Je zou eens moeten weten hoe de boerenwereld echt in elkaar steekt!, lazen we in de mailbox. ‘Vertel dat vooral, we delen het graag’ was ons antwoord. ‘Mag ook gerust zonder jouw naam erbij!’ En zo kwam onderstaand artikel tot stand, naar aanleiding van dit verhaal en de vele reacties eronder.
Naam bij de redactie bekend
Ik werk iedere dag met en in de natuur. Keihard werken is dat. Ik ben dus voedselproducent, help de wereld te voeden. Vanuit die positie wil ik graag mijn mening geven. Want iedereen vindt wat. Ik ook!
Neem de retail, die komt met zoveel verschillende producten en maakt zo veel onderscheid, dat de consument door de bomen het bos niet meer ziet. De retail verdient daar miljoenen aan, want de klant koopt wel, wil alles wel eens uitproberen. Maar de boer, die wordt daar een maand beter van. Daarna gaat de prijs weer omlaag.
Neem ‘de sterkip’, de dierenbescherming bedacht 1, 2 en 3 sterren voor kippen, afhankelijk van onder meer hoeveel ruimte ze bij de boer hebben. De dierenbescherming verdiende daar vorig jaar 1,7 miljoen extra mee, maar de boer geen cent. De kip kreeg het beter, de boer niet. Inmiddels heeft de dierenbescherming al weer een nieuw plan: Delta voor de veehouderij. Ze hebben overleg gehad met vele partijen, maar de boer staat er niet bij. Raar toch?
Neem de biologische legkippen-boeren. Dat klinkt supergoed toch, dierwelzijn is super, diervriendelijk systeem, perfect. Maar nu is de stikstofuitstoot weer veel te hoog. Een probleem dat veel biobedrijven hebben. Zo werkt het tegen elkaar.
Nog een voorbeeld. Een paar jaar geleden werd verboden om stroomdraadjes in de hoeken van de stal te plaatsen, want het is zo zielig als de kip er tegenaan komt. Maar een kip heeft een soort ingebouwde sensor en loopt er helemaal niet tegenaan. Nu zonder die stroomdraadjes gaan kippen in die hoeken op een kluitje zitten (troepen) . En de ondersten gaan dan dood. Soms zo twintig of dertig in een keer! Dát vind ik pas dieronvriendelijk. Om dat te voorkomen moeten overdag veel controleren en ’s avonds als ze op stok gaan in de stal zijn om te voorkomen dat ze gaan ‘troepen’.
Of neem het diergezondheidsfonds. Dat kostte mij in 2016 ongeveer € 1500 euro per jaar. Nu ongeveer 6000 euro! Door de kosten in verband met de vogelgriep. Die griep kwam voor bij scharrelkippen, kippen met uitloop en bij bioboeren. Toch moet de biologische boer een keer zoveel betalen als een boer met scharrelkippen of vrije uitloop kippen, terwijl de laatste uitbraken meer bij scharrelboeren waren dan bij biologisch. En het feit dat vrijeuitloopkippen in principe dezelfde risico’s hebben dan biokippen. Toch betalen die boeren veel minder.
En dan de ei-prijs. Die is veel te laag. En die wordt ook niet hoger. Maar de kosten stijgen wel. Als je rond de 10.000 kippen hebt vindt de burger dat al veel, maar het is voor de bio-boer te weinig om de kost er mee te verdienen. In de winkel betaal je 38/40 cent per ei. Wij beuren maar 13,5 cent. Dat is toch grandioos mis!!! Wíj lopen de risico’s. Dat je bijvoorbeeld een koppel hebt dat slecht legt vanwege de droogte vorig jaar. En door die optatert zijn ze ook vaker ziek. Dat is ons risico… Dacht je dat we dat terugzagen in de ei-prijs? Dat krijg je heus niet gecompenseerd. Ze lachen ons vierkant uit!! Zo voelt dat wel.
Maar voor die ei-prijs kan een boer het er echt niet mee doen, je werkt je een slag in de rondte om de eindjes aan elkaar te knopen. Het is dus allemaal veel complexer dan dat mensen weten. Het is geen kwestie van even een eitje rapen en klaar is Kees. Nee, wat je op de boerderij ziet is meestal van de bank. Die hebben al deze constructies mee helpen bedenken. En ze helpen nu de boeren naar de kloten.
Ook dit verhaal is maar kort door de bocht. Als je eens wilt weten hoe het zit, zou ik eens bij een boer een afspraak maken. Dan kom je er pas achter hoe het wel werkt.
Harrie Kiekebosch
