Mijn familie is van oorsprong Nederlands Hervormd maar mijn ouders besloten tijdens mijn jeugd over te stappen naar de katholieke kerk. De grootste verandering voor ons was in eerste instantie de overstap naar de katholieke basisschool. Eenmaal daar sloot ik me aan bij het kinderkoor, iets later bij het jongerenkoor en nog iets later bij de werkgroep jongerenliturgie. Kortom, ik heb het allemaal gedaan om uiteindelijk tot de conclusie te komen dat ik het niet kan. De rituelen, en dan met name de verantwoording die ik voor mijn gevoel binnen die rituelen af moest leggen, veroorzaakten kortsluiting in mijn systeem: een tot slapeloze nachten aan toe – angst voor de dood -, angst voor het alziend oog en een voortdurend gevoel van schuld [Mea Culpa, Mea Culpa, Mea Maxima Culpa]. Zaken waar ik tot op heden nog steeds niet helemaal los van ben. Ik ben er dan ook volledig mee gestopt en heb me uit laten schrijven, bij parochie, bisdom, alles. Religie is niet aan mij besteed. Dat geldt echter niet voor de oude verhalen, die over de hele wereld in diverse varianten, culturen en godsdiensten terugkomen. Die vind ik prachtig! En dan vooral het paasverhaal.
Door Ingrid Bosch
Pasen
Vroeger werd ons geleerd dat met Pasen Jezus, als zoon van God, is gestorven voor onze zonden – opnieuw mea culpa – maar daarmee doe je dit verhaal wat mij betreft tekort. Het Paasverhaal – het lijdens- of passieverhaal – gaat over de laatste dagen van Jezus en is een prachtig verhaal over moed, hoop, opoffering, sterven en herrijzen. Het is het verhaal van een man met een boodschap van liefde, die daarvoor de weg bewandelt waar hij zelf in gelooft. Een man die trouw blijft aan zichzelf en zijn idealen, zich niet laat verleiden tot de weg van de minste weerstand of geweld maar koste wat het kost zijn hart volgt. Evengoed gaat het over een radeloos mens vol twijfels aan alles en iedereen, ook aan God en aan zichzelf. Hij brengt voor zijn passie de nodige offers. Hij neemt afscheid van zijn vrienden en familie en uiteindelijk van zijn leven om daarna weer op te kunnen staan. Het is het verhaal van hartstocht, van loslaten en van overgave om boven jezelf uit te kunnen stijgen. Het is het verhaal van de Phoenix, van de verschroeide aarde, van de winter en de lente: kortom het is een verhaal over leven en dood, de essentie van ons bestaan.
De dood
Helaas is de dood door de eeuwen heen vooral misbruikt om ons angst aan te jagen. Daar waar ‘vroeger’ de kerk onze angst voor de dood aanwakkerde ligt die rol tegenwoordig veelal bij andere instanties en is de wetenschap naarstig op zoek naar langer, liefst oneindig, leven. Inmiddels zijn we zover dat we DNA kunnen schrijven: we kunnen fouten [!?] corrigeren, onszelf verbeteren, het leven om ons heen beïnvloeden en het liefst zouden we oneindig oud worden. Alsof de dood iets tegennatuurlijks is.
Oneindig leven
Ook al was ik vroeger doodsbang en heb ik ook nu geen haast om te sterven, oneindig leven klinkt voor mij veel tegennatuurlijker, want ligt de essentie van het leven niet juist in de dood? Is dat niet een kosmische dualiteit? Twee tegengestelde krachten waar alle aspecten van het leven én het universum van doordrenkt zijn? Krachten die niet los van elkaar gezien kunnen worden omdat de ene kracht de ander nodig heeft om volledig tot zijn recht te komen? Ik ben geen natuurlijk wetenschapper en ik heb begrepen dat deze Yin-Yang filosofie, die toch al bestaat sinds 3000 jaar voor Christus, als onzuiver wordt beschouwd. Persoonlijk vind ik deze filosofie echter heel mooi want zouden we de dood niet kennen, wordt dan niet het leven leeg en zinloos?
Passie
Wij spreken voor ons werk heel veel gepassioneerde mensen: muzikanten, schrijvers, schilders, cabaretiers enz. Ik luister naar muziek, lees boeken en kijk kunst waarin de dood een thema is dat bij veel van hen tot de verbeelding spreekt, niet in de laatste plaats als een manier om iets over te brengen of na te laten. Stel nou dat dat niet meer nodig is omdat we allemaal onsterfelijk zijn? Verliezen we dan daarmee niet juist onze passie omdat het niet meer zo nodig hoeft? Wordt passie niet juist gedreven door overgave en urgentie?
Leven na de dood
Volgens mij is er geen leven wanneer de dood er niet meer zou zijn. Niet als leven betekent, dat je volledig tot bloei wil komen, dat je wil liefhebben, dat je wil groeien, dat je wilt leren, dat je himmelhoch jauchzend und zu tode betrübt wil zijn, kortom dat je er alles uit wil halen wat erin zit. Maar haal je de dood uit het leven dan maakt dat allemaal niet meer uit.
En om al die redenen vind ik het Paas, lijdens- en passieverhaal een prachtig en inspirerend verhaal. Het is bloed, zweet en tranen, het is intens leven, het is gospel, het is blues.
All our times have come
Here but now they’re gone
Seasons don’t fear the reaper
Nor do the wind, the sun or the rain, we can be like they are
– Don’t Fear the Reaper – Blue Oyster Cult –
