Ik keek er eerlijk gezegd wel even van op. De gemeente Olst-Wijhe trekt 75.000 euro uit voor het aanbrengen van kunst in de nieuwe fietstunnel onder het spoor in Olst. Kan dat geld niet beter……
Ik wed dat aan menige koffie- of biertafel is gemopperd: “Ik weet wel een betere bestemming.” Dat dacht ik ook even. Totdat ik een documentaire zag: Kunst achter prikkeldraad. (Terug te zien op NPO-start.) Over de rol van kunst in de concentratiekampen van de nazi’s. Kunst maken hield mensen op de been. Het gaf hoop. Het gaf afleiding. Muziek maken, theater, tekeningen, schilderijen, gedichten, allerlei kunstvormen werden geuit. We weten nu dat het uiteindelijk niet altijd leidde tot overleving. Soms wel.
Henri Pieck, de tweelingbroer van Anton, maakte in Buchenwald ruwe schetsen van wat hij daar zag. Na de oorlog voltooide hij die als ets of tekening. De laatste zin in de documentaire stemt tot nadenken. Verteller Frank Westerman zegt dan: “Hoop sterft als laatste, zegt men. Maar je zou ook kunnen zeggen: kunst sterft als laatste. Of: kunst overleeft.”
Zonder creatieve en kunstzinnige geesten geen mooie dingen, geen kunstwerken die discussie oproepen, geen beelden/ teksten die tot nadenken stemmen, geen ontroerende gedichten. Zonder scheppende krachten geen IJsseltheaterfietstocht, geen muziekbandjes, geen video- en fotoclubs, geen schilderateliers, geen toneelgroep Heijermans, geen beelden meer in de straat, geen exposities, kale muren in kamer en kantoor.
Ik complimenteer de gemeente met het besluit. Dat de huishoudbeurs van de gemeente iets beter gevuld is dan werd verwacht zal vast hebben meegeholpen. Maar toch, chapeau!
Nu kan kunstenares Marina Nijdeken beginnen om de grijze wanden om te toveren tot een fleurig geheel. Plaatselijk Belang, Historische vereniging Olster Erfgoed en scholen hebben meegedacht. Verhalen van bewoners worden verbeeld en schoolkinderen krijgen een rol bij het inkleuren. Volgens de kunstenares waan je je in de nieuwe tunnel straks in een Olster tijdmachine. “Van het verleden tot het heden. Foto’s, tekeningen en portretten worden samengevoegd tot een kleurrijke en fantasievolle tijdmachine’’, zegt ze. En dat alles met de treurniswekkende toevoeging: vandalismebestendig.
Als het tenminste zover komt. Op 16 juni doet de Raad van State uitspraak over een bezwaar dat door enkele Olstenaren tegen de fietstunnel is ingebracht. Wat die uitspraak ook zal zijn, de tunnel ligt er al. Krijgt de gemeente gelijk, dan komt er een kunstzinnige fietstunnel. Wordt het bezwaar toegewezen, dan kan de tunnel niet in gebruik worden genomen. Niet als fietsonderdoorgang. Wel als expositieruimte. Want kunst overleeft altijd.
