Het is maar waar je naar kijkt. Of zoals de zogenaamd grappige gids in de bus placht te roepen: “Dames en heren, als u links kijkt, ziet u rechts niets!” Zo zijn er meer dingen waarbij de aandacht in een bepaalde richting gaat en er dus geen aandacht overblijft voor andere dingen.
Geld en tijd bijvoorbeeld kun je maar één keer uitgeven. Het vaak achteraf uitgesproken ‘Had ik maar’ is een overweging die per definitie te laat komt. Achter zo’n opmerking zit vaak spijt en dat kan verschillende gevoelens oproepen. Verdriet is er daar een van. Boosheid kan ook opborrelen, vooral boosheid op jezelf. Ik had het anders moeten doen, dan zou ik nu geen spijt hebben. Als ik mijn geld anders besteed zou hebben, dan zou ik het nu niet kwijt zijn.
Spijt is ook een onderwerp dat nogal eens naar boven komt bij een overlijden. Er is, of was, een reclamespot van een uitvaartvereniging die mensen iets liefs laat zeggen tegen een persoon die dat verdient. “Ik heb het je nooit gezegd, maar ik waardeer het enorm dat jij er voor mij was toen ik… Het spijt me dat ik je dat niet eerder heb gezegd.” Ik heb er zelf ook moeite mee om dingen op tijd te zeggen. ‘Komt nog wel…, dat kan volgende week ook wel…, daar heb ik nu geen tijd voor…” En dan ineens gebeurt er iets waardoor het te laat is, waardoor er geen tijd meer lijkt te zijn om … ja, om wat eigenlijk? Alle stadia van rouwverwerking komen voorbij: Waarom gebeurt dit mij nou? Waarom nu? Waarom hier? En waarom…? Duizend vragen maar bij alle antwoorden blijft er een levensgroot ‘had-ik-maar’ hangen in mijn achterhoofd.
SIRE voert nu een campagne die mensen aanspoort om op tijd met elkaar te praten over de dood. Juist omdat die dood zichzelf zelden op tijd aankondigt is het zaak om het op tijd erover te hebben. Dat geldt zeker voor de mensen die mij lief zijn want juist daar wil ik het gezellig houden. Ik heb eerlijk gezegd geen idee of zij weten wat er met mijn overblijfselen moet gebeuren als ik er vandoor ben met mijn ziel onder de arm.
‘Meester uw paard, en laat mij spoorslags gaan, voor de avond nog bereik ik Ispahan’. Een regel uit ‘De tuinman en de dood’, een gedicht dat glashelder maakt dat we het niet voor het kiezen hebben.
Praat erover met wie het aangaat, steek je licht op bij elkaar voordat het licht uitgaat en er voor de achterblijvers geen tijd meer is voor vragen.
