Mijn teksten in deze rubriek gaan vaak over me zelf. Maar tegelijk schrijf ik ook over de gevoelens van al die andere Syrische vluchtelingen. Want we zijn door dezelfde ellende gegaan, hebben dezelfde ervaringen, maken dezelfde dingen mee. Ze hebben dezelfde realiteit. Dezelfde hoop.
Door Hasan Kaddour
Als ik schrijf denk ik ook aan de Nederlandse gemeenschap, hou daar rekening mee. Aan Olst en de mensen die hier wonen. Een plattelandsgemeenschap, een gemeenschap op zich. Ze zijn zoals ik denk. Zijn ze zoals ik denk?
Wat is hun realiteit? Wat is hun toekomst?
Ik ben uiteraard nog lang niet zo ver me daar een eindoordeel over te vellen. Maar ik heb wel indrukken opgedaan. En ik doe iedere dag nieuwe indrukken op. De interactie tussen de plaatselijke bevolking en de vluchtelingen, de vluchtelingen die uit hun oorlogsgebied komen en denken in een hemel op aarde terecht te komen.
De hemel op aarde… Ik was via facebook in gesprek met mijn zus. Ze wilde weten hoe het hier was. Zij moet daar voortdurend schuilen voor de oorlog. Toen ik zei dat ik last had van die vliegen hier, vroeg ze verbaasd: “vliegen? Hebben ze vliegen dan in Nederland?” Denk dan maar niet dat ik die kant op kom”, grapte ze.
Zo denken we in Syrië over Nederland. De hemel op aarde!
“Ja, natuurlijk zijn hier vliegen. En muggen. En ratten die je in je teen kunnen bijten! En als je dan ziek wordt, dan moet je hier papieren hebben, verwijsbrieven, en toegangskaarten.” Heerlijk om zo even met het thuisfront te ouwehoeren. Dat geeft me de moed weer verder te gaan met het leren van de taal. Ik praat en schrijf Arabisch, dus ik moet zelfs het alfabet leren, daarna woorden leren schrijven, helemaal terug naar de basis. Met als uiteindelijke doel te kunnen leven in mijn tweede thuis. Andere mensen, nieuwe realiteit, oude narigheid.
Het is net alsof ik opnieuw geboren ben. Hier in Olst. In deze kleine gemeenschap. En zoals dat altijd gaat in dorpen op het platteland: ze zijn wat voorzichtig, ze kijken de kat uit de boom. Die nieuwkomers, ‘wat voor volk is dat?’
Het leven op het platteland is een stuk gecompliceerder. In de stad doen mensen niet zo zeer aan beleefdheidsvormen. Een zoon van de stad hoeft geen beleefde glimlach op zijn gezicht te toveren als hij daar geen zin in heeft. Dat moet je in een kleiner dorp wel doen. Maar dan raak je de weg soms wel een beetje kwijt. Want wanneer is die vriendelijke glimlach nu echt, en wanneer is die op het gezicht getoverd uit beleefdheid? Om het nog ingewikkelder te maken: gelden die regels in Nederland eigenlijk ook? Of is dat alleen maar iets van waar ik vandaan kom?
Je wordt er voorzichtig van, raakt er van op je hoede. Ik ben gewend dat je op het platteland geen fouten moet maken, want een misstap word je niet makkelijk vergeven! Je bent zo maar onderwerp van gesprek, je gaat over de tong, net als het nieuws.
Misschien sluit ik me zelf wel een beetje op met die gedachte in mijn achterhoofd. Ik heb wel een paar goede vrienden waarbij ik dat gevoel niet heb, maar ik heb toch ook het gevoel dat het me beperkt in mijn integratie. En tegelijkertijd vergroot het de ruimte voor pijnlijke herinneringen en versterkt het het verlangen naar goede tijden.
Ik geloof dat het ook niet echt helpt als ik vertel dat ik uit Syrië kom. Want hoe klein dat land ook is, het roept niet echt een positief beeld op, eerder een land van angsten, repercussies, misschien wel de hel!
En ja, een hel, dat is het ook, gemaakt door Assad. Maar tegelijk is het ook het land voor mensen die zich aan een laatste strohalm vasthouden, op zoek naar een klein stukje overgebleven menselijkheid.
Gisteren zat ik aan de IJssel, zonsondergang. Dat had een mooi moment moeten wezen. Maar mijn gedachten gingen naar Syrië en die vele keren dat ik daar samen met vrienden naar de zonsondergang keek. Zelfs dat soort romantische momenten verdraaien zich naar pijnlijke herinneringen. Ik probeer daar buiten te blijven, wil ze zeker niet iedere keer delen met anderen, maar soms moet ik over het verleden praten, een soort van therapie.
Gelukkig krijg ik op dat gebied steun van de gemeente. Moreel, maar ook gewoon heel feitelijk. Ik mag naar Nederlandse les. Het eerste wat ik daar leerde? Dat ‘we’ als Nederlanders de zee overwonnen hebben. En als je de zee overwonnen hebt, moet je je één ding goed in de oren knopen: als je de strijd met de natuur aan gaat, moet je er van uit gaan dat je niet iedere keer wint!
Hasan Kaddour is vluchteling uit Syrië, neergestreken in Olst.
