Uit een on-diepgaand en on-wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Raalte in dezelfde tijd is ontstaan als het Nederlands. Eenieder die zich een beetje verdiept in de vaderlandse geschiedenis en de litteratuur zal dit kunnen beamen. Dàt Raalte 900 jaar bestaat is buiten kijf.
Immers nu, in 2023, wordt dat groots gevierd. Dus dan moet 1123 het geboortejaar van ons dorp zijn, toch? Want -voor zover nu is aangetoond- werd de naam toen voor het eerst op schrift gesteld. Al heette het toen Raelt. Vòòr die tijd, zo rond 1100, moeten er ook al mensen hier gewoond hebben, kunnen we gevoeglijk aannemen.
Hoe zit het dan met de nederlandse taal? Dat zit zo: Eveneens rond het jaar 1100 was er een Vlaamse monnik die het schrijven in het latijn een beetje beu was geworden. En hij schreef toen een gedicht in een andere taal. Juist ja, in het nederlands. Althans een voorloper van het huidige taalgebruik.
Volgens de “Canon van Nederland” zouden deze dichtregels de oudste geschreven zinnetjes in onze taal moeten zijn. En dus ook zo’n 900 jaar oud. Net als Raalte dus.
De eerste twee regels – waarschijnlijk van een liefdesliedje- luiden dan “Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu”. Vrij vertaald betekent dit : “alle vogels zijn al aan het nestelen, behalve ik en jij.
(Lees door verder onder afbeelding)
De dichter vervolgt: waar wachten wij nog op? En dat voor een monnik! Maar bedenk: dat was in 1100. Dat waren nog eens andere tijden! Het verplichte celibaat was wel in1123 ingevoerd, maar ook vaak weer geschonden. Zelfs tot in de zestiende eeuw liepen er kinderen van pausen rond in Rome. Helaas is het onzalige celibaat nog steeds niet afgeschaft! En nog eens wat…. Zou een getrouwde dominee minder capabel zijn om het woord Gods te verkondigen omdat hij een lieftallige medemens bemint? In de dichtregels voel je de lente al aankomen.
Net zoals nu . Begin maart 2023.
Limburgs
Maar… wat heeft dat met het Limburgs te maken? Zonder al te chauvinistisch te worden mag ik wel vertellen dat het Limburgs zo`n 300 jaar ouder blijkt te zijn dan het Nederlands. Dat concludeer ik uit het t.v.-programma Verborgen Verleden van 4 maart 2023. Daarin bleek uit de stamboomanalyse dat Karel de Grote een verre voorvader van onze oud-politica Lilian Ploumen was. Maar dit terzijde.
Karel, die leefde van 747 of 748 tot 814, was geboren in het dorpje Herstal in de driehoek Aken-Luik-Maastricht. De zogenaamde Maasvallei. Deze was tweetalig. Ook Karel zou naast het Waals ook Limburgs gesproken hebben.
En nu komt het….
Een zoon van Karel, Lodewijk de Vrome ( 778-840) zou op zijn sterfbed zijn hovelingen in het Limburgs weggestuurd hebben met de woorden “oet!, oet!” (eruit, eruit). Met zijn dood kwam een eind aan de tijd waarin de Maasvallei het centrum van een wereldrijk was geworden en waarin het Limburgs – zij het korte tijd- de belangrijkste taal was van het toenmalige gebied, waaruit Europa is ontstaan. Dit is weer wel wetenschappelijk vastgesteld. Met dank aan P.A.Kerkhof van de Katholieke Universiteit van Leuven. Ik bedoel maar….
Napoleon
Nu we toch met jaartallen aan het goochelen zijn, kan ik nog melden dat bij de viering van 900 jaar Raalte op 10 maart 2023 een plaatsvervangende Napoleon Ronaldo een teleurstellend, maar ook verlossend bericht had. Hij gaf een antwoord op de prangende vraag of de echte Napoleon nu wel of niet in Raalte was geweest. Tegenover de onvolprezen interviewer B.B. en ten overstaan van veel belangstellenden maakte hij bekend dat hij wel in Zwolle had rondgelopen maar nooit een hotel in Raalte had bezocht. Nee, die eer had Napoleon Bonaparte overgelaten aan zijn broer Lodewijk Napoleon. Dus was er toch een beetje Napoleonisme in Raalte geweest. Waarvan akte.
En op de vraag of de naam Plaskerk komt van “la place “ , het Franse woord voor plein moest hij ontkennend antwoorden. Dan blijft de mogelijkheid over van gewoon een plas van een moeras bijvoorbeeld of toch misschien het plassen wat vroeger (?) vaak mannen tegen de kerk plachten te doen.
Wist u overigens dat de typisch Raalter koekjes ook plassies genoemd worden?
P.S. Let op!
Kijk uit je doppen:
Alles zit (nog) in de knoppen!
