Hasan Kaddour: Angst is een dictator

Interessant? Deel het artikel

hassan kaddour

Het wordt misschien wat filosofisch, maar ik vroeg me van de week af: ben ik Hasan, die inwoner van Olst uit Syrië, die vanwege zijn afkomst anders is dan de rest van de inwoners? Of ben ik die andere, zo maar een andere omdat ik anders ben.

Door Hasan Kaddour

In de sociologie zegt men dat ‘de ander’ alleen maar bestaat bij de gratie van dat jezelf iemand bent. Ik ben ‘ik’ vanwege ‘de ander’. En je zoekt altijd mensen om je heen die hetzelfde zijn als jij, en met elkaar organiseer je dan weer een groep ‘de anderen’. In die zin vraag ik me af: ontmoeten we elkaar ergens op de wereld, beiden als mensen, of ben ik die andere Olstenaar die wegens zijn afkomst uit de maat loopt?

Alleen al die vraag doet ook veel met me zelf. Want gedraag ik me als ‘een van jullie’ of moet ik het anders aanpakken? Eerder schreef ik dat ik in mijn nieuwe leven in Nederland niet graag in detail praat over mijn verleden. Maar dat is wel heel vaak een van de prangende vragen die jullie hebben. Dat begrijp ik ook, nieuwsgierig naar mij, naar waar ik vandaan kom, naar wat ik meegemaakt heb. Maar juist die details, die maken mij ‘die andere’. Bedenk het maar eens andersom, denk aan je eigen pijnlijke herinneringen, die leg je ook liever niet op straat. En als mensen er toch naar vragen, kan dat voelen als een aanval…

Misschien willen mensen die nare verhalen helemaal niet horen omdat ze er dan ineens onderdeel van worden. Voor je het weet ga je je inbeelden dat je onderdeel van die ellende bent. Dan ben je zo maar ineens op de verkeerde tijd op de verkeerde plaats. Je kent dat vast wel – of je kunt het je voorstellen – dat je met je hand iets vies hebt aangeraakt, of iets engs, iets dat dood is… en dat je die hand dan een tijdje als besmet beschouwt.

Je kunt je soms gewoon niet voorstellen welke pijnlijke details mensen in hun hoofd kunnen hebben bij sommige gebeurtenissen. Die details wil je het liefst uitsluiten, er een muur van maken waar je niet achter wil kijken, daar achter is een andere wereld. Gek genoeg geldt dat ook voor andere mensen. Die willen eigenlijk ook het liefst niet achter die muur kijken, ook al is dat een muur van een ander. Mensen die een gemiddeld normaal leven leiden, die willen helemaal niet nadenken over de hel waaruit ik vandaan kom, ze willen geen contact met de hel!

Ik heb dat zelf ook een keer mee gemaakt. Ik had geholpen een dood kind te begraven. Ik heb de hand die ik daarbij gebruikte een paar dagen genegeerd. Alsof die niet van mij was. Ik geloofde eigenlijk helemaal niet dat ik dat meisje had aangeraakt.

Aan dat soort dingen loop ik te denken nadat mensen me hier gevraagd hebben hoe het gaat, waar ik vandaan kom, wat ik meegemaakt heb. Maar ik denk er ook aan als ik met andere vluchtelingen in gesprek ben.

Nachtmerries
Ik verliet de warmte van mijn familie, mijn vader, mijn moeder, mijn twee broers en mijn twee zussen. We zijn nu verdeeld over verschillende landen. Ik woon hier in Nederland. Mijn broer woont met zijn familie in Saoedi Arabië, een van mijn zussen woont in Turkije en de rest is nog in Syrië. De tranen van verdriet komen niet alleen omdat we gescheiden van elkaar leven. Het is ook het gevoel van warmte van de familie die gewoon niet meer bestaat. Dat is verleden tijd geworden, ik ben mijn familie kwijt! Tranen omdat we een gewoon, lekker rustig leven leidden en dan ineens dingen meemaakten die je je eigenlijk niet kunt voorstellen. Ik heb wel eens geprobeerd wat van die details uit mijn geest te laten verdwijnen, te vergeten wat er allemaal voorbij trok. Je kunt het je haast niet voorstellen, zelfs niet in de ergste nachtmerries.

Toen ik Griekenland bereikt had, leefde ik daar een paar maanden in shock. Toen ik het ‘gewone leven’ weer oppakte, merkte ik aan me zelf dat ik me eigenlijk helemaal niet meer voor kon stellen hoe mensen er in gewone kleren uitzagen. Ik leefde al tijden tussen vluchtende mensen en daarvoor vier jaar in een dorp dat iedere keer gebombardeerd werd. Kun je geloven dat ik gezichten om me heen zag waarop ik alleen maar de uitdrukking las dat ze druk waren om namens Assad bommen op mijn dorp te gooien?

Dat was mijn leven daar. En in mijn geheugen zitten die gezichten opgesloten. Steeds maar weer die gezichten. Iedere dag. Bommen gooien. Voorzichtig zijn. Overleven. Gewonde mensen. Mensen begraven die gedood zijn door de Assad-bommen… Assad omsingelt dorpen. Isoleert de bewoners. Sluit gas en elektrisch af. Tot ze op hun knieën gaan.

Angst
En nu ben ik hier. In het land van de vrijheid. Vrijheid, het tegenovergestelde van angst. Maar ik merk dat de mensen hier angst hebben. Misschien is het wel een vrijheidsfobie, de angst om je vrijheid kwijt te raken. Angst voor terrorisme, angst vanwege de economische situatie, angst om je levensstijl kwijt te raken.

En ik merk dat ík hier ook angst heb. Ik ben ergens terecht gekomen waar ik het mensen ongemakkelijk maak. Misschien begrijp ik de mensen verkeerd, doe ik andere dingen dan ze hier gewoon zijn. Uit het nieuws begrijp ik zelfs dat ik verantwoordelijk gehouden wordt voor wat andere vluchtelingen eventueel verkeerd doen. En ik krijg ook de indruk dat ‘verkeerd doen’ iets te maken kan hebben met andere gebruiken, andere gewoontes, uit een ander land, uit een ander geloof.

Ik merk aan mijn lijf dat me dat bang maakt. Toen ik nog in Syrië was, had ik niet het gevoel daar bang te zijn voor de bommen van Assad, maar de angst die ik nu voel, lijkt daar nu achteraf op terug te slaan. Ik voel nu in mijn lijf de angst opkomen die ik daar niet had. Geloof het of niet. Misschien is dat ook wel de angst die ‘jullie’ hier in Nederland hebben over je eigen land.

Angst, het lijkt wel een dictator. En die wens ik niet meer te zien. Dan denk ik aan Gandhi. Die zei dat je het leven in de mensheid niet moet verliezen. De mensheid, zei is, is een oceaan. Als daar een paar druppels water smerig zijn, is de oceaan dat nog niet!

Hasan Kaddour is vluchteling uit Syrië, neergestreken in Olst.

Word supporter van HierinSalland

HierinSalland is voor, maar ook van Salland. Word supporters en ondersteun ons. Door mee te doen of met een kleine bijdrage.

Interessant? Deel het artikel

Meer over

Blijf op de hoogte

Abonneer je op een of meerdere van onze nieuwsbrieven en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Om de twee weken verloten we onder de abonnees om en om een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch en de biologische Supermarkt in het Bos van Kleinlangevelsloo, beiden in Raalte. Bekijk de spelregels.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blijf op de hoogte

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Iedere maand verloten we onder de abonnees een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch in Raalte. Bekijk de spelregels.