Toen we Syrië overnamen na de bevrijding van het dictatoriale regime van Assad, lag het land onder nul, uitgeput in alle opzichten: sociaal, politiek, stedelijk en dienstverlenend.
Een land dat nauwelijks bewoonbaar was en werd verscheurd door de nasleep van oorlog en vernietiging. Als Syrische vluchteling woonachtig in Nederland hield ik niet op met nadenken over hoe we de Nederlandse ervaring konden benutten om mijn thuisland weer op te bouwen. Hoe kunnen we profiteren van het model van het land dat mij een nieuw leven heeft gegeven en dit toepassen op Syrië, dat probeert uit het puin te herrijzen?
Het was niet zomaar een voorbijgaande gedachte, want tegelijkertijd ontving ik een verzoek van een onafhankelijke maatschappelijke organisatie om te onderzoeken hoe we kunnen leren van het Nederlandse model, vooral als het gaat om de bescherming van de meest kwetsbare groepen in de Syrische samenleving: vrouwen, kinderen, ouderen, mensen met een beperking en vrijgelaten gevangenen uit Assad’s gevangenissen, die vaak niets minder waren dan mensenslachthuizen, zoals de wereld heeft gezien in de beruchte Saydnaya-gevangenis.
Ik had een expert nodig, iemand met een brede kijk op de Nederlandse samenleving en haar systeem, en ik vond niemand beter dan Ton Strien, de voormalige burgemeester van Olst-Wijhe. Al jaren zag ik in deze man een voorbeeld van een menselijk leider, dicht bij de mensen en met een diepgaande visie. Ik besloot hem een bericht te sturen en binnen enkele uren ontving ik zijn antwoord, dat zijn geweldige persoonlijkheid weerspiegelde: woorden vol betrokkenheid en de wil om te helpen, zonder aarzeling of voorwaarden.
Ik herinner me nog goed de dag van zijn afscheid als burgemeester, toen de gemeente mij vroeg om een afscheidsbrief voor hem uit te spreken. Op dat moment voelde ik – en voel ik nog steeds – het vaderlijke gevoel dat hij mij gaf sinds onze eerste ontmoeting, zo’n acht jaar geleden. Hij was de perfecte persoon om mij te helpen antwoorden te vinden op de vragen die in mijn hoofd speelden over wat we kunnen overdragen naar het nieuwe Syrië.
Een grensoverschrijdend gesprek
Toen we elkaar ontmoetten, duurde het gesprek twee uur langer dan gepland. Ton kwam binnen met zijn kenmerkende warme glimlach en ontspannen stijl, waardoor ik zonder aarzeling mijn gedachten en vragen kon delen, terwijl hij me meer gaf dan ik had gevraagd. Tijdens deze bijeenkomst opende hij een nieuw perspectief voor mij om Nederland dieper te begrijpen. Hij legde uit hoe de staat is opgebouwd uit drie niveaus: de overheid, maatschappelijke organisaties en burgers. Wat mij vooral trof, was de actieve rol van het volk en hoe individuele initiatieven kunnen uitgroeien tot nationale projecten als ze goed georganiseerd zijn en een duidelijke visie hebben.
Deze gedachte was van groot belang voor mij, omdat het precies past bij wat we nu in Syrië nodig hebben, waar iedereen probeert bij te dragen aan de wederopbouw.
Met zijn gebruikelijke vrijgevigheid bleef Ton niet bij slechts één gesprek. Hij stelde een tweede bijeenkomst voor, waarbij Angelieke Huisman van de organisatie ‘ut Huus’ zou aansluiten. Zij is een expert op dit gebied en heeft diepgaande organisatorische kennis. En inderdaad, bij onze volgende bijeenkomst was Angelieke er, met haar professionaliteit, elegantie en oprechte bereidheid om te helpen. Ik nam elk woord dat ze zei in me op en luisterde aandachtig naar de waardevolle discussie tussen haar en Ton. Zij waren niet zomaar adviseurs, maar mensen met een echt menselijk engagement.
Nederlandse vrijgevigheid… meer dan alleen materieel
Toen ik het gesprek verliet, dacht ik na over de Nederlandse vrijgevigheid, waar ik altijd over praat. Het is niet alleen materiële vrijgevigheid, maar ook het vrij delen van kennis en hulp. Ik herinnerde me een uitspraak van een Amerikaanse schrijver: “Als je hulp wilt van Nederlanders, hoef je het alleen maar te vragen.” En vandaag zag ik die waarheid in de praktijk.
Wat ik uit deze ontmoeting heb geleerd, is niet alleen theoretische kennis, maar levenslessen. Dat iemand in een leidinggevende positie zoals Ton Strien zijn kennis niet voor zichzelf houdt, betekent dat hij beseft dat zelfs één enkele informatie duizenden mensen in nood kan helpen.
Vandaag ben ik meer dan ooit dankbaar voor dit land, dat mijn tweede thuis is geworden, en ik ben trots dat ik er deel van uitmaak, net zoals ik trots ben op Syrië, dat probeert opnieuw op te staan. Ik dank Ton, niet alleen voor zijn kennis en ervaring, maar ook voor zijn menselijke vrijgevigheid. En ik dank Angelieke, die ondanks haar drukke agenda haar tijd niet spaarde om te helpen.
Ton, Angelieke, jullie hebben mijn diepste dankbaarheid. Jullie hebben me laten voelen dat ik niet alleen ben op deze reis.
