In een van de grappige verhalen die werden verteld over een Syrische vluchteling in Salland, antwoordde een vrouw op alle telefoontjes met “ja” zonder de inhoud van het gesprek te begrijpen vanwege haar zwakke kennis van de Nederlandse taal.
Tijdens een van deze gesprekken stemde ze zonder het te beseffen in om na haar dood haar organen te doneren. Hoewel dit verhaal misschien grappig lijkt, weerspiegelt het een dieper probleem waarmee vluchtelingen in Europa worden geconfronteerd:
een gebrek aan taalvaardigheid en kennis maakt hen kwetsbaar voor fraude.
De wetenschappelijke en technologische vooruitgang, vooral met betrekking tot het internet en recentelijk kunstmatige intelligentie, heeft naast voordelen en positieve aspecten ook nadelen met zich meegebracht, waaronder innovatieve en diverse manieren van fraude. Naast de traditionele methoden die door oplichters worden gebruikt, is er nu een nieuw hoofdstuk toegevoegd.
Waarom richten oplichters zich op vluchtelingen?
Vluchtelingen, migranten, ouderen en zelfs kinderen die niet voldoende worden beschermd, vormen de “zwakke schakel” die door oplichters wordt uitgebuit. Deze mensen hebben vaak een beperkt begrip van de lokale taal of wetten, waardoor ze gemakkelijke doelen voor fraude zijn.
In de Nederlandse gemeente Olst-Wijhe, die decennialang als veilig en misdaadvrij werd beschouwd, begonnen frauduleuze activiteiten gericht op deze groepen de kop op te steken, wat grote bezorgdheid onder de bewoners veroorzaakte.
Onlangs verspreidde de gemeente pamfletten op sociale mediaplatforms waarin werd gewaarschuwd voor nepagenten die zich voordoen als politieagenten. Deze oplichters bellen inwoners en vertellen hen over een recente inbraak in de buurt, waarbij ze beweren dat het adres van de bewoner in een gevonden notitie werd vermeld. Vervolgens bieden ze aan om waardevolle spullen uit voorzorg op het politiebureau op te slaan.
In werkelijkheid onderneemt de politie dergelijke acties nooit.
De gebruikte methodes bij fraude
De fraudemethoden die zich richten op vluchtelingen in Europa zijn divers, waaronder:
- Financiële fraude: Dit omvat het vragen om valse donaties of het aanbieden van nepservices tegen betaling, zoals hulp bij het verkrijgen van verblijfsvergunningen.
- Online fraude: Oplichters zijn actief op sociale media en maken nepaccounts aan om banen of huisvesting tegen aantrekkelijke prijzen aan te bieden.
- Vastgoedfraude: Oplichters bieden niet-bestaande appartementen te huur aan en vragen een aanbetaling van de slachtoffers zonder enige officiële contracten te verstrekken.
- Documentenvervalsing: Oplichters bieden nepservices aan voor het verkrijgen van officiële documenten of verblijfsvergunningen, wat vluchtelingen in juridische problemen kan brengen.
- Fraude met sociale hulp: Vluchtelingen worden uitgebuit door beloften van hulp in ruil voor het betalen van vergoedingen.
- Gezondheidsfraude: Dit omvat het aanbieden van nep medische diensten of niet-goedgekeurde medicijnen tegen hoge prijzen.
Verhalen uit de praktijk
Na het betalen van een aanbetaling ontdekken de vluchtelingen dat het appartement niet bestaat of dat de oplichter is verdwenen. In Duitsland deden zich soortgelijke verhalen voor, waarbij vluchtelingen financieel werden uitgebuit door te vragen om vergoedingen voor “hulp” bij het invullen van officiële papieren.
In zowel Nederland als Duitsland zijn vluchtelingen ook slachtoffer geworden van banenfraude. Oplichters vroegen de slachtoffers om te betalen voor “training” of “certificaten” voordat ze een baan konden krijgen. Na verloop van tijd bleek dat deze banen nep waren en dat het geld verloren was gegaan.
Fraude-indicatoren
Er zijn enkele signalen waar vluchtelingen op moeten letten om niet in de val van oplichters te trappen:
- Te aantrekkelijke aanbiedingen: Als aanbiedingen te mooi lijken om waar te zijn, zoals zeer lage huurprijzen of banen met een hoog salaris zonder vereisten, is het waarschijnlijk een fraude.
- Verzoeken om vooruitbetaling: Wees voorzichtig met iedereen die vraagt om vooraf te betalen voor diensten of hulp.
