Hasan Kaddour: Tegenstrijdigheden in de perceptie

Er wordt verteld dat twee personen, waarvan er één Nederlands is en de ander Duits, gevraagd werd om van een hoge plek te springen. De Duitser vroeg: “Hoe hoog is het?” en de Nederlander vroeg: “Waarom?”

Een Nederlandse vriend van mij vertelde me deze anekdote en hij is een expert in de samenleving vanwege zijn werk in de journalistiek al vele jaren! Hij voegde eraan toe, dat het bekend is dat “Nederlanders zich niet aan de wetten houden.”

Hierdoor was ik verrast en wist ik niet of mijn vriend echt meende wat hij zei of dat hij een grapje maakte. Dit is het vreemdste dat ik ooit heb gehoord, omdat de informatie die in mijn geheugen is opgeslagen, het tegenovergestelde is. Sterker nog, het is precies het tegenovergestelde..

Sinds mijn aankomst in Nederland is het meest opvallende voor mij geweest de overmatige naleving van de Nederlanders van de wetten, zodanig dat ik ervan overtuigd was dat de drie belangrijkste dingen in het leven van een Nederlandse persoon afspraken, wetten en Drop zijn.

Maar als je Google zou vragen wat Nederlanders onderscheidt, zou het antwoorden: “Het Nederlandse volk staat bekend om discipline, organisatie en stiptheid in afspraken. Ze hechten waarde aan tijd en respecteren het, en ze leren hun kinderen dat alles een specifieke tijd heeft en dat mensen die zich daar niet aan houden, onbeleefd zijn.” Hoewel ik ergens heb gelezen dat Nederlanders zich niet aan rijen houden en proberen voor te dringen op welke manier dan ook… In de praktijk heb ik juist precies het tegenovergestelde gezien.

Tijdens de gesprekken die tussen ons, vluchtelingen of migranten, herhaaldelijk werden gevoerd, ging het vaak over de Nederlanders. Deze gesprekken hadden meestal een humoristisch of komisch karakter. Het eerste wat migranten die ons naar Nederland voorafgingen ons leerden, was om goed op te letten wanneer we fietspaden overstaken terwijl we te voet waren. Pas op, want de Nederlandse fietser weet dat hij zich aan de wet houdt en hij kan je zonder zelfs maar excuses aan te bieden omverrijden. Hij weet dat jij degene bent die de wet overtreedt terwijl hij zich precies aan de regels houdt. Dus vertel hem dat je voorrang hebt op dit pad, wat betekent dat hij de wet letterlijk zal naleven!

Eerlijk gezegd leek dit voor mij als een verstikkende obsessie met de wet!

Deze anekdote is slechts een van de vele verhalen die ik persoonlijk heb gehoord of overwogen over de strikte naleving van de wet door Nederlanders. In feite gaf de periode van de coronapandemie me een levendig beeld van hoe strikt Nederlanders de wet volgen. Ik hoorde Mark Rutte in een verklaring over de lockdown zeggen dat hij geen problemen verwachtte met de Nederlanders omdat ze, zoals hij letterlijk zei, gehoorzaam zijn.

Het belangrijkste is dat ik niet hoefde te luisteren naar Ruttes verklaring. Ik zag met mijn eigen ogen hoe de dingen verliepen. Draag morgen een mondkapje en je zult zien dat iedereen op de tweede dag mondkapjes draagt! Doe je mondkapje overmorgen af en je zult zien dat iedereen overmorgen zijn mondkapje afdoet! Bedek je mond als je hoest… en iedereen begint op die manier te hoesten!

De naleving was volledig!

Ik kom uit Syrië, een land dat geregeerd wordt door een dictator en dat doordrenkt is van corruptie. We weten maar al te goed wat het betekent om de wet niet te handhaven. Omkoping kon je redden van elke wettelijke overtreding, of het nu om ambtenaren of militairen ging. We kwamen naar Nederland en hier ontdekten we dat alles volgens de wet gaat, en de wet zelf heeft weer zijn eigen wetten. De rechterlijke macht is de hoogste autoriteit waaraan iedereen gehoorzaamt, van de premier tot de schoolkinderen!

Het land loopt als een Zwitsers horloge!

Soms denk ik zelfs dat de wet en de naleving ervan de enorme spijkers zijn die de panelen van de samenleving bij elkaar houden. En ik stel me voor wat er zou gebeuren als de wet in Nederland een week lang niet zou gelden.

Hoe zouden we omgaan met zaken als racisme en integratie?

Mijn vriend vertelde me lachend dat Nederlanders eigenlijk de wetten hebben opgesteld om alleen van toepassing te zijn op nieuwkomers. Ik heb hem niet gevraagd of dat ook een grapje was, misschien omdat ik de uitdrukking wilde gebruiken in mijn column zonder deze met details en uitleg te bederven!

In werkelijkheid is het waar dat als de wet een zwaard is, nieuwkomers de meer kwetsbare nek hebben in de confrontatie ermee, vooral gezien de rigide aard van de wet die geen rekening houdt met de geest van de wet en de menselijke emotie.

Ik vraag me af of het binnen de wet mogelijk is om een familie te verdrijven.

De dictatuur heeft het op zijn harde manier gedaan, maar kan de democratie het op een zachtere manier doen?!

De volgende vraag is of mijn vriend gelijk heeft dat Nederlanders zich niet strikt aan de wet houden vanwege zijn diepgaande kennis van de samenleving, wat me doet zeggen dat acht jaar misschien niet genoeg is om de aard van het volk volledig te begrijpen.