Hennie Vrielink: Het Kruis bij de Stenen Brug bij Luttenberg

Interessant? Deel het artikel

Henny Vrielink

Als je vroeger over de zandweg vanuit Lemele in Luttenberg aankwam moest je eerst de Stenen Brug over de Kleine Leide oversteken. Vanaf de Boerschop van Luttenberg liep een waterleiding in noordwestelijke richting over het land van Nieboer (nu De Havekamp) naar de Elskamp en verder in westelijke richting om het bergwater af te voeren. Deze waterafvoer werd door Luttenbergers de Kleine Leide genoemd.

Op een kaart van de gemeente Raalte uit 1867 heet deze leide de Vloedgraven en liep door de laagste delen ten oosten van het dorp. Deze lage natte grond werd toen niet voor niks de Wildernis genoemd. In 1955 is hier op initiatief van het R.K. Kerkbestuur de eerste ijsbaan van Luttenberg aangelegd. Vijftig jaar geleden kwamen er vijf wegen bij oversteekplek de Stenen Brug bij elkaar, maar als gevolg van de ruilverkaveling en dorpsuitbreiding zijn er zandwegen verdwenen en komen nu alleen nog de Lemelerweg, Wispelweg, de Ter Borgweg en een fiets- en wandelpad bij dit knooppunt tezamen nabij Autobedrijf Mol (vroeger de garage van Loamans Jan) en Dijkman Klompen Atelier (vroeger klompenmaker Bant van de Kok). Hein Vrolijken heeft zijn nabij gelegen bungalow “Bie de Stienen Brugge” genoemd.

Op deze plek bij de brug aan de nu verdwenen Kleine Leide heeft jarenlang een groot landkruis gestaan. Iedereen die Luttenberg vanaf die kant benaderde werd duidelijk gemaakt dat dit een katholiek dorp was. In 1959 is het oude kruis vervangen door een groot nieuw kruis aan de overkant van de weg. De Jonge Boerenbond vierde haar vijfentwintig jarig jubileum en wilde met hulp van de Luttenbergse bevolking bij de brug een nieuw landkruis plaatsen. Het kruis moest van alle kanten goed zichtbaar zijn.

Het idee voor een nieuw kruis kreeg grote steun onder de bevolking. Vele clubs en verenigingen uit Luttenberg hebben zich ingezet het geld voor het nieuwe kruis bijeen te krijgen. Niet alleen de Jonge Boerenbond, maar ook de Aartsdiocesane Boeren- en Tuindersbond, het Katholiek Meisjesgilde, de Katholieke Arbeiders Jeugd, de Boerinnenbond en ander Rooms-Katholieke verenigingen brachten het geld bijeen. Een lompenactie leverde zelfs 135 gulden op. Antonius Vosman, architect van religieuze gebouwen uit Diepenveen, heeft het ontwerp voor het viereneenhalve meter hoge kunstwerk gemaakt. Het kruisbeeld werd aan de gemetselde achterwand bevestigd met in het midden een grote ronde opening. Van boven wordt het beeld beschermd door een licht gebogen Chinees aandoend zadeldak. De kruisbalken waarop het beeld van het lichaam van Christus is aangebracht zijn afkomstig van de afgebrande boerderij van de familie Bloo uit Raalte. Het corpus (kruisbeeld) was niet nieuw en is gemaakt door de bekende katholieke beeldhouwer Hans Mengelberg, die in 1945 is overleden. De toenmalige Luttenbergse kapelaan Rigter heeft dit kruisbeeld uit Dedemsvaart gehaald, waar het op de zolder van het kerkhofhuisje lag. Waarschijnlijk was het eerder een kerkhofkruisbeeld. Na het gereedkomen van het nieuwe heiligdom is het kruis ingezegend. De totale kosten bedroegen 350 gulden.

In 1959 stond het kruis net buiten het dorp, maar als gevolg van de dorpsuitbreiding staat het katholieke symbool nu binnen de bebouwde kom van Luttenberg. Vanwege de waarde van het houten kruisbeeld van Mengelberg is deze later verplaatst naar het kerkgebouw van de Sint Corneliusparochie middenin het dorp. Aan de achterwand van het priesterkoor in de kerk is het grote kruisbeeld voor de kerkbezoekers goed zichtbaar. Er hangt nu een witte kopie van dit beeld bij de voormalige Stenen Brug. Helaas is het katholieke monument door de hoog opgeschoten coniferen aan de zijkanten enigszins aan het oog onttrokken. Luttenberg is ondanks de ontkerkelijking zuinig op zijn religieus erfgoed. Niet alleen het landkruis, maar ook de Mariagrot, het beeld van Sint Aloysius bij de school, het beeld van Sint Cornelius naast het kerkplein en het Mariakapelletje in Pastoorsbos herinneren aan het Rijke Roomse Leven.

 

 

 

 

 

Word supporter van HierinSalland

HierinSalland is voor, maar ook van Salland. Word supporters en ondersteun ons. Door mee te doen of met een kleine bijdrage.

Interessant? Deel het artikel

Meer over

Blijf op de hoogte

Abonneer je op een of meerdere van onze nieuwsbrieven en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Om de twee weken verloten we onder de abonnees om en om een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch en de biologische Supermarkt in het Bos van Kleinlangevelsloo, beiden in Raalte. Bekijk de spelregels.

1 gedachte over “Hennie Vrielink: Het Kruis bij de Stenen Brug bij Luttenberg”

  1. Avatar
    Jeanne de Vries-de Vos

    Dag Hennie,
    Leuk om het verhaal van het Kruisbeeld bij de Stenen Brug te lezen!
    Het toeval wil, dat de omgeving van het kruisbeeld wordt verbeterd. De lelijke bomen zijn verwijderd en er is nu een plan getekend door Gemeente Raalte. Omwonenden kunnen meedenken.

    Ik heb nog een aanvulling: Bent van de Kok (vader van Martin) vertelde mij een keer, dat hij het kruis moest verbeteren (beitelen???) Ik moest inwendig erg lachen om zijn verhaal, omdat hij het ‘een heidens karwij’ vond! Ik vroeg nog, wat hij zei en hij herhaalde: dat was een heidens karwij!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blijf op de hoogte

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Iedere maand verloten we onder de abonnees een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch in Raalte. Bekijk de spelregels.

Ook interessant

Sorry, geen nieuws gevonden