- Druk om snel te handelen: Oplichters gebruiken vaak druktechnieken om het slachtoffer te dwingen snel een beslissing te nemen zonder na te denken.
- Gebrek aan duidelijke informatie: Als de informatie onduidelijk is of als de dienstverlener weigert details over zijn identiteit te geven.
- Informele communicatie: Gebruik bij voorkeur officiële kanalen om contact op te nemen met de betrokken instanties.
Preventieve maatregelen
Om te voorkomen dat vluchtelingen slachtoffer worden van fraude, moeten ze enkele voorzorgsmaatregelen nemen:
- Verifieer de juistheid van informatie: Controleer de juistheid van elk aanbod of dienst via officiële bronnen.
- Meld fraude: Als een vluchteling slachtoffer wordt van fraude, moet hij dit onmiddellijk melden bij de bevoegde autoriteiten.
- Pas op voor te aantrekkelijke aanbiedingen: Vluchtelingen moeten op hun hoede zijn voor aanbiedingen die te goed lijken om waar te zijn.
Hoe kunnen gemeenten vluchtelingen ondersteunen?
Ondanks de inspanningen van gemeenten om hun inwoners te beschermen tegen fraude, is er behoefte aan specifieke maatregelen om vluchtelingen en migranten te beschermen. Gemeenten kunnen effectieve stappen ondernemen om deze groepen te beschermen door middel van:
- Bewustwording en voorlichting: Het organiseren van voorlichtingscampagnes gericht op vluchtelingen en migranten, en het aanbieden van workshops in asielzoekerscentra om hen bewust te maken van veelvoorkomende vormen van fraude en hoe deze te vermijden.
- Het verstrekken van nauwkeurige informatie: Het opzetten van betrouwbare websites die nauwkeurige informatie bieden over de beschikbare diensten voor vluchtelingen, zoals sociale bijstand en huisvesting, en het bieden van hulplijnen voor het beantwoorden van hun vragen en het geven van advies.
- Versterken van juridische maatregelen: Het verzwaren van de straffen voor fraudeurs die zich richten op vluchtelingen, en het vergemakkelijken van het meldingsproces door middel van vereenvoudigde juridische procedures.
- Samenwerking tussen landen: Het bevorderen van samenwerking tussen Europese landen om informatie over fraude uit te wisselen, en het coördineren met internationale organisaties zoals de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties om gezamenlijke inspanningen te versterken.
- Het bieden van psychosociale ondersteuning: Het bieden van psychosociale ondersteuning aan vluchtelingen die het slachtoffer zijn geworden van fraude om hen te helpen herstellen, en het aanbieden van gratis juridische diensten om hen te helpen hun rechten terug te krijgen.
Communicatie met doelgroepen in hun moedertaal
Een effectieve maatregel die gemeenten kunnen nemen, is het verspreiden van waarschuwingsinformatie op sociale mediaplatforms die door vluchtelingen- en migrantengroepen worden gebruikt, en dit in hun moedertaal. Het is essentieel om brochures te drukken en deze te verspreiden via sociale mediakanalen en groepen die gericht zijn op vluchtelingen in hun eigen taal, zodat deze informatie onder hen circuleert. Door deze aanpak kan een breed scala aan vluchtelingen worden bereikt die mogelijk niet vloeiend Nederlands spreken. Veel vluchtelingen geloven dat deze pagina’s onder toezicht staan van de autoriteiten, wat de geloofwaardigheid van de officiële informatie die via deze kanalen wordt verstrekt, vergroot.
Daarnaast moeten gemeenten ervoor zorgen dat de verstrekte berichten en informatie duidelijk en direct zijn, met beschikbare contactmogelijkheden en ondersteuning als vluchtelingen behoefte hebben aan verdere verduidelijking of hulp.
(lees verder onder afbeelding)
Conclusie
De verhalen over fraude waar vluchtelingen het slachtoffer van worden, zijn niet slechts individuele gevallen, maar vormen een toenemende uitdaging die een effectieve reactie van overheden en gemeenschappen vereist. Hoewel deze uitdagingen ontmoedigend kunnen zijn, kunnen bewustwording en het nemen van preventieve maatregelen door vluchtelingen hen beschermen tegen de valstrikken van oplichters.
In de Nederlandse gemeente Olst-Wijhe, waar ik al tien jaar woon, had ik nooit van misdrijven gehoord tot dit nieuwe fenomeen opdook.
Als Syrische-Nederlandse migrant geloof ik dat bewustwording en educatie de enige manieren zijn om dit groeiende gevaar het hoofd te bieden, niet alleen in deze prachtige gemeente, maar in heel Europa.
