Boeren in Nederland hebben een groot probleem. Ze hadden jaren een uitzonderingspositie in Europa en mochten daarom meer mest uitrijden dan boeren in andere landen. Die uitzonderingssituatie wordt afgebouwd omdat de mest toch meer uitspoelt naar het grondwater dan op basis waarvan die derogatie verleend was. Dat valt samen met de noodzaak ons grond- en oppervlaktewater naar een schoner niveau te tillen.
Veel boeren hadden daar geen rekening mee gehouden met als gevolg dat ze met de mest blijven zitten. Ze moeten die nu afvoeren. Dat kost zoveel, dat er velen failliet dreigen te gaan. Er wordt zelfs gesproken van een koude sanering. Minister Adema heeft een plan liggen om boeren – iedere boer die dat wil – uit te kopen. Een duur plan, maar daarmee heeft hij meteen gerealiseerd dat het totaal aantal dieren op boeren bedrijven afneemt: een grote stap richting de transitie van de landbouw. Morgen is daar een debat over. Boeren komen met een eigen plan.
Door NAJK
NAJK heeft samen met LTO Nederland, NZO (Nederlandse Zuivelorganisatie) en Biohuis/Natuurweide een plan opgesteld en opgetekend. Zij roepen alle politieke partijen op om hiervoor om steun uit te spreken tijdens het Mestdebat op 25 april. Het hele plan is hier te lezen.
Boeren, bedrijfsleven en overheid zullen op de korte en lange termijn aan de bak moeten om ervoor dat de mestcrisis wordt opgelost die ontstaan is door het wegvallen van mestplaatsingsruimte bij een gelijk blijvende mestproductie en een gelijk blijvende mestverwerking. De mestafzetkosten voor jonge boeren gieren de pan uit. Daarom roept NAJK de Tweede Kamer op om dit plan te steunen.
Ons aanbod
In het crisisplan stellen de landbouworganisaties een pakket aan ingrijpende maatregelen voor:
- Verhoging van het percentage afroming buiten familieverband verhandelde fosfaat-rechten in de melkveehouderij naar 30%, rekening houdend met de impact voor jonge boeren;
- Verlaging eiwitgehalte in koeienvoer, geborgd door de zuivelindustrie;
- Tijdelijk versnelde daling van het aantal stuks melkvee in 2025/2026 middels vrijwillige reductieregeling;
- Benutten van latente mestverwerkingscapaciteit;
- Uitbreiding brede opkoopregeling met Brede Regeling Structuurversterking.
Ons verzoek
De bovenstaande maatregelen moet zo snel mogelijk uitgewerkt worden in samenwerking tussen boeren, bedrijfsleven en overheid. Vervolgens willen wij graag samen met de overheid optrekken naar de Europese Commissie om te kijken of het mogelijk is om een overgangsregeling in te stellen waarbij tot eind 2027 in Nederland op grasland 230 kilogram stikstof per hectare uit dierlijke mest mag worden geplaatst. “Gezien de uitzonderlijke situatie en het feit dat wij zelf hard werken aan eigen maatregelen, kunnen wij ons niet voorstellen dat de Europese Commissie haar lidstaat Nederland hier niet bij wil helpen.”, aldus Ruben Klein Teeselink portefeuillehouder melkveehouderij.
Mestdebat en toekomstperspectief
“Het lot van jonge boeren ligt in handen van de Tweede Kamer”, stelt Klein Teeselink. Aankomende donderdag zal de Kamer debatteren over de mestproblematiek in de sector. Naast het plan van aanpak van het kabinet dient dit sectorplan zo snel mogelijk uitgewerkt te worden. NAJK is van mening dat het voor jonge boeren cruciaal is dat er nú stappen worden gezet en er toekomstperspectief wordt gecreëerd. Als dat niet gebeurt zullen jonge boeren het bedrijf van hun ouders niet over kunnen nemen of zullen zij er voor kiezen om te stoppen of te emigreren. “Dat is doodzonde, kijkend naar de enorme vergrijzing die plaatsvindt in onze sector,” aldus Klein Teeselink.
HierinSalland had Harold Overmars te gast in de talkshow Watvinnie:
