Goudappel Coffeng heeft in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen, de Universiteit van Amsterdam en Thuisraad RO een diepgaand onderzoek gepubliceerd over de reistijdbeleving van fietsers.
Globale conclusies
- Kiezen fietsers vaker voor een aantrekkelijke, afwisselende of snelle route?
De onderzoeksresultaten laten zien dat de routekeuze tussen twee vergelijkbare routes qua reisafstand met name wordt bepaald door de aantrekkelijkheid: de kans dat de keuze valt op route die als aantrekkelijker wordt ervaren is ongeveer 12x zo groot. Maar ook afwisseling en comfort spelen een belangrijke rol bij de routekeuze van fietsers. Hoe snel een route wordt ervaren, speelt een minder grote rol. De gevoelsduur (subjectieve tijd) wordt vaak overschat en dit komt overeen met de resultaten uit andere studies waaruit blijkt dat mensen moeite hebben met het inschatten van de werkelijke (objectieve) tijd. - Welke factoren zijn van invloed op de aantrekkelijkheid van een fietsroute?
De aantrekkelijkheid van een route wordt beïnvloed door zowel fysieke als omgevingskenmerken van een fietsroute. In dit onderzoek zijn dus zowel ruimtelijke invloedsfactoren (bebouwing, inrichting) als de invloed van de sociale omgeving meegenomen (drukte, geluiden). Tijdens de focusgroepen is vooral het laatste aspect aan bod gekomen. Factoren die een positief effect hebben op de aantrekkelijkheid zijn vooral kenmerken die een gevoel van rust geven. Minder prikkels vanuit de omgeving hebben een positieve invloed op de fietsbeleving. Dit betekent bijvoorbeeld geen gemengd verkeer en niet teveel geparkeerde auto’s en fietsen langs het fietspad. Daarnaast dragen een groene omgeving en herkenningspunten ook bij aan een positief gevoel. Fietsers vinden het fijn als ze het gevoel hebben dat ze welkom zijn, dat het fietspad speciaal voor hen is aangelegd. Afwisseling is ook belangrijk in de routekeuze. Kortom, een ‘‘rustig’’ vormgegeven route met voldoende afwisseling draagt bij aan een positieve beleving. Kanttekening hierbij is dat te weinig prikkels een route saai kunnen maken. De vraag waar exact het kantelpunt ligt, is een interessante vervolgvraag. - Bestaat er een verband tussen de aantrekkelijkheid van een route en de reistijdbeleving en routekeuze?
Er bestaat een significant verband tussen de aantrekkelijkheid van een route en de subjectieve tijdbeleving van een route. Een aantrekkelijke fietsroute wordt als korter ervaren. Het gevonden verband is echter zeer klein. Dit komt vooral doordat mensen moeite hebben met het inschatten van tijd. Dit blijkt ook uit de onderzoeksresultaten waarin fietsers de tijdsduur gemiddeld met een factor 1,5 overschatten. Hoewel het gevonden verband klein is, bevestigt dit wel het vermoeden dat een aantrekkelijke route korter aanvoelt. Het veraangenamen van een fietsroute kan daarmee ook van invloed zijn op de vervoerwijzekeuze wanneer de reistijdverhouding tussen de beleefde reistijd per fiets en de reistijd per auto daardoor kleiner wordt. Dit geldt vooral voor verplaatsingen waarbij de aankomsttijd niet bepalend is. Wanneer je bijvoorbeeld om 9.00 uur op het station moet zijn en de beleefde reistijd per fiets net zo lang is als de reistijd per auto, maar de werkelijke reistijd per fiets langer is, dan zul je wel eerder moeten vertrekken als je voor de fiets kiest. In deze situatie zullen er andere factoren zijn dan de reistijdbeleving die de vervoerwijzekeuze bepalen.
Klik hier voor het complete rapport.
