Voor dit interview heb ik Cas bijna letterlijk van de weg gehaald. Ik kende hem niet, maar in Wijhe is hij tamelijk zichtbaar doordat hij de wijde omgeving doorkruist met zijn longboard. Hij legt er – met wapperend haar – fikse afstanden op af (10 km is heel normaal); het ding is voor hem in de eerste plaats een vervoermiddel en niet bedoeld voor enkelbrekende en knievergruizende stunts, zo hoor ik later.
Toen ik hem zag passeren, wapperde ik wild met mijn armen en vroeg na de arrestatie of hij mee wilde werken aan deel 1 van een interview reeks met als rode draad ‘jongeren in en over Salland’. Jongeren? Dat was op het randje, vond hij, met zijn vierentwintig jaar, maar waarom ook niet? Wij bleken vlak bij elkaar te wonen en spraken af bij mij thuis.
Cas is hier geboren (zijn ouders komen uit Zwolle en Drenthe). Als vroegste herinnering noemt hij – na de autootjes van peuterspeelzaal De Bieënkorf – het bezoek van koningin Koningin Beatrix aan Wijhe, in 2003 bij de Diekdaegen.
Aan zijn basisschool (Tellegen) koestert hij geen bijster warme herinneringen. Hij vond meer aansluiting bij zijn tennis- en pingpongvriendjes, die verderop op Matzer zaten. In die tijd wou Cas nog wel eens een racket of batje slopen na een mislukte backhand of een ongelukkige netbal, inmiddels is het ergste fanatisme weggesleten.
Het Atheneum deed Cas in Zwolle, op het CCC. Hij ging er heen op de fiets (door weer en wind, goed voor de conditie en mentale weerbaarheid). Het was de inspanning waard; hij had er veel meer contact met klasgenoten, al zal hij naar eigen zeggen nooit echt een groepsdier worden.
‘Waren er periodes dat je Wijhe echt vervloekte?’ probeer ik een beetje olie op het vuur te gooien. Dat zeker niet (veel van zijn antwoorden zijn prettig genuanceerd). Hij vermoedt dat hij zich in een nóg kleinere gemeenschap ingesnoerd en begluurd zou hebben gevoeld, maar Wijhe biedt hem genoeg vrijheid.
Cas ziet wel degelijk de charmes van de stad. Maar hunkeren naar Chicago of Buenos Aires is er niet direct bij. Toen hij nog op de Academische PABO zat, moest hij twee dagen per week voor college naar Amsterdam. Interessant, en hij voelde zich er zeker geen ‘boertje uit de provincie’. Anderzijds was het ook niet zo dat hij gelijk verhuisdozen en stickers met ‘020’ wilde bestellen.
Het onderwijs gaat het trouwens niet worden, besefte hij na twee jaar, evenmin als Levensmiddelentechnologie, wat hij daarvoor één jaar deed in Wageningen. Inmiddels is Cas bij Saxion (Deventer) bezig met de laatste loodjes van zijn studie Ruimtelijke Ordening en Planologie. Daarvoor doorliep hij onder meer een plezierige stage op het gemeentehuis van Olst-Wijhe, op de afdeling Leefomgeving.
‘Ben je idealist?’ Cas ontkent aanvankelijk alles. Visioenen over een complete herindeling van Nederland ontvouwt hij niet. Maar dichter bij huis heeft hij wel degelijk ideeën. Zo vindt hij de locatie van het Zorgcentrum (bij het gemeentehuis) een misser – ondanks allerhande praktische voordelen. Een apotheek en tandarts moet je niet weghalen uit het dorpshart. Het gemeentehuis kan evenmin op warme gevoelens rekenen. ‘Als je dat vergelijkt met het Holstohus… door de steile trap gelijk na de ingang en het steriele uiterlijk voel je je in Wijhe als bezoeker minder welkom. Wachten doe je op een soort strafbankje. Het voelt als het huis van de gemeente en niet van de gemeenschap.’
En de woningbouw? Zou je het erg vinden als Wijhe vastgekoekt komt te zitten aan Boerhaar?’ Cas denkt dat er altijd wel een psychologisch belangrijke zone van twee weilanden tussen de beide dorpen blijft. In Wijhe zelf zou hij qua woonvormen graag wat meer durf zien. Neem het Tellegen-complex. Een paar appartementen uit de grond stampen is de eenvoudigste weg. Het mag van hem wel wat avontuurlijker, zoals bij Olstergaard. ‘Geef ruimte aan groepen met dezelfde woonwensen om zelf het initiatief te nemen. Zo ontstaat er ook meteen een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid, zonder dat het direct een commune hoeft te worden.’
Zelf zou hij best in een tiny house kunnen wonen, maar zijn vriendin heeft andere ideeën. Samen zoeken ze op korte termijn woonruimte in Zwolle. De banen liggen in zijn sector voor het oprapen, dus dat zal het probleem niet zijn. De toekomst is nog lang en ongewis, maar Cas acht de kans groot dat hij uiteindelijk terugkeert naar Wijhe (zij het waarschijnlijk zonder longboard).
Pingback: Dagklad: Vierders - Hier in Salland