Vluchtelingen die niet weten hoe de dingen gaan in Nederland, die daar ook moeilijk achter kunnen komen omdat ze de taal niet kennen, die moeten zichzelf op een Nederlandse site aanmelden voor een cursus om Nederlands te leren en over de Nederlandse cultuur te horen, met als doel hier te kunnen integreren, hier te kunnen werken.
Door Hasan Kaddour
En we moeten dat in drie jaar voor elkaar hebben. Ons, met al onze psychologische en sociale problemen, in een zee van informatie gooien in een taal die we niet kennen. En je dan afvragen hoe het komt dat de cursussen geen succes zijn?
Hoe kan ik zwemmen in zo’n grote hoeveelheid informatie, woorden, regels, nummers, data, evenementen, namen, ideeën, en gewoontes. Ik ben al blij dat het me gelukt is niet te verdrinken in de Middellandse Zee! Zouden ze er wel aan gedacht hebben dat een vluchteling uit een oorlogsgebied eerst een jaar nodig heeft om op adem te komen, het verleden een klein beetje van zich af te schudden, te dealen met zijn psychologische staat?
Daar komt nog bij: wat ik van de vragen gelezen heb, sommigen zijn ook door Nederlanders niet te beantwoorden.
De Lubach-grap begint in het echt al direct bij het eerste telefoongesprek, als ik me aanmeld voor de cursus. Het leven hier in Nederland is snel en praktisch. Degene die aanpakt zegt ‘hi’ en komt gelijk ter zake. Dat ‘hi’ ben ik wel gewend. Maar dan volgt er eerst een gesprek over hoe het met je is, hoe het met je familie gaat, met de andere mensen in het dorp, of je gezond bent, hoe het weer is… je zou haast vergeten waarom je ook al weer belde.
Op emotioneel gebied verschillen we ook. Hier kun je niet spontaan tonen hoe je je voelt. Dat kan je alleen maar in de problemen brengen, je kunt verkeerd begrepen worden. Hier hou je je altijd netjes, ook als je het ergens mee oneens bent, dan probeer je dat tactisch te brengen, op je werk, thuis, tegen kinderen. Op die manier hou je je eigen statuur. Het is hier zelfs min of meer geregeld wie wie een kus geeft bij kennismaking.
Je zegt hier heel vaak ‘dank je wel’ en ‘alsjeblieft’, hier wordt voor bijna iedere handeling een handtekening gevraagd. Vanaf dat je kind bent, is alles hier geregeld. Tot in de puntjes.
Voor mij zijn dat allemaal puntjes van integratie. Hoe stipt jullie zijn met afspraken, ik vind dat prachtig om te zien. In Syrië zouden we zeggen dat we heel exact tussen 07.00 en 19.00 uur langs komen… En dan heb je ook nog kans dat hij helemaal niet komt!
Ik heb inmiddels geleerd dat als ik hier een afspraak met iemand heb om 20.00 uur, dat ik dan een paar seconden voor acht wel voor de deur kan gaan staan wachten. Als je hier een afspraak met de dokter op een paar minuten mist kan het zo maar zijn dat de goede relatie met hem verbroken is en dat een nieuwe afspraak maanden later is.
Nederlanders hebben ook geleerd te wachten. Sta ik in de supermarket bij een kassa voor een lange rij. En is er iemand aan het afrekenen die een winkelwagen vol langs de kassa heeft laten gaan, dan eerst overal tassen vandaan haalt en de boodschappen inpakt, en pas daarna afrekent. Dan zie ik in de rij allemaal mensen staan wachten met een glimlach op hun mond. Niemand die zich verveeld voelt of boos wordt. Of het een echte of een gemaakte glimlach is, dat betwijfel ik wel eens, maar er straalt in elk geval vanaf dat jullie tevreden zijn met het systeem.
Op visite gaan doen jullie ook anders. Je maakt eerst een afspraak, overlegt wie wanneer kan, en dan volgt het bezoek. Als ik op straat loop en zin heb bij een kennis langs te gaan, dan doe ik dat dus maar niet, want misschien verbreek ik jullie gewoontes wel.
Ik zag een documentaire over Nederland. Een trots land dat de zeeën bedwong. Stoere mensen die op andere plekken in de wereld landen overnamen van de inheemse bevolking. Nederlanders, als ze ‘nee’ zeggen is het ‘nee’. En ze nemen een houding aan waardoor dat niet zo makkelijk meer een ‘ja’ kan worden.
Die ‘ja’ en ‘nee’ en er niet van af willen stappen, dat kom ik ook bij de overheid tegen. Zelfs in het vluchtelingenkamp. Ik zou toch zeggen dat het makkelijker is als je je houding aanneemt waarin het mogelijk blijft van standpunt te kunnen veranderen.
Ik hoorde dat jullie 300-miljoen kroketten eten in een jaar. En ik weet inmiddels dat jullie gek zijn op stamppot en hutspot. Als we er bij die kroketten nu eentje per jaar bovenop doen, die ik dan op eet, als ik me de stamppot laat smaken, zou dat niet een veel betere start van integratie zijn, dan me te verplichten in het Nederlands aan te melden voor een cursus waarin ik Nederlands moet leren, met vragen over jullie cultuur die jullie zelf nog niet eens kunnen beantwoorden…
Hasan Kaddour is vluchteling uit Syrië, neergestreken in Olst.
