Harry Vossen rijgt geregeld een kraal aan de keten van mooie belevenissen. In dit artikel bezoekt hij ‘een groot park met huisjes
Door Harry Vossen
Een groot park met huisjes. Een vakantiepark, zo lijkt het. Achter elk huisje een tuin met groenten, bessenstruiken en een wandelpad tussen bomen door. Het maakt niet uit of je linksom of rechtsom loopt, je komt altijd weer bij het huisje terug.
Achter de bomen is een hekwerk van wel twee meter hoog. Dat wel.
Ik kijk bij het eerste huisje door een groot raam naar binnen en zie een aantal mensen aan een tafel in de huiskamer zitten. Een vaas met bloemen staat midden op de tafel. Een gezellige boel, zo lijkt het. Bij binnenkomst groet ik met een ‘goede morgen’. Twee van de zes mensen kijken even op maar zeggen niets. Ze zakken allebei weer terug in hun rolstoel. Ook de anderen zitten ineengedoken in rolstoelen. Zij staren met open mond naar het niets. Hun stilzwijgen is oorverdovend. Op een enkele kreun hier en een vloek daar na.
Dan antwoordt er een die in een hoekje van de kamer zit: “goede middag”. Hij is jonger dan de rest. Ik ken hem en kom bij hem op bezoek. Hij houdt al jaren van grapjes maken en van woordspelingen. Soms associeert hij alleen maar en soms volgt er nog een twee-zinnen gesprek.
Ook hij is zich niet helemaal meer bewust van het uur van de dag, net als de anderen. Maar die anderen zijn al verder weg. Of ‘gevorderden in het proces van dementering’, zoals mijn vriend het noemt. Hij heeft zelf naast Alzheimer ook de ziekte van Parkinson en schuifelt voetje voor voetje vooruit als we langzaam van de huiskamer naar zijn eigen kamer gaan.
“Even kijken of zij nog onder mijn bed ligt. Vanmorgen schoot er nog een mooie jongedame zo onder mijn bed en aan de achterkant kwam ze er weer uit. En nu is ze weg” zegt hij.
“Ja,” reageer ik, “ik zie haar ook niet. Laten we maar koffie gaan drinken bij de anderen, oké?
Wij gaan terug naar de huiskamer, waar iedere bewoner al een kop of beker met tuitje vol koffie voor zich heeft staan. Sommigen drinken zelfstandig.
Dan klinkt de stem van de zuster: “asjeblieft Anna, hier is je koffie, drink hem maar lekker op.”
Anna kijkt of ze het in Keulen hoort donderen. Wat moet ze daar nou mee? Zo lijkt, maar denkt ze dat ook?
De bedoeling van deze manier van wonen is dat men zich in een klein gezelschap een beetje gelukkig voelt, net zoals vroeger thuis in de gezinssituatie. Daarom woont men niet meer met tientallen in een paviljoen of op een afdeling, zoals in de oude gestichten. De regering heeft ooit besloten dat (bijna-) dementerenden in huisjes beter tot hun recht zouden komen. Dat ze zich dan meer thuis zouden voelen in een – zij het kunstmatige – huiselijke kring.
Met ook huishoudelijke taken die ze van vroeger kennen en gewend waren. Zo zat hier vanmorgen een oma aardappelen te schillen. Wel dikkere schillen dan toen ze nog tien kinderen te voeden had.
Maar… oma is wel bezig en ze schilt toch maar! Maar of ze daar gelukkig van wordt? Misschien dacht ze bij opname dat ze nu eindelijk verzorgd kon worden en niet meer al dat huishoudelijke werk hoefde te doen. “Ach ja,” denkt ze nu misschien, “ik schil ze toch maar, want de zuster heeft het al druk genoeg met die oudjes daar!”
Een andere oma krijgt bezoek van haar kleindochter en samen bladeren ze door een fotoalbum met plaatjes van weleer… Dat vindt oma leuk. Dat lijkt niet alleen zo. Dat kun je ook zien!
Hoe is het met de koffie? De zuster ziet dat mevrouw Anna het kopje nog niet heeft aangeraakt. En als de koffie naar haar mond gebracht wordt reageert Anna boos: “Laat dat! Dat kan ik toch zelf ook wel!” Geduldig en met een vriendelijk liefdevol gezicht zet de zuster het kopje weer neer op tafel.
Was dit een helder moment in het meestal warrige hoofd van mevrouw Anna?
Zo lijkt het wel…
