Taal is voortdurend in beweging. Het wordt op verschillende manieren gesproken en de scheiding tussen de dialecten kan vrij scherp liggen. Tenminste als je daar oor voor hebt. Streektaaldeskundigen horen verschillen tussen iemand ‘uut Roalte’ en iemand ‘uut Wieje’. Ik woon nog niet lang genoeg hier om dat onderscheid te kunnen maken. Dan zou ik hier geboren moeten zijn en ik zou plat moeten zijn gaan praten. Nu zou dat waarschijnlijk een hoop gegrinnik opgeleverd hebben want het duurt even voordat je al die eigenaardigheden in de uitspraak onder de knie hebt.
Taal staat ook onder de invloed van andere talen eromheen. In tegenstelling tot ons omringende talen weten maar weinig Nederlanders meer dat er mannelijke en vrouwelijke woorden zijn, bijvoorbeeld zoals in het Frans. De klad zit al jaren in de geslachten in het Nederlands getuige het soms vrij willekeurige gebruik van zijn en haar. Het Sallands kan er ook wat van. Als een man het over zijn vrouw heeft, klinkt het niet zelden: “Hij is thuis.”
Een taal krijgt eveneens andere eigenschappen wanneer het wordt gesproken door mensen van wie het niet de moedertaal is. “Ik beheers de Nederlands in woord en geschreven.” Nou ik dacht van niet! Deze sollicitatie van jaren geleden is niks geworden kan ik u zeggen.
En dan is er nog de interpunctie, het zetten van leestekens in een tekst om een leesbaarder verhaal te maken. Niet alleen voor de leesbaarheid kan het zetten van een komma een groot verschil maken, ook voor de betekenis van een zin is het belangrijk. ‘De apotheek licht voor over hartklachten in het Langhuus’. Zo gesteld zou het een klein groepje worden. Het moet natuurlijk zijn: ‘De apotheek licht voor over hartklachten, in het Langhuus’. De komma maakt duidelijk dat het Langhuus (gelukkig) niets te maken heeft met de hartklachten. Nog leuker zijn kleine advertenties waarin, om de kosten te drukken, zo weinig mogelijk (ook lees-) tekens worden gebruikt. “Te koop aangeboden reutjes 8 weken paardenmest”, in plaats van: “Te koop aangeboden: reutjes 8 weken, en paardenmest”. Dat duurt waarschijnlijk een paar weken voordat ze naar hond ruiken…
