De albatrossen trekken zich van de wind niks aan, die zeilen net zo makkelijk verder op hun majestueuze vleugels. Bij de zonsondergang hangt een hele dikke wolk, maar eronder zit een spleet tot de horizon die precies even breed is als de diameter van de zon lijkt te zijn. Schitterend, met erna nog een mooi setje roze kwastwerk op de wolken.
Donderdag 5 november 2021
Hondenwacht: we worden gewaarschuwd dat de waterdichte deuren naar het dek gesloten zijn en dat je alleen via het stuurhuis naar het campagnedek naar buiten kunt en dat een harnas verplicht is. Het is prutsen om het harnas over alles heen aan te trekken maar met alles erop en eraan sta ik om 0000 uur buiten. Ook de uitkijk is nu vanaf het campagnedek. Er staat een wind van 27-30 knopen (6-7 Beaufort) en desondanks halen we net 3 knopen snelheid omdat er niet veel zeil op staat en de golven lekker doorvaren bemoeilijken. Aan elke mast staan 3 dwarse zeilen, en niet de grootste onderste, en een paar van de kleinere stagzeilen. Het is buffelen bijna aandewinds tegen deze wind en golven in. De wind blaast de bovenkant van de golven eraf als ze te hoog worden. De wind komt uit het zuiden maar is dan niet zoals in Nederland warm, maar koud en zal dus wel uit het Argentijnse koude hogedrukgebied komen. Na vier uur snel naar bed en pas 0950 er weer uit. Nog op tijd om een lezing van Jordi over de ‘pollos’ (kippen, vogels) van het zuidelijk halfrond aan te horen. Weer allemaal eigen fotomateriaal van hem dat er zeer gaaf uitziet.
Het geheister om voor de lunch het harnas en al je natte spullen uit te krijgen is tenenkrommend, maar je mag binnen niet met een harnas of natte spullen gaan zitten op de nieuwe bekleding van de bankjes! Er staat tegenover dat ik ook in de zon hangen kan aan de klem van het harnas als ik op uitkijk sta, nog steeds alleen vanaf het achterdek. Erna een tijdlang gewerkt aan de bonte-avond-dichtsels.
De laatste wacht van vandaag is de 20-24 uur, nog steeds met alles aan naar buiten. Het zij zo, veiligheid voor alles. De wind is koud, maar gelukkig regent het er niet bij. In de eerste uren nog 26 knopen wind met uitschieters boven de 30, wat zorgt voor golven van 3,5 meter hoog. In de laatste uren van de wacht neemt de wind geleidelijk af tot tussen 20 en 25 knopen, windkracht 5-6 Beaufort. Dat betekent meteen dat er zeil bijgezet wordt om de vaart er in te houden. Het werkt: in plaats van 3 doen we nu 4,5 knopen. Na de wacht snel slapen, moe.
Zondag 7 november 2021
Wakker 0725, douche en ontbijt en dan weer “gewoon” op uitkijk, geen harnassen meer en de waterdichte deuren naar het hoofddek zijn weer open gedaan. Tegen koffietijd is er een roep dat er dolfijnen te zien zijn, model Flipper met een mooie witte buik. Het zijn er wel dertig en van wat verderop zie ik een groep van zeker nog veertig aankomen. Het wordt zeker een uur van spelen en genieten van alle zwemkunsten van deze beesten.
Ik zit nog even bij de lezing over zeilmakerij. Even proeven aan zelf met een naald door het stugge dikke doek werken met mooie regelmatige steken. Nou, dat kan nog even duren die regelmaat. Lunch met uiensoep en croutons en corned beef en sardines en als steeds het zelfgebakken brood dat regelmatig verbaast over hoe goed het is gelukt.
Bij het twee-uurtje blijkt dat er nog 165 mijl te gaan is. We zullen een ondiepte passeren waarbij er op zeker punt nog 17 meter water onder de kiel staat in plaats van 800. Nu is dat niet iets om zenuwachtig van te worden, maar wel van het feit dat daar de deining vanaf Antarctica tegen een ondiepte oploopt. Dat kan grote brekers veroorzaken die op dek terecht kunnen komen. Dan gaan de waterdichte deuren dus weer dicht voor een paar uren. Bij het ingaan van de wacht 16-20 uur zitten de waterdichte deuren al weer dicht. En het harnas moet weer aan, vervelend maar zoals eerder gezegd: veiligheid voor alles. Het blijkt allemaal geweldig mee te vallen, we zijn de bedoelde ondiepte over zonder dat we extreme golven tegenkomen. Veel albatrossen komen langs zweven en we zien zelfs een (oranje) zeeschildpad die wat lijkt te ploeteren als wij voorbijvaren.
Diner is een lamsrack van vier ribbetjes met een hasselback-aardappel (schijnt Zweeds te zijn) en een koolsla. Smullen!
We komen in de buurt van Montevideo want we kunnen vier schepen zien die voor anker liggen te wachten. Na de wacht om 2000 uur naar de hut om nog wat te schrijven aan de versjes voor de laatste dag. Dan slapen, de volgende wacht is morgenvroeg de 04-08.
Maandag 8 november 2021
Flink op tijd wakker (0256 uur) voor de wacht van 04-08 uur en toen toch maar opgestaan en nog iets gegeten van de midnight snack. Aan het bewegen van het schip is al te voelen dat er niet veel wind staat. Die is van Zuid naar Noord gegaan en is bijna helemaal weggevallen, we maken een snelheid van nog maar net een knoop. Het is belachelijk sturen, voor de 285 waar we naar toe willen is een roeruitslag van tien graden nodig. Er liggen twee schepen voor anker waar we tussendoor lijken te varen, maar op een halve mijl afstand lijkt het toch veiliger om maar gewoon achterlangs te gaan. De stuurman wil nog niet de motor aanzetten, hij wacht liever tot de kapitein weer wakker is.
De zonsopkomst is stralend nadat al vanaf 0530 de oosterhemel lichter is geworden. De wind valt nu helemaal weg. Zonder vaart in het schip valt er niks te sturen: het maakt niet meer uit of je roerblad midscheeps staat of dat je het tien graden naar stuurboord zet of naar bakboord. In plaats van de gewenste 285 staat de koers op zeker moment op 126, we gaan terug of we zijn met deze snelheid over tien dagen in Buenos Aires. Enfin, als Klaas wakker is en de wacht overneemt gaat de motor aan. Dan valt er ook weer iets te sturen. Na 0800 ga ik niet naar bed, ik maak mijn ontbijt af, sta te kletsen, en help met het weer verwijderen van de veiligheidsnetten die aan weerskanten van het hoofddek waren opgehangen. Het is nog 40 mijl varen naar de plek waar we de loods zullen oppikken op dinsdagmorgen, mogelijk na een nachtje voor anker te hebben gelegen. Door een spiegelglad wateroppervlak tuffen we rustig in de goede richting.
Als we langs Punta del Este varen zien we voor het eerst in vijf weken weer land, is er bereik en kunnen er mails en appjes binnengehaald worden. Een Zodiac (opblaasrubberboot) gaat te water en wie wil kan voor de foto’s een rondje om het schip maken. Montevideo is nog een flink eind verder, maar de loods komt toch pas morgenvroeg om tien uur aan boord. Na de 14-16 uur wacht is de hondenwacht van morgenochtend waarschijnlijk de laatste voordat we aanleggen. Er komt wat wind maar daar ga ik niet over naar huis schrijven.
Onze columnist Joop van der Wal is met zeilbark Europa onderweg van Tenerife naar Montevideo, Uruguay. Meer verslagen kun je hier lezen.
