Op Damast in Salland schrijven Sallanders van allerlei komaf hoe ze tegen bepaalde zaken aankijken. Maar hoe kijkt Salland tegen Salland aan? Wat is volgens jou typisch Sallands? Columnist Hasan Kaddour uit Olst komt van Syrische platteland en ziet veel overeenkomsten. Voor meer artikelen over dit onderwerp klik hier.
Door Hasan Kaddour
Achtergrond
Ik ben geboren in een agrarisch gebied in Syrië. De belangrijkste bron van inkomsten van mijn regio was de landbouw: de teelt van tarwe, katoen, komijn, aardappelen en vele andere producten. Onze regio was vooral beroemd in Syrië vanwege de teelt van olijven en de superieure kwaliteit van olijfolie daarvan.
Ik ben geboren tussen velden die zich uitstrekken tot aan de horizon en boomgaarden beladen met druiven, vijgen en pistachenoten.
Door deze manier van leven ben ik gehecht geraakt aan vrijheid, ik hou niet van muren die mijn leefruimte beperken.
Ik herinner me nog dat toen ik voor het eerst mijn dorp moest verlaten om te studeren aan de universiteit in de naburige stad Aleppo, ik in het universiteitsgebouw moest wonen. Ik voelde me toen als een vogel die in een kooi werd opgesloten Ik kon het niet verdragen om in die smalle en dicht op elkaar staande betonnen huisjes als luciferdoosjes te wonen.
Daarom reisde ik het liefst elke dag de 50 km heen en terug tussen mijn dorp en de stad Aleppo. Ik bleef dat doen tijdens mijn eerste jaar op de universiteit.
Zorgen
Toen ik Syrië verliet, was ik altijd met de zorgelijke gedachte bezig: wat als ik gedwongen zou worden om in een enorme betonstad te wonen. Deze gedachte kwam bij me op, omdat ik illegaal vertrok en ik toen niet wist of ik wel in Nederland terecht zou komen omdat ik het risico liep dat ik onderweg gearresteerd zou worden in een ander Europees land en dan daar zou moeten wonen. Ik moest er niet aan denken om in een grote stad als Zürich of Berlijn te moeten wonen!
Zelfs toen ik in Nederland aankwam en naar kamp Schalkhaar ging, was ik nog steeds bang om naar een stad als Amsterdam of Eindhoven te worden gestuurd. Ik zei dit zelfs tegen de opvangkampmedewerkster toen ze me vroeg waar ik zou willen wonen! “In Salland!”
Ze zeggen dat dingen uitkomen als je je er heel sterk op concentreert. Mijn droom kwam in elk geval uit. Dit is wat ze geluk noemen: mijn weg leidde me Salland, naar Olst!
Het eerste wat ik las over de streek Salland was dat het een agrarisch gebied was. De aard van de plattelandsboerderijen is mij niet vreemd, dus voelde ik me al snel helemaal thuis!
Ik weet ook dat plattelandsmensen altijd op hun hoede zijn voor vreemden, maar dat ze meestal ook erg vrijgevig zijn. Dat zijn de twee eigenschappen die ik voor het eerst constateerde in de Sallandse samenleving. Eigenlijk een gesloten en een open samenleving tegelijk
Buurman 1
Op school in Zwolle was het eerste waar de juffrouw me voor waarschuwde: “je moet de taal uit het boek leren, want het accent in Olst zal je niet veel verder helpen met de taal.” Mijn nieuwsgierige buurman was mijn eerste ervaring die deze regel bevestigde. Mijn buurman kwam ons huis binnen en vroeg van alles en bemoeide zich ook met alles. Op een avond wilde ik de taal gaan verder gaan leren en legde mijn boeken en notitieblok klaar op tafel om de zinnen die ik heb geleerd op te schrijven.
Mijn buurman keek naar het opschrijfblok en vroeg: “wat is dit nou voor onzin?”
Ik antwoordde dat de lerares nu eenmaal zo schrijft!
Hij lachte en zei: “Oké, ik zal dezelfde zin onder deze zin schrijven, maar dan in het Olster dialect.
Ik vergeleek de twee zinnen en zag dat ze absoluut niet op elkaar leken.
Ik heb er toch maar voor gekozen het advies van de juffrouw te volgen.
Buurman 2
Mijn tweede ervaring was met een andere buurman. Deze praat niet veel en ik zie hem altijd alleen maar naar buiten gaan en weer terugkomen. Op een dag stond ik bij een restaurant in Olst. Mijn buurman kwam naar buiten en toen zag hij mij en besloot me uit te nodigen voor een glas bier met hem.
Ik nam de uitnodiging aan en toen begon mijn buurman te praten, te praten en te praten. Maar helaas begreep ik er niets van en schudde steeds mijn hoofd. Ik bedacht me dat buurman waarschijnlijk al een paar biertjes op had, dat hij vooral wilde praten en helemaal geen zin had om te luisteren. Dus dat werd wel een leuke bijeenkomst.
Nadat het gesprek was afgelopen, begreep ik wel dat mijn buurman Salland al twintig jaar niet had verlaten, hij ging nooit ergens heen tijdens de vakanties. Sterker nog, ik begreep bijna niets van zijn woorden behalve het getal 54, wat zijn leeftijd bleek te zijn. De rest van het gesprek werd vertaald door de serveerster van het café, nog veel dank daarvoor!
Leraar
De derde voor mij belangrijke persoon die ik ontmoette was de leraar Harrie Kiekebosch. Ik weet nog steeds niet of dat pech of geluk was . Harrie is de auteur van twee boeken in het Sallands dialect!! Ik dacht, “oh mijn god, dit is te veel!” Ik moet veel met Harrie praten want we werken samen. Godzijdank bestaat er zoiets als Engels. Ik nam de twee boeken, voorzien van Harrie’s handtekening, graag aan en zette ze in mijn boekenkast. Meestal heb ik geen bril nodig, maar als ik een van zijn boeken opensla, graaf ik deze eerst op uit de la! Ik begrijp er eerlijk gezegd niet zoveel van, maar ik bewaar ze zorgvuldig om verschillende belangrijke redenen:
– De eerste is omdat de auteur mijn vriend is geworden.
– De tweede is dat wanneer mijn dochter groot genoeg is, ik trots zal zijn dat ze deze boeken kan lezen.
– De derde is dat ik vastbesloten ben om deze twee boeken zelf te kunnen lezen, met een kopje koffie erbij en een kaars op tafel. Die dag zal zeker komen.
Een kwart Sallander
Tot die dag is aangebroken, voel ik mij slechts voor een kwart Sallander. Ik woon hier nu pas zes jaar, wel genoeg om het Nederlanderschap te verkrijgen. Maar ik weet niet wanneer ik het Sallands burgerschap zal krijgen.
Noot van de redactie:
Heb jij ook een leuk Sallands verhaal, stuur het dan naar info@damastinsalland.nl.
