We moeten in Salland aan de bak voor meer groene stroom. Maar tegelijk zijn we hier niet meer dan een schakel in het grote geheel. Met enige regelmaat schijnt Henk Schreij een licht op dat grotere verhaal, bijvoorbeeld dat de Chinezen veel energie nodig hebben voor producten die wij hier kopen…
Bijna 40% van de elektriciteit in de wereld wordt gemaakt door kolen te verbranden. Dat is niet best. Het is de meest vervuilende manier om stroom te maken, met de meeste uitstoot van het broeikasgas CO2. Die CO2 kan niet door de ozonlaag het heelal in en vormt uiteindelijk een soort van isolerende deken, waardoor zonnewarmte wel op de aarde komt, maar er heel moeilijk weer uit kan: een soort broeikas dus.
Gas (of olie) is ook niet best, maar heeft veel minder CO2 uitstoot. Hoe dat komt? Wie scheikunde gehad heeft weet dat gas een koolwaterstof is, opgebouwd uit koolstof (C) en waterstof (H). De waterstof erin verbrandt naar H2O, wat onschuldig waterdamp oplevert. En alleen het koolstof-deel, verbrandt tot de problematische CO2.
Stoppen met stroom uit fossiel
Internationaal is afgesproken dat we stoppen met fossiele brandstoffen (kolen, olie en gas). Per 2050, dat is over 28 jaar, alhoewel China en India voorlopig vasthouden aan 2060. Ook is afgesproken dat de wereld eerst de kolen gaat uitfaseren, als meest schadelijke fossiele brandstof. In 2040 moet het verbranden van kolen voor elektriciteit gestopt zijn. Dat lukt alleen nog niet zo best, zoals onderstaande grafiek laat zien.
(tekst gaat verder onder de grafiek)
Het afgelopen jaar is elektriciteit uit kolen wereldwijd met 9% gestegen, tot 10.000 miljard kWh, de grootste stijging in 40 jaar. Waarom juist kolen, en niet een minder schadelijke alternatief? Omdat kolen het goedkoopst zijn. Tenminste, als je alleen aan geld denkt en de kosten voor het milieu niet meetelt. China heeft het hoogste kolenverbruik met 54%, meer nog dan de “rest van de wereld” tezamen opgeteld. Maar dit jaar zorgt Rusland met zijn gasboycot ervoor dat ook Nederland en de rest van Europa hun kolencentrales weer volop laten draaien.
Chinese stroomproductie
Belangrijkste wat we onszelf moeten afvragen, waarom ze in China zoveel kolen gebruiken. Niet om elektriciteit te produceren voor hun inwoners. Ook niet voor het enorme consumptiegedrag van de Chinezen; die ligt behoorlijk lager dan wat we in Europa of de USA gewend zijn.
Nee, die explosieve stijging van kolengebruik komt omdat de Chinezen leveren wat de rest van de wereld graag wil kopen. En dat moet zo goedkoop mogelijk. Wij maken ons daarbij niet druk om de vervuiling in China. Wat wij kopen zien we los van de negatieve gevolgen voor de rest van de wereld.
Daarom is het belangrijk dat bij de vervuiling van een land niet alleen naar de gevolgen van de productie wordt gekeken, maar vooral naar de consumptie. Als we op alle producten een heffing zouden rekenen op hoe vervuilend ze zijn, dan zou al snel blijken dat het produceren in de EU niet alleen duurzamer is, maar vaak zelfs goedkoper. Zeker als je het vervuilende transport meerekent in de heffing. Denk daar eens aan, als je weer iets voor een prikkie kunt kopen.
Nawoord
Toch zit ook China niet stil en is het echt bezig met fossiel uit te bannen. Hun huidige 5-jaren plan legt het accent op wat President Xi noemt: “opbouwen (nieuwe energie) voor afbreken (fossiele energie)”. Kolen krijgt de rol van backup en flexibele schil rond wind- en zonne energie, tot de kolen in 2060 worden afgedankt. Bedenk dat vorig jaar 33% van alle wind- en zonne energie in China werd geproduceerd en dat ze per 2030 hun energie uit wind en zon gaan verdubbelen.
