Er is een uitdrukking voor een teveel dat op je afkomt. Wat er dan op je afkomt kunnen bijvoorbeeld beelden zijn of woorden. De uitdrukking is ‘doodgegooid worden’. In Oekraïne wordt die uitdrukking al een paar weken lang letterlijk in de praktijk gebracht. Intussen wordt de wereld doodgegooid met beelden en woorden. De journaals draaien overuren. Met die beelden gaat het mij net als met overstromingen, bosbranden en hongersnoden: misschien wil ik er wel naar blijven kijken, maar mijn hoofd is op een gegeven moment gewoon vol. Ik ben in rap tempo aan het afstompen bij het zoveelste kapotgeschoten huis.
Zucht… misschien zou ik me daar schuldig over moeten voelen…? misschien zou ik er iets aan moeten doen…? misschien…
Op de achtergrond van de beelden die mijn netvlies teisteren, hoor ik woorden, heel veel woorden. Loze beloften, uitingen van medeleven die misschien heel even een goed gevoel geven bij de slachtoffers die ze aanhoren. Maar voor een goed gevoel koop je niks als in het volgende moment de angst en de dreiging weer genadeloos de overhand hebben. Die angst is een van de krachtigste drijfveren voor menselijk gedrag.
Dat je kritisch moet blijven bij alles wat je leest en hoort, werd mij nog weer eens heel erg duidelijk toen ik meereed naar een cursusdag met een vriendin. Naast een hoop knuffels die het interieur van de auto heel gezellig maakten, zat er op het dashboard een klein briefje. Scheef geplakt, maar dat deed aan de recht-door-zee boodschap op het brief niets af. Die boodschap bestond uit maar drie woorden: IS DAT ZO? Ik hoop echt dat iedereen die de berichten over de oorlog volgt, bij alles wat hij hoort dit kleine zinnetje even hoort nazingen in zijn hoofd.
De staatsmedia van Tsaar Poetin zijn bezig de Russische burgers dood te gooien met zaken die ze verkopen als dreigingen. Voor die beweringen ontbreekt alle bewijs, zeker als we ze bekijken door de ogen van de critici van het centrale bewind. ‘Zelensky is een nazi’? Is dat zo? ‘ De burgers van Oekraïne moeten bevrijd worden’? Is dat zo? ‘Oekraïne bedreigt Russische burgers’? Is dat zo?
Zucht… wat mag ik nog geloven? Wie spreekt de waarheid en wie liegt er? Hoe vrij is de pers of geldt daar ook ‘wiens brood men eet, diens woord men spreekt’? Laat uw kritisch nadenken alstublieft niet doodgooien, blijf u afvragen: is dat zo?
