Waarom zou je een batterij voor het opslaan van de stroom van je zonnepanelen kopen? De een zegt: ”Als je 20% van je stroombehoefte opslaat, kun je 80% eigen stroom gebruiken”. De ander zegt: ”Je geeft een hoop geld uit aan iets waar je niets voor terug krijgt”. Wie heeft er gelijk?
Stroombehoefte gemiddeld huishouden
Je vraagt je af: “Hoeveel is 20% van de stroombehoefte, waar ze het over hebben”. Omdat die voor ieder gezin anders is, pak ik eerst het stroomgebruik van een “gemiddeld huishouden in Nederland”.
- Volgens het CBS is dat 2500 kWh (kilo-Watt-uur) per jaar, ofwel (deel door 365) 7 kWh per dag.
- Daar 20% van opslaan betekent dat je een batterij van 1,4 kWh nodig hebt.
- Voor 2500 kWh/jr stroom heb je 8 panelen van 350 Wp op het zuiden nodig (of 10 op oost/west).
In een batterij van 1,4 kWh kun je bij de huidige stroomprijs van € 0,40 per kWh maximaal voor € 0,56 stroom per dag opslaan. Met je 8 zonnepanelen en een 1,4 kWh batterij kun je dus voor 365 x 0,56 = €200 per jaar aan stroom opslaan. Is zo 80% van je behoefte gedekt? Zeker niet, zoals ik later zal laten zien. (spoiler: Oorzaak is te weinig zon in de winter, en te weinig gebruik in de zomer).
Het tweede is zeker waar: “Je geeft geld uit aan iets, waar je niets voor terugkrijgt.” En zelfs die €200 per jaar aan eigen stroom is voorlopig onzin, zolang het z.g. salderen is toegestaan. Want bij salderen mag je stroom terugleveren en die later gebruiken. Waarom zou je een thuisbatterij kopen als door salderen het stroomnet als één grote batterij functioneert. Voor de opslag overdag en gebruik in de avond, maar zelfs ook voor opslag in de zomer en gebruik in de winter.
Thuisbatterij kopen
Niemand koopt zo’n kleine thuisbatterij van 1,4 kWh. Veel te duur, omdat de vaste kosten ervan (regelapparatuur, installatie, enz.) niet opwegen tegen het kleine beetje stroom dat je er in opslaat. Eigenlijk is de ondergrens 5 kWh en daar richt ik me hier op. Zulke batterijen komen nu op de markt, allereerst ontworpen voor België en Duitsland, waar salderen niet is toegestaan. Daar ontwikkelen ze nu deze systemen, waar wij dan straks van gaan profiteren als vanaf 2025 het salderen wordt afgebouwd en in 2030 helemaal is gestopt.
Toch begint de verkoop in Nederland nu al wat op gang te komen. Vooral bij mensen die een (half-) vrijstaand huis hebben en niet willen wachten tot iedereen begint. Ze hebben bijvoorbeeld zo’n 20 zonnepanelen (opbrengst: zo’n 5000 kWh/jr). Mensen kopen meest een batterij van 5 kWh, die zo’n € 5000 kost. Vuistregel is “thuisbatterijen kosten ca. € 1000 per kWh, inclusief installatie”, en dat klopt hier. De vraag blijft dan, wat heb je aan een thuisbatterij als straks het salderen is afgeschaft.
Thuisbatterij gebruiken
Een thuisbatterij wordt vooral gebruikt om overdag stroom van de zonnepanelen op te slaan, en die in de avond te gebruiken, als er geen zon is. Of dat lukt, hangt er natuurlijk vooral van af of er genoeg zon is op een dag, en dat valt tegen in de winter. Maar ook in de zomer kun je de batterij vaak niet goed gebruiken, omdat het pas na 9 uur donker wordt, en je dan niet veel stroom meer nodig hebt.
Zie bijvoorbeeld het stroomgebruik bij mijn huis (dat elektrisch is verwarmd met warmtepomp):
Links: De thuisbatterij is in de winter meestal leeg en zal af en toe 1 a 2 kWh op een dag opslaan.
Rechts: De batterij is in de zomer bijna altijd vol en je gebruikt maar 2 a 3 kWh per dag in de avond. En in de vakantieweken zelfs dat niet. Het komt erop neer dat een thuisbatterij vooral van maart t/m oktober van nut is en maar 8 van de 12 maanden volledig is in te zetten. Of dat financieel uit kan is nu niet te voorspellen omdat het sterk afhangt van de stroomprijs na 2025.
Er kan meer
Er zijn nog meer toepassingen voor de thuisbatterij, dan alleen de opslag van “eigen stroom”.
- Noodstroom: Als je een groter systeem hebt kun je daarop “draaien” als de stroom is uit gevallen. En de kans bestaat dat de stroom in de toekomst vaker gaat uitvallen.
- Er zijn steeds meer bedrijven die een z.g. dynamische stroomprijs aanbieden. Die prijs verschilt van uur tot uur, maar je kunt een dag te voren de prijs al zien. Soms is die prijs zelfs nul of negatief (dan krijg je betaald als je stroom gebruikt) vooral bij veel wind en zon in het weekend. Maar het kan ook heel duur zijn (grijze windstille werkdag in januari). Met een batterij kun je stroom opslaan als die goedkoop is, en gebruiken – of zelfs verkopen – als die duur is. Niet alleen vanuit je zonnepanelen, maar ook vanuit het net. ANWB en Tibber zijn de bekendste aanbieders.
De Tesla PowerWall van 13 kWh (kost € 10.000, plus ca. € 1000 installatiekosten) is zo’n systeem met noodstroomvoorziening en een autobidder (software om vanuit het net op goedkope uren te laden en later duur te verkopen).
Techniek
Let op als je een thuisbatterij koopt dat je er het goede soort koopt. Een loodbatterij (auto accu) of zoutwater batterij moet je niet willen vanwege de nadelen (giftige gassen, korte levensduur). Het moet een lithium-batterij zijn, maar daarin zijn er 3 soorten: LFP, NCA of NMC en het is oppassen dat je de goede kiest. Bij de laatste twee staan N en C voor Nikkel en Cobalt, en die moet je niet hebben. LFP staat voor: Lithium Ferro(=ijzer) Phosfaat. Een LFP batterij is groter en zwaarder, maar is (40%) goedkoper en gaat langer mee. Daarnaast is er nog een groot voordeel voor in huis namelijk LFP is onbrandbaar. Anders dan bij een telefoon, laptop of auto, waar compact en licht heel belangrijk zijn, mag een thuisbatterij best wat groter en zwaarder zijn. Tot slot: koop geen thuisbatterij met ingebouwde brandblusser (bijv. bij SolarEdge) want dan is het een brandbare nikkel-kobalt batterij.
Persoonlijk
Ik heb een thuisbatterij besteld bij sessy.nl, een Nederlandse startup. Door een aanbetaling van 20%, ofwel € 800, te doen voor een 5kWh LFP systeem, inclusief installatie. Het is een zeker risico omdat ze nog geen enkel systeem geleverd hebben buiten de 3 testexemplaren. Maar ik steun ze graag en accepteer het risico dat ik het geld van de aanbetaling kwijt ben.
Waarom ik een thuisbatterij koop, terwijl het verhaal laat zien dat het financieel gezien geen goede beslissing is?
Omdat het een duurzame investering is, belangrijker dan (op korte termijn) financieel gewin.
Net zoals het onzin werd gevonden dat ik in 1984 een gasloos huis met 20 cm isolatie bouwde, in 2011 zonnepanelen nam, in 2016 een warmtepomp en in 2019 een elektrische auto. Investeringen die nu overigens ook hun geld ruim blijken op te leveren.
