Ik was geraakt door de woorden van Tweede Kamer voorzitter mevrouw Arib. Ze zei als reactie op de rellen van zaterdag, zondag en maandag: “Dit is niet het Nederland wat we kennen”. Het raakte mij omdat ze hiermee de demonstrerende mensen en de rellende mensen buiten het maatschappelijk debat plaatst en daarmee aangeeft niet te willen luisteren naar wat haar landgenoten willen vertellen. Dat niet luisteren naar onze medelanders doen we al langer niet meer. Heel logisch dat men steeds harder te keer gaat. Helaas met als gevolg dat er nog minder geluisterd wordt.
Door Hans van Zwolle
Eigen ervaring
Door mijn werk in de jeugdzorg heb ik meermalen ondervonden dat een crisis nooit op zichzelf staat. Er is altijd iets dat een crisis veroorzaakt. Een tweede belangrijk gegeven is dat een crisis bloot legt wat al langer gaande is. Om de crisis vervolgens het hoofd te bieden zijn er ook weer twee gedachten belangrijk. 1. Een crisis biedt nieuwe kansen en 2. Deze kansen zijn alleen te verzilveren wanneer men bereid te terug te kijken naar wat er is mis gegaan. Dat terugkijken is vaak een pijnlijk proces. Fouten erkennen is pijnlijk maar wel onvermijdelijk om te leren en vast te stellen welke besluiten voor de toekomst goed zijn.
Wegkijken
Ik zie het zelfde proces in de Coronacrisis. Het legt onderwerpen bloot die we al geruime tijd toedekken. Er wordt met woorden aandacht aan besteed maar uit ons handelen blijkt dat we nadrukkelijk weg blijven kijken. Er is bijvoorbeeld een grote groep jongeren die druk vanuit de maatschappij ervaren om te presteren maar niet de kansen krijgt op de arbeids- of woningmarkt. De oudere generaties nemen alles en weigeren te delen.
Waardering
Ook ligt er elk jaar de verwachting dat we met z`n allen meer meer moeten presteren tegen een zelfde beloning. Deze beloning wordt voornamelijk uitgedrukt in geld. Maar geld alleen levert nooit de voldoening op die een hand op de schouder, goed geplaatste positieve woorden of ontspannen uitgaan en genieten van het leven wel bieden. In de Coronacrisis missen we deze dingen nog meer. Maar de druk om te presteren blijft waardoor de, toch al schaarse, goed geplaatste woorden niet meer gehoord worden.
Politiek
Tegelijk is er een groep Nederlanders die rijk is en telkens manieren vindt om nog minder belasting te hoeven betalen. Deze groep hoeft steeds minder te presteren tegen een steeds hogere vergoeding. Daar lag natuurlijk al een spanningsveld in de maatschappij. Nu deze groep nauwelijks geraakt wordt door de Coronacrisis en zelfs ervan lijken te profiteren, groeit de onvrede. Daarbij wordt de onvrede niet gehoord door de politiek in die zin dat er ook niet gehandeld wordt om de ongelijkheid meer gelijk te trekken. Het tegenovergestelde gebeurt echter wel, lasten worden bij de grote middengroep neergelegd, er is bezuinigd op zorg en wordt er meer eigen regie van de burgers verwacht middels mantelzorg en vrijwilligerswerk. De politiek heeft de laatste jaren wel begrip getoond voor de roep van de burger maar daar geen actie aan gekoppeld. Het is gebleven bij mooie woorden.
Journalistiek
Een ander gegeven is dat de journalistiek het mijn inziens laat afweten. Voornamelijk sensatie wordt in het nieuws gebracht waarbij degelijke hoor en wederhoor achterwege blijft. Bij de Coronacrisis krijg ik zelfs de indruk dat de journalistiek niet onafhankelijk is en vooral vertelt wat de meeste mensen willen horen en wat de politici ons vertellen. Anders gezegd is het niet meer dan napraten wat de journalisten doen. Goede journalistiek laat ook het geluid horen van mensen met een afwijkend mening. Daar gaat het mis. De journalisten negeren de afwijkende mening. De groep met een afwijkende mening merkt dat ze niet gehoord worden en gaan harder roepen en demonstreren. In plaats dat de journalistiek wakker wordt en verslag doet van de mening van deze groep zet de journalistiek hen weg als hersenloze ontkenners en beschuldigt ze ervan geen verantwoordelijkheid te nemen. Zij scheert deze groep over een kam, als opruiers en wappies. Precies zoals de politieke doorsnee dat doet. Het gevolg is demonstraties en rellen. Want negatieve aandacht is ook aandacht.
Samenvatting
De oorzaak van de rellen ligt dus niet bij de mensen met een afwijkende mening maar bij de gemiddelde politieke partijen, de journalisten en de grote zwijgende en ja knikkende meerderheid.
De crisis legt bloot wat al gaande is. Nu het goed zichtbaar is laten we dan niet wegkijken maar bij elkaar aansluiten. Rond de Coronacrisis is het duidelijk maar het is ook zichtbaar bij onderwerpen als Airport Lelystad en de toeslagenaffaire. Hadden we voor deze crisis ook maar mensen als Pieter Omtzigt, Renske Leijten en Leon Adegeest gehad. Zelfstandige onafhankelijke denkers die goed luisteren en niet voor snelle makkelijke oplossingen gaan.
Gelukkig sloot mevrouw Arib haar betoog af met de woorden: “geweldplegers hebben de lelijkste kant van Nederland laten zien”. Dus deze lelijke kant hoort toch wel bij Nederland vindt ook zij. Laten we die lelijke kant samen bekijken en naar elkaar luisteren. Want deze lelijke kant hebben we immers allemaal.
Beste Hans,
Ik kan een eind met je meegaan in het betoog, maar lang niet helemaal.
Ik heb een stel demonstranten aan het woord gezien en gehoord ( dat gebeurt wel degelijk !!) maar de hoeveelheid kretologie zonder onderbouwing die je dan hoort is schrijnend en MOET wel ver bezijden de waarheid liggen.
Ik deel je bewondering voor Omtzicht en Leijten, het zijn doorzetters, onafhankelijke denkers vind ik wat overdreven.
En ook meneer Adegeest lijkt mij een doorzetter, maar die is naar mijn mening ook alleen maar uit op zijn eigen “Nimby”gelijk. Ik heb hem er nog niet op kunnen betrappen compromissen te willen aanvaarden.
Resumerend, het echte debat is inderdaad weg uit Nederland, maar het valt niet mee om goede en inhoudelijk sterke debaters te vinden, die een enkele keer te overtuigen zijn met “redelijkheid en billijkheid “