De beroemde schrijver Khalil Gibran ooit schreef: “Het openstellen van je huis en hart voor anderen is de sleutel tot ware vriendschap en gemeenschap.”.
“Een blik, een glimlach, een gesprek, een afspraak, een ontmoeting en kennismaking.”.
Mijn vlucht leidde me uiteindelijk naar een dorp in een landelijke omgeving van Nederland. Mijn uiteindelijke bestemming en later mijn thuis werd het mooie dorp Olst.
Onvermijdelijk begon ik de plek waar ik vandaan kwam te vergelijken met hier. Wat me het meest opviel waren de grote ramen. De ramen aan beide zijden van de straat waren zo groot dat je binnen in de huizen kon kijken en de mensen die daar zaten kon zien (ik moet toegeven dat ik in de acht jaar dat ik hier dagelijks langs loop zelden iemand in de huizen zie bewegen, wat me deed denken dat ze onbewoond waren). Met deze grote ramen waren de huizen ook niet omheind met hoge hekken, wat heel anders was dan de samenleving waar ik vandaan kwam. Daar zijn de ramen meestal gesloten met gordijnen en de huizen omheind met hoge muren.
( De tekst gaat onder de afbeelding verder)
Mijn eerste wandeling door het dorp om het te verkennen, liet me de unieke aard van de gemeenschap inzien. De grote ramen van de huizen waardoor je binnen kunt kijken (en omgekeerd, waardoor zij jou op straat kunnen zien) maakten me aan het denken. Wat is de betekenis ervan? Misschien hebben Nederlanders geen geheimen of houden ze niet van geheimen, ze zijn als een open boek. Ik herinner me iets soortgelijks gelezen te hebben van een Engelse schrijver die een boek schreef over de Nederlandse aard. Of misschien houden Nederlanders, vooral degenen op het platteland, er niet van om opgesloten te zitten tussen vier muren en geven ze de voorkeur aan openheid. Misschien symboliseert het ook hun open geest en niet-afsluitende houding. Misschien? Heeft het een psychologische of sociale betekenis? Ik las zelfs religieuze en atheïstische redenen, en andere over mythen waarin vrouwen de ramen open laten na de lange zeevaart van hun mannen.
Nu begrijp ik ook het praktische nut van deze ramen: het in de gaten houden van vreemdelingen in de buurt. Tijdens mijn eerste wandeling door het dorp met enkele Syrische vrienden, eindigde onze verkenning bij het station, waar drie politieagenten langzaam naar ons toe kwamen en beleefd vroegen wie we waren en wat we daar deden. Natuurlijk vroegen ze naar onze identiteitsbewijzen. Hoewel ze erg beleefd waren, vond ik het vreemd en was ik verrast. Ik legde hen in het Engels uit dat ik een nieuwe bewoner was en voor het eerst het dorp bezocht.
Ik begreep dus het unieke gebruik van de grote ramen! Ik begreep ook iets heel belangrijks: Nederlanders hebben vertrouwen in de politie en nemen snel contact met hen op als ze iets verdachts opmerken. Het is misschien ongebruikelijk voor Nederlanders om vier mannen met een oosterse uitstraling te zien rondlopen en in een vreemde taal te praten, wat hen deed besluiten de politie te bellen.
Dit verschilt totaal van mijn eigen gemeenschap, waar het melden van mensen aan de politie niet wordt gewaardeerd en de melder als een spion voor de staat wordt beschouwd. Dit komt natuurlijk door het gebrek aan vertrouwen tussen de staat en het volk, en tussen de gemeenschap en de politie. Het getjilp van vogels vervangt nu het geluid van geweerschoten in mijn oren, dat is goed!
Het was niet anders met mijn oude buurvrouw, die met al haar plattelandsbehoud en voorzichtigheid een jaar lang elke keer dat ze me bij haar deur zag, naar binnen ging en me voorzichtig groette. Dit was natuurlijk. Wie is deze vreemdeling met zijn andere uiterlijk, taal en gewoonten die naast haar huis woont? Ze had geen idee wat ik thuis deed, waar ik werkte of wie ik was!
Het kostte een jaar voordat ze, door gesprekken met andere buren en mijn herhaalde pogingen om een vredesakkoord met haar te sluiten, me begon te vertrouwen. Uiteindelijk vertelde ik haar dat ik dankzij die grote ramen haar routine had geleerd: wanneer ik naar buiten ging, wie mijn bezoekers waren, en wanneer ik met mijn dochter in de speeltuin speelde.
Grote ramen en grote harten. Uiteindelijk: “een blik, een glimlach, een gesprek, een afspraak, een ontmoeting en kennismaking”.